■ اسرارتسبیحات اربعه
اسرارتسبیحات اربعه
محمد بن عمران از حضرت صادق(ع) پرسيد: "چرا در رکعت‌هاي آخر نماز، تسبيحات اربعه برتر از قرائت است؟" امام فرمود: "پيامبر گرامي(ص) در دو ركعت آخر نماز، بزرگي خداوند را مشاهده كرد و دلش از اين عظمت هراسيد و زبان به تسبيح خداوند گشود. از اين رو، تسبيح خدا در رکعت‌هاي آخر نماز، برتر از قرائت است. "[1]
محتواي نماز، تكبير و تسبيح و تحميد است. شايد بدين معنا است كه وقتي مي‌خواهيد در بزرگ‌ترين عبادت خدا گام نهيد، توجه كنيد كه خداوند والاتر از آن است كه شما عبادتش كنيد. آن‌گاه در هر بند نيز تسبيح يا تحميد همراه تکبير آمده است. تسبيح و تکبير بدين معنا است كه خدا منزه و برتر است از اين كه شما او را عبادت نماييد. پس در همان حال كه به شما اجازه تحمید داده است، او را تسبیح مي‌کنید و نيز تکبیر مي‌گوييد. "[2]
چهار بخش بودن تسبيحات، برخاسته از واقعيتي بيروني است كه عرش خداوند و آن چه پايين‌تر قرار دارد، با آن سامان يافته‌اند. در باره چهار گوشه بودن كعبه گفته‌اند: بيت المعمور در آسمان داراي چهار گوشه است؛ زيرا عرش الهي چهار ضلع و چهار جهت دارد. چهار ضلعي بودن عرش نيز بدان سبب است كه تسبيح چهار بخش است: سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَر.[3]
از اين سخن برمي‌آيد كه تسبيح در بر دارنده حمد است و تكبير داراي وجودي بيروني و اثري عيني است و بر عرش الهي كه امرها و نهي‌ها از آن جا برمی‌خیزد، تقدم دارد. همين سبب شده كه عرش، همانند آن شكل گيرد.
پی نوشت ها
[1]. من لا یحضره الفقیه، ج1، ص480.
[2]. ابواب معرفت، ص242.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
