اسرار تکبیرة الاحرام

تکبیرِ آغاز نماز، دریچه ورود به رحمت الهی است. هنگامي که نمازگزار دو دستش را برای گفتن ألله ­اكبر بالا می­برد و ثناى خدا می­گويد، خداوند به فرشتگان خود مى­فرمايد: "اى عبادت كنندگان من! آيا نمى­بينيد بنده­ام را كه چگونه مرا بزرگ شمرد و از شريك و شبيه و نظير پاك دانست و دستش را بالا برد و از آن چه دشمنان من می­گویند، بیزاری جست؟ شما را گواه مى­گيرم كه به زودى او را در خانه جلال خويش، بزرگ مي‌سازم و در سراي کرامتم پاك می­گردانم و از گناهان پاكيزه می‌نمايم و از عذاب دوزخ حفظ مى­كنم. "^[1]

روح این تكبير، چيزي جز تسبيح و تنزيه نيست؛ زيرا معناي تكبير اين است كه خداوند برتر از آن است كه به حس، تخيل، توهم، و تعقل درآيد؛ چرا که او نه جسم است و نه با جسم سر و كار دارد. نه صورت و معناي جزئي است و نه مفهوم كلي. پس خدا برتر از آن است كه كسي بتواند حقيقت بي‌‌پايان او را با كشف و شهود بنگرد؛ زيرا اين حقيقت بي‌پايان و موجود ازلي و ابدي و سرمدي فراتر از آن است كه كسي بتواند به ژرفاي او پي ببرد. از اين رو، معرفتش همراه با اعتراف به عدم شناخت او است. قرآن این حقیقت را چنين تذکر می­دهد:

سُبْحانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّة عَمَّا يَصِفُون.[2]خداوندت، آن خداي شکوهمند، از آن چه وصف مي‌کنند، منزه است.

امير المؤمنين(ع) مي‌فرمايد: "عقل­ها را به قلمرو صفت خود آگاه نساخت. "[3]

كسي كه جز خداوند را بزرگ مي‌داند، تكبير حقيقي نمی­گوید، گر چه آن را بر زبان جاري سازد. این فرد نبايد آثار تکبیر را در وجود خويش انتظار داشته باشد؛ زيرا آن را تنها بر زبان جاري کرده و به معنايش پايبند نبوده است. نظام هستي بر پايه علت و معلول بنا شده است و علت باید قوی­تر از معلول باشد تا بتواند آن را به وجود آورد. پس تنها لفظ تكبير اثر ندارد.

اسرار تکبیرة الاحرام

امام صادق(ع) در باره چنين فردي می­فرماید: "هنگامي که تكبير نماز را بر زبان جاري مي‌کني، آن چه را ميان آسمان و زمين است، در برابر كبریای خدا كوچك و ناچيز بشمار. آن‌گاه که بنده‌اي تكبير مي‌گويد، خداوند به قلبش آگاه است و اگر در دل او چيزي باشد كه از حقيقت معناي تكبير بازش ‌دارد، به او مي‌گويد: اي دروغگو! آيا مرا مي‌فريبي؟ به عزت و شکوهم، سوگند! از شیريني ياد خود محرومت مي‌كنم و از قرب به خويشتن و شادماني مناجاتم محجوبت مي‌سازم."[4]

پس هنگام نماز خواندن، دل خود را بيازما! اگر شيريني نماز را در ژرفاي جان يافتي و دلت از راز و نياز با او شادمان شد و از گفت­و­گو با وي لذت بردي، بدان كه خداوند تو را در تکبیری که بر زبان رانده­ای، تصدیق فرموده است. و گر نه، بدان که فقدان لذت مناجات و محروميت از شيريني عبادت، دليل اين است كه خدا تو را در تكبيرت دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است.[5]

بدين سان، هر گاه در نماز، شيرينى مناجات را يافتيد، بدانيد كه خداوند تكبير شما را پذيرفته است. اما هر گاه چنين نباشد، بدانيد كه خداوند شما را نپذيرفته و سخنتان را تصديق نكرده است.[6]

این مطلب را به اشتراک بگذارید :