■ جاثیه
سوره ، چهل و پنجمین سورة قرآن کریم در ترتیب مصحف و شصت و پنجمین سوره در ترتیب نزول ، که پس از سورة دخان و پیش از سورة احقاف قرار دارد ( مُقَدَّمَتان فی علوم القرآن ، ص 10ـ12؛ زرکشی ، ج 1، ص 193؛ رامیار، ص 612). بیشتر مفسران تمام آیات این سوره را مکی
■ جارودیه
یکی از شاخه های زیدیه در قرن دوم و سوم . این فرقه به نام برجسته ترین فرد آن ، ابوالجارُود زیادبن مُنْذَر،مشهور است .
در منابع رجالی امامیه ، اطلاعات اندکی در بارة ابوالجارود آمده است . محمدبن عمر کشّی (قرن چهارم )، قدیم ترین رجالی
■ جالوت
نام قرآنیِ جُلیات ، پهلوان تنومند فلسطینی . نام جالوت در قرآن کریم سه بار در ضمن نقل داستان جنگ فلسطینیان با بنی اسرائیل ذکر شده ( رجوع کنید به بقره : 249ـ251) و اصل این داستان با تفصیل بیشتری در عهد عتیق آمده ( رجوع کنید به ادامة مقاله ) که در آن از
■ جامع
مسجد ، پرستشگاه باشکوه مسلمانان که معمولاً در بخشهای اصلی شهرها بنا می شود و مرکز اجتماع مردم در آیینهای عبادی ، به ویژه نماز جمعه ، و نیز گردهماییهای سیاسی ، اجتماعی و تعلیمی است . مطالب کلی در بارة مسجد (اعم از مسجد جامع و مسجد محلی ) و نیز معماری
■ جامع حدیث
گونه ای مجموعة حدیثی . در اصطلاح جامع حدیث ، «جامع » (اسم فاعل از «جمع ») به معنای «گردآورنده »، و «حدیث » در معنای اصطلاحیِ آن به کار رفته
است ( رجوع کنید به حدیث * ).
■ جبر و اختیار
از مسائل مهم در علم کلام و فلسفه در بارة افعال انسان . لغت جبر از اضداد، یعنی دارای معانی مقابل ، است و به معانی مختلف به کار می رود، از جمله به معنای شکسته بستن ، التیام یافتن استخوان شکسته ، نیکو حال گردانیدن یا نیکو حال شدن (متعدی و لازم )،
■ جبیره 2
به آنچه بدان استخوانِ شکسته، زخم و جراحت را مىبندند و نيز دوایی که بر موضع جراحت و زخم مىنهند جَبيره گفته می شود و از آن در باب طهارت و صلات سخن گفتهاند.
فهرست مندرجات
معنای جبیره در لغت و اصطلاح
جای
■ جدل (1)
اصطلاحی در فسلفه ، منطق ، کلام ، و یکی از صناعات خمس * در منطق . جدل در لغت به معنای ستیزه جویی ، سختگیری در خصومت و قدرت داشتن برآن ، شدت یافتن دشمنی ، مقابلة حجت با حجت ، نزاع ، مناقشه و مناظره است (خلیل بن احمد، ج 6، ص 79، ذیل «جدل »؛
■ جدل (2)
تعبیر و اصطلاحی در قرآن و حدیث به معنای گفتگو برای تغییر رأی و عقیدة دیگری یا نزاع و مخاصمه .
جدل در لغت به معنای محکم بافتن ریسمان یا مو، کسی را به زمین زدن ، و محکم و قوی شدن دانه است (علم الهدی ، ج 2، ص 267؛ راغب اصفهانی ، 1332 ش ، ص 89؛ طوفی ح
■ جراحات
موضوعی فقهی در بارة زخمهایی که در
بدن انسان ایجاد می شود. این واژه جمع جِراحت ، از ریشة ج ر ح ، به معنای زخم است (ابن منظور؛ فَیّومی ، ذیل «جرح »). احکام جراحات در منابع فقهی ، عمدتاً در باب جنایات
مطرح شده و ایج
■ جزء
نوعی تقسیمبندی قرآن كریم كه مسلمانان برای تسهیل قرائت و حفظ قرآن ابداع كردهاند، و نیز نام گونهای از آثار حدیثی.
1) تقسیم&zw
■ جزیرة الخضراء(2)
جزیرهای كه بنا بر ادعای برخی، امام دوازدهم شیعیان عجلاللّه تعالی فرجهالشریف و فرزندانش در آن سكونت دارند و در فارسی به جزیرة خضراء مشهور
■ جزیرة الخَضراء(1)
شهری بندری در جنوب اندلس (اسپانیا) در ساحل دریای مدیترانه مقابل جبلطارق * كه امروزه آلخثیراس (قس ابنعثمان، ص 188: الخزیرات) نامیده می&zw
■ جماعت(1)
مفهومی حدیثی ناظر به حفظ همبستگی مسلمانان؛ همچنین به با هم خواندن نماز در اصطلاح فقهی، نماز جماعت گفته میشود. واژه جماعت به معنای گروه&z
■ جماعت(2)
اصطلاحی برای اشاره به صاحبان صحاح سته. این لفظ دو كاربرد اصطلاحی دارد: یك كاربرد آن در تعبیراتی نظیر «اهل ُالسنّة و الجماعة» است(برای &z