■ برائت
سوره ، نهمین سورة قرآن ، با 129 آیة کوفی و 130 آیة حجازی و بصری . این سوره مدنی است و به نامهای گوناگون خوانده شده است ، از جمله : برائت ، چون با این کلمه شروع شده است (آیة 1)؛ توبه ، به علت تکرار مشتقّات این واژه در سوره (آیات 15، 74، 117، 118)؛ عذا
■ برائت (1)
مصدر از ریشة عربی «ب ر ء» بیشتر به مفهوم عام «رها ساختن ، معاف داشتن » از تکلیف ، اتّهام ، زیان ، مسئولیت . برائت به این معنی در قرآن مکرّر به کار رفته است (از جمله توبه 114، یوسف 53، قصص :63، احزاب :69، ممتحنه :4). مفهوم رهای
■ برابری
نظریه ای بر پایة اعتقاد به همانند بودن انسانها از جنبة وجودی و در نتیجه ، لزوم رفتار یکسان با آنها. تأکید بر برابری انسانها با یکدیگر پیشینه ای طولانی دارد، ولی در چند قرن گذشته ، بویژه بعد از انقلاب فرانسه و دورة روشنگری ، این اندیشه به نیرویی
■ برزخ
در لغت به معنای حاجز و جداکنندة دو چیز از یکدیگر، و در قرآن و احادیث و متنهای فلسفی و عرفانی به همین معنا، بسیار به کار رفته است ؛ مثلاً وسوسه به «برازخ الایمان » (حد واسط کفر و ایمان یا شکّ و یقین) تعبیر شده (ابن اثیر، ج 1، ص 118)
■ برزخ (2)
در لغت به معنای حاجز و جداکنندة دو چیز از یکدیگر، و در قرآن و احادیث و متنهای فلسفی و عرفانی به همین معنا، بسیار به کار رفته است ؛ مثلاً وسوسه به «برازخ الایمان » (حد واسط کفر و ایمان یا شکّ و یقین) تعبیر شده (ابن اثیر، ج 1، ص 118) ، یا ف
■ برف
برف
برف،آب منجمد سفید رنگی است که از آسمان، فرو میریزد. از این عنوان، به مناسبت در بابهاى طهارت، صلاة، صوم و احیاء موات، سخن رفته است.
فهرست مندرجات
وضو و غسل با برف
نجس شدن قسمتی از برف
نماز خواندن بر روی برف
سجده ب
■ بصائرالدرجات
از کتب معتبر حدیثی امامیه در قرن سوم . این کتاب ، اثری کلامی ـ نقلی و بیشتر دربارة فضایل
ائمة شیعه علیهم السلام است . مؤلف آن ، ابوجعفر محمدبن حسن بن فروخ ، معروف به صفار قمی (متوفی 290) از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام بوده و با ایشا
کلمات کلیدی : بصائرالدرجات,دانشنامه,لغت
مشاهده
■ بقره
نام دومین سورة قرآن بنابر ترتیب «مُصحف امام » ( رجوع کنید به قرآن * ). این سوره ، از نظر ترتیب زمانِ نزول ، هشتاد و ششم یا هشتاد و هفتم و، بنابر نظر بیشتر راویان و محققان ، اولین سورة مدنی است . به ادعای ابن حجر، در این باب اتفاق نظر هست
■ بقیّة اللّه
تعبیر قرآنی و نیز از القاب آخرین امام شیعة اثنی عشری. این تعبیر در آیة هشتادوششم سورة هود، پس از آنکه شعیب پیامبر قوم خود را به پرستش خداوند دعوت و از کم فروشی و تباهکاری نهی می کند، بدین صورت آمده است : «بَقیَّة اللّ'هِ خَیرٌ لکُم اِن کُنت
■ بلد
سوره ، نودمین سورة قرآن کریم . نام آن از آیة نخست سوره اقتباس شده است ، بیست آیه دارد و در ترتیب نزول ، پس از سورة ق ، سی وسه یا سی وچهارمین سوره به شمار می آید (زرکشی ، ج 1، ص 193؛ مقدمتان فی علوم القرآن ، ص 9، 11، 14). در این سورة کوتاه ، خداوند پس
■ بلوغ
مبحثی در فقه . در لغت به معانی وصول به چیزی ، رسیدن به مراد، رسیدن یا نزدیک شدن به پایان مقصد (مکان ، زمان یا امری دیگر)، کامل شدن و پختن میوه و رسیدن کودک به سنّ رشد به کار رفته است (راغب اصفهانی ؛ ابن فارس ؛ فیروزآبادی ؛ ابن منظور؛ طُرَیحی ؛
■ بَداء
از اعتقادات مشهور شیعة امامیّه که گاه جزو آرای اختصاصی آنها نام برده می شود و غالباً مخالفان شیعه به انکار و انتقاد آن پرداخته اند. این مقاله توضیح نظریّة بداء بر پایة منابع شیعی و نقل و نقد آرای مخالفان است .
1) نظریة بداء. این نظ
■ بَرَکَت
در اصل به معنای ثبات و دوام یا رشد و فزونی (ابن منظور، ذیل «ب ر ک »؛ فخر رازی ، ج 8، ص 158) و در قرآن به معنای فراوانیِ همراه با میمنت و بالندگی و افزونی خیروخوبی (در برابر شؤم به معنای رشد و فزونی شّر رجوع کنید به طبرسی ، ج 5، جزء 25، ص
■ بَسمَله
گفتن یا نوشتن «بسم اللّه » یا «بسم اللّه الرحمن الرحیم ». این مصدر به روش نَحت (تراشیدن ) از عبارت
«بسم اللّه » ساخته شده است ؛ همانگونه که مصدرهای حَیْعَله ، حَوْلَقه ، هَیْلَله ،
■ بَوْل
واژه ای عربی به معنای پیشاب /گُمیز.
1) خواصّ درمانی . برخی از حکیمان دورة اسلامی برای بول آدمی و بعض جانوران خواصی ذکر کرده اند که عمدتاً مأخوذ از نوشته های دو حکیم یونانی ، جالینوس * (قرن دوم میلادی )، و دیوسکوریدس * (قرن اول میلا