■ بحارالانوار (یا بحارالانوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار )
از بزرگترین و نامورترین جوامع حدیثی شیعه به زبان عربی ، تألیف محمّدباقر مجلسی ، دانشمند نامی قرن یازدهم (1037ـ1110 یا 1111). این کتاب دایرة المعارف مانند، به سبب ذکر مستند بیشتر روایتهای منقول از ائمة شیعه علیهم السّلام ، تبویب نسبتاً کامل موضو
کلمات کلیدی : بحارالانوار (یا بحارالانوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار ) ,دانشنامه,لغت
مشاهده
■ بحر موّاج
تفسیر فارسی قرآن ، نوشتة قاضی شهاب الدین دولت آبادی (متوفی 849). وی از شاگردان محمدبن احمد خواجگی و در زمان حکومت ابراهیم شاه شرقی (803 ـ 844)، قاضی القضات جونپورِ هند بود (سرور لاهوری ، ج 1، ص 390 ـ 391؛ فرشته ، ج 2، ص 306). به گفتة برخی ، فتاوی ابر
کلمات کلیدی : بحر موّاج,دانشنامه,لغت
مشاهده
■ بدایة المجتهد و نهایة المقتصد
کتابی در فقه تطبیقی عامّة ، تألیف ابوالولید محمّد بن احمد بن محمّد بن رشد، معروف به ابن رشد حفید. مؤلف این کتاب بیشتر به فلسفه شهرت دارد. انگیزة ابن رشد در تألیف بدایة به گفتة خود وی (ج 1، ص 55)، گردآوردن موارد اتفاق و اختلاف آرای فقها در بابهای مختل
کلمات کلیدی : بدایة المجتهد و نهایة المقتصد,دانشنامه,لغت
مشاهده
■ بدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع
کتابی جامع در فقه استدلالی حنفی ، تألیف علاءالدین قاسانی * منسوب به قاسانِ (کاسان ) فرغانه (متوفی 587). قاسانی از فقهای نامور حنفی قرن ششم و شاگرد علاءالدین سمرقندی (متوفی 539)، مؤلف تحفة الفقهاء ، بود و بدایع الصنایع را به اقتفای استادش تألیف کرد. ا
کلمات کلیدی : بدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع,دانشنامه,لغت
مشاهده
■ بدعت
در لغت به معنای چیزی است که نمونة پیشین نداشته باشد (رجوع کنید به ابن فارس ؛ ابن منظور؛ مرتضی زَبیدی ؛ صفی پوری ؛ معلوف ، ذیل «ب د ع »). در قرآن ، «بدیع » (بقره : 117؛ انعام : 101) به معنای مُبدِع برای خدا و «بِدْع
■ برائت
سوره ، نهمین سورة قرآن ، با 129 آیة کوفی و 130 آیة حجازی و بصری . این سوره مدنی است و به نامهای گوناگون خوانده شده است ، از جمله : برائت ، چون با این کلمه شروع شده است (آیة 1)؛ توبه ، به علت تکرار مشتقّات این واژه در سوره (آیات 15، 74، 117، 118)؛ عذا
■ برائت (1)
مصدر از ریشة عربی «ب ر ء» بیشتر به مفهوم عام «رها ساختن ، معاف داشتن » از تکلیف ، اتّهام ، زیان ، مسئولیت . برائت به این معنی در قرآن مکرّر به کار رفته است (از جمله توبه 114، یوسف 53، قصص :63، احزاب :69، ممتحنه :4). مفهوم رهای
■ برابری
نظریه ای بر پایة اعتقاد به همانند بودن انسانها از جنبة وجودی و در نتیجه ، لزوم رفتار یکسان با آنها. تأکید بر برابری انسانها با یکدیگر پیشینه ای طولانی دارد، ولی در چند قرن گذشته ، بویژه بعد از انقلاب فرانسه و دورة روشنگری ، این اندیشه به نیرویی
■ برزخ
در لغت به معنای حاجز و جداکنندة دو چیز از یکدیگر، و در قرآن و احادیث و متنهای فلسفی و عرفانی به همین معنا، بسیار به کار رفته است ؛ مثلاً وسوسه به «برازخ الایمان » (حد واسط کفر و ایمان یا شکّ و یقین) تعبیر شده (ابن اثیر، ج 1، ص 118)
■ برزخ (2)
در لغت به معنای حاجز و جداکنندة دو چیز از یکدیگر، و در قرآن و احادیث و متنهای فلسفی و عرفانی به همین معنا، بسیار به کار رفته است ؛ مثلاً وسوسه به «برازخ الایمان » (حد واسط کفر و ایمان یا شکّ و یقین) تعبیر شده (ابن اثیر، ج 1، ص 118) ، یا ف
■ برف
برف
برف،آب منجمد سفید رنگی است که از آسمان، فرو میریزد. از این عنوان، به مناسبت در بابهاى طهارت، صلاة، صوم و احیاء موات، سخن رفته است.
فهرست مندرجات
وضو و غسل با برف
نجس شدن قسمتی از برف
نماز خواندن بر روی برف
سجده ب
■ بصائرالدرجات
از کتب معتبر حدیثی امامیه در قرن سوم . این کتاب ، اثری کلامی ـ نقلی و بیشتر دربارة فضایل
ائمة شیعه علیهم السلام است . مؤلف آن ، ابوجعفر محمدبن حسن بن فروخ ، معروف به صفار قمی (متوفی 290) از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام بوده و با ایشا
کلمات کلیدی : بصائرالدرجات,دانشنامه,لغت
مشاهده
■ بقره
نام دومین سورة قرآن بنابر ترتیب «مُصحف امام » ( رجوع کنید به قرآن * ). این سوره ، از نظر ترتیب زمانِ نزول ، هشتاد و ششم یا هشتاد و هفتم و، بنابر نظر بیشتر راویان و محققان ، اولین سورة مدنی است . به ادعای ابن حجر، در این باب اتفاق نظر هست
■ بقیّة اللّه
تعبیر قرآنی و نیز از القاب آخرین امام شیعة اثنی عشری. این تعبیر در آیة هشتادوششم سورة هود، پس از آنکه شعیب پیامبر قوم خود را به پرستش خداوند دعوت و از کم فروشی و تباهکاری نهی می کند، بدین صورت آمده است : «بَقیَّة اللّ'هِ خَیرٌ لکُم اِن کُنت
■ بلد
سوره ، نودمین سورة قرآن کریم . نام آن از آیة نخست سوره اقتباس شده است ، بیست آیه دارد و در ترتیب نزول ، پس از سورة ق ، سی وسه یا سی وچهارمین سوره به شمار می آید (زرکشی ، ج 1، ص 193؛ مقدمتان فی علوم القرآن ، ص 9، 11، 14). در این سورة کوتاه ، خداوند پس