■ بَیّنه
واژه ای قرآنی و اصطلاحی فقهی . این واژه ، مؤنث بَیِّن معنای «آشکار و نمایان »، و صفت مشبّهه است از مادة بانَ ، یبین ، بیاناً به معنای «روشن و آشکار شد». در قرآن واژة بیّنه و مشتقّات آن به هر دو نوعِ وصفی و اسمی به کار رف
-
امام صادق عليهالسلام :
صَلاةُ اللَّيْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ تُطَيِّبُ الرِّيحَ وَ تَدُرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِى الدَّيْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَرَ؛ نماز شب، انسان را خوشسيما، خوشاخلاق و خوشبو مىكند و روزى را زياد و قرض را ادا مىنمايد و غم و اندوه را از بين مىبرد و چشم را نورانى مىكند. ثواب الأعمال، ص 42
-
پيامبر صلى الله عليه وآله :
صَلاةُ اللّيلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِكَةِ وَ سُنَّةُ النبياءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ اليمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ كَراهيَةٌ لِلشَّيطانِ وَ سِلاحٌ عَلَى العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَكَةٌ فِى الرِّزقِ؛ نماز شب، موجب رضايت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پيامبران، نور معرفت، ريشه ايمان، آسايش بدنها، مايه ناراحتى شيطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مايه اجابت دعا، قبولى اعمال و بركت در روزى است. ارشاد القلوب، ج 1، ص 191
-
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلصَّلاةُ مِفتاحُ كُلِّ خَيرٍ؛ نماز كليد همه خوبی هاست. الفردوس، ج 2، ص 404، ح 3796
-
پیامبراکرم صلي الله عليه و اله و سلم :
الصلوه نور المؤمن نماز نور مؤمن است. شهاب الاخبار، ص .۵۰ نهج الفصاحه ، ص ۳۹۶
-
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَوَّلُ الوَقتِ رِضوانُ اللّه وَوَسَطُ الوَقتِ رَحمَةُ اللّه وَآخِرُ الوَقتِ عَفوُ اللّه ؛ نماز در اول وقت خشنودى خداوند، ميان وقت رحمت خداوند و پايان وقت عفو خداوند است. سنن الدار قطنى، ج 1، ص 201، ح 974
-
امام صادق عليه السلام :
فَضلُ الوَقتِ الاوّلِ عَلَی الأخیر کَفَضل الاخرةِ عَلَی الدُّنیا. فضیلت خواندن نماز در اول وقت نسبت به تأ خیر انداختن آن، مثل فضیلت آخرت بر دنیاست. بحارالأنوار، ج 82، ص 359
-
پیامبراکرم صلي الله عليه و اله و سلم :
الصلوه ، معراج المؤمن نماز، معراج مؤمن است. کشف الاسرار، ج ۲، ص .۶۷۶ سرالصلوه ، ص ۷، اعتقادات مجلسی ، ص ۲۹
-
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
لا تَزالُ اُمَّتى بِخَيرٍ ما تَحابّوا وَاَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَكاةَ وَقَروا الضَّيفَ... ؛ امّتم همواره در خير و خوبى اند تا وقتى كه يكديگر را دوست بدارند، نماز را برپا دارند، زكات بدهند و ميهمان را گرامى بدارند... امالى طوسى، ص 647، ح 1340
-
امام على عليه السلام :
لَو يَعلَمُ المُصَلّى ما يَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجودِ؛ اگر نمازگزار بداند تا چه حد مشمول رحمت الهى است هرگز سر خود را از سجده بر نخواهد داشت. غررالحكم، ج 5، ص 116، ح 7592
-
پیامبراکرم صلي الله عليه و اله و سلم :
موضع الصلوه من الدین کموضع الرأس من الجسد جایگاه نماز در دین ، مانند جایگاه سر در بدن است. کنز العمال ، ج ۷، حدیث ۱۸۹۷۲
■ بَیّنه 1
سوره ، به معنای روشن کننده و دلیل آشکار، نود و هشتمین سورة قرآن کریم در ترتیب مصحف ، پس از سورة قدر و پیش از سورة زلزال . شمار آیات ، کلمات و حروف آن به ترتیب هشت ، نود و چهار، و سیصد و نودونه است (خازن ، ج 6، ص 549؛ ابوالفتوح رازی ، ج 20، ص 358) و د
■ بُخل
واژه ای که در قرآن دوازده بار و در هفت آیه (آل عمران : 180، نساء : 37، توبه : 76، محمّد : 37-38، حدید : 24، لیل : 8) به صورت مصدر، فعل ماضی و فعل مضارع به کار رفته است . کلمة شُحّ و أشِحَّة (جمع شحیح ) نیز پنج بار در چهار آیه آمده است (نساء : 1
■ بُخل
واژه ای که در قرآن دوازده بار و در هفت آیه (آل عمران : 180، نساء : 37، توبه : 76، محمّد : 37-38، حدید : 24، لیل : 8) به صورت مصدر، فعل ماضی و فعل مضارع به کار رفته است . کلمة شُحّ و أشِحَّة (جمع شحیح ) نیز پنج بار در چهار آیه آمده است (نساء : 1
■ بُراق
مرکب پیامبر اسلام در سفر شبانة آن حضرت از مسجد الحرام به مسجدالاقصی (= دورترین مسجد) که در سورة اسراء (آیه : 1)، به آن اشاره شده است . مفسّران مسجدالاقصی را در بیت المقدس می دانند (رجوع کنید به زمخشری ، ج 2، ص 648؛ طباطبائی ، ج 13، ص 31). روایا
■ بیان الادیان
از کتابهای قدیمیِ فارسی دربارة ادیان و مذاهب ، نوشتة ابوالمعالی محمدبن عبیدالله عالم قرن پنجم . به سبب شهرتِ این کتاب ، مؤلفِ آن را با عنوان صاحب بیان الادیان یاد کرده اند (فخررازی ، ص 153). از زندگانی ابوالمعالی اطلاعات چندانی در دست نیست . او از تب
■ بیان السعادة
تفسیر عرفانی و شیعی قرآن به عربی . تألیف حاج ملاسلطان محمد گنابادی (1251ـ1327)، ملقّب به سلطان علیشاه و مشهور به سلطانعلی * گنابادی ، از اقطاب متأخر سلسلة نعمت اللهی است و نام کامل آن بیان السعادة فی مقامات العبادة است . مؤلف آن را به نام مرشد خود، ح
■ بیت الاحزان (بیت الحزن )
به معنای ماتمسرا، خانة یعقوب پیامبر به هنگام دوری از فرزندش یوسف ، در کتابهای تاریخ انبیا. در ادب غنایی فارسی ، بویژه در اشعار حافظ ، این واژه و تعابیر مترادف آن (مانند کلبة احزان ، کلبة غم ) تکرار شده و نزد صوفیه نیز کنایه از دل محزون از دوری معشوق
■ بیت الاحزان (بیت الحزن )
به معنای ماتمسرا، خانة یعقوب پیامبر به هنگام دوری از فرزندش یوسف ، در کتابهای تاریخ انبیا. در ادب غنایی فارسی ، بویژه در اشعار حافظ ، این واژه و تعابیر مترادف آن (مانند کلبة احزان ، کلبة غم ) تکرار شده و نزد صوفیه نیز کنایه از دل محزون از دوری
■ بیت الحرام
کعبه یا خانة خدا در شهر مکه . واژة بیت همراه با الف و لام عهد به سبب کاربردِ زیاد کلمه ، نام خاص کعبه شده است (زمخشری ، ج 1، ص 184ـ185؛ ابن جوزی ، ج 1، ص 141). پیش از اسلام ، این واژه در سخنِ مردم به همین معنی به کار می رفته ، از جمله در گفتة م
■ بیت المال
اصطلاحی در فقه و نام یکی از نهادهای دولت اسلامی . این واژه در لغت به مکان حفاظت از اموال ، اعم از عمومی و خصوصی ، اطلاق می شود؛ اما در اصطلاح ، تعبیر «بیت مال المسلمین » در صدر اسلام برای مکانی که در آن اموال عمومی و منقول دولت اسلامی به
■ بیت المعمور
به معنای «خانة آباد»، مکانی که خداوند در قرآن یک بار بدان قسم خورده است : «وَالبَیتِ المعمورِ» (طور: 4). از منابع موجود این گونه برمی آید که این ترکیب در ادبیات پیش از اسلام به کار نرفته و ظاهراً نخستین بار در قرآن کریم از آن
■ بیت المعمور 2
به معنای «خانة آباد»، مکانی که خداوند در قرآن یک بار بدان قسم خورده است : «وَالبَیتِ المعمورِ» (طور: 4). از منابع موجود این گونه برمی آید که این ترکیب در ادبیات پیش از اسلام به کار نرفته و ظاهراً نخستین بار در قرآن کریم
■ بیت المقدَّس (بَیْت المَقْدِس )
نخستین قبله و سومین شهر مقدس مسلمانان (پس از مکه و مدینه )، نیز شهری
مقدس برای یهودیان و مسیحیان . بیت المقدس در نزدیکی مرکز فلسطین در حدود 24 کیلومتری غرب بحرالمیت و 56 کیلومتری شرق دریای مدیترانه ، در آب پخشان بین جلگة مدیترانه و
