■ مجموعه مقالات سیمرغ حکمت (قسمت سوم)
سلسله مقالات قائم مقام ستاد اقامه نماز با عنوان سیمرغ حکمت (قسمت سوم)
این مجموعه شامل ۳۰ شماره می باشد که در سومین شماره از یادداشتهای سیمرغ حکمت، رهیافت از پیام مقام معظم رهبری به بیست و هشتمین اجلاس سراسری نماز مورد بررسی قرار گرفته است.
در ادامه، سومین شماره از سلسله مقالات سیمرغ حکمت را مطالعه می کنید:
سیمرغ حکمت(شماره ۳)
پیام مقام معظم رهبری به اجلاس بیست و هشتمین نماز
بسم الله الرحمن الرحیم
وصلّی الله علی محمّد و آله الطیبین
در میان نعمتهای بزرگ الهی که هیچ کس قادر بر شمارش آنها نیست، برخی برجستگیهای نمایانی دارند که اهل تأمل را به شگفتی میرساند، و از جملهی جذابترین این نعمِ شگفتیساز، نماز است. ترکیب اذکار نماز، ترکیب حرکات نماز، ترتیب اوقات نمازهای واجب و مستحب، تأکید بر تمرکز و حضور قلب در آن، تأکید بر مسجدی کردن آن، تأکید بر جمعی کردن آن، الزام پاکیزگی در آن، هم در تن و پوشش با دور کردن نجاست، و هم در دل و روح با غسل و وضو، الزام به روی آوردن آن از هر نقطهی جهان به یک کانون مرکزی- کعبهی شریف و بسی نکات و نقاط ظریف و دقیق و پرمضمون در این فریضهی ممتاز و یکتا، آدمی را در برابر این پدیدهی الهی خیره و مبهوت میکند. خداوند این نعمت بزرگ را به ما هدیه فرموده است. با آن میتوانیم جان خود را پالایش کنیم، میتوانیم خود را از گناهان دور کنیم، میتوانیم ارتباطات بشری را در جامعهی خود، برخوردار از معنویت کنیم و بدین وسیله، امن و سلامت روانی و رهائی از چالشهای ستیزگرانه، و بهجت و نشاط را نصیب آن سازیم. این هدیه به صورت فریضه و تکلیف درآمده است تا دستکم، جامعه از حداقلهای آن محروم نماند، هدیهئی با این وزن عظیم و متقابلاً با کمترین هزینهی مالی و وقت حقیقتاً درخور سپاس پایانناپذیر ما است.
حضار محترم! ما هم در ادای این شکر واجب، قاصر یا مقصریم. کارهای زیادی باید بشود که امیدوارم عالم مجاهد جناب حجهالاسلام قرائتی ما همه را به آن متذکر گردند.
والسلام علیکم و رحمه الله
سیّد علی خامنهای
۲۰ آذر ماه ۱۳۹۸
باسمه تعالی
سیمرغ حکمت ۳
در پیام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به بیست و هشتمین اجلاس سراسری نماز نکات و ظرایف معرفتی پرمغزی در باب فلسفه و آثار و برکات نماز متجلی است که برای استادان و معلمان و کسانی که فلسفه و آثار نماز را تعلیم می دهند کاربرد اساسی دارند.من جمله این که تاکید فرموده اند نماز یکی از جذاب ترین و شگفتی ساز ترین نعمت های الهی است.از نگاه عارفانه رهبری نماز هم نعمت است و هم شکر نعمت.به این سبب نماز جذاب ترین نعم شگفتی ساز خداوند است که اذکار و حرکات آن جلوه و شکوه ویژه ای دارند و به صورت اعجاب انگیزی تنظیم شده اند.
تبیین و ترسیم زیبایی های این اذکار و حرکات برای نوآموزان و مشتاقان فهم چرایی اقامه نماز آثار تربیتی سازنده ای به ارمغان می آورد.دلیل دیگر شگفت انگیزی و عظمت نماز ترتیب اوقات نمازهای و اجب و مستحب است که ارتباط منظم نمازگزار را با معبود حفظ می کند و خورشید ذکر را در جان انسان روشن نگاه می دارد و او را از ظلمات نفس به سمت وادی نور سوق می دهد و به منزله جویبار روان و زلالی روح عابد را شستشوی می دهد و از لوث گناه مطهر می کند. تمرکز بر حضور قلب در نماز و رهانیدن ذهن و ضمیر از آشفته اندیشی در هنگام نماز هم از دیگر مظاهر وجاهت این عبادت ممتاز به شمار می آید.
ارزشهای معنوی و جاذبه های و شگفتی های دیگر اقامه نماز که وجهه معرفتی و آموزشی دارند و باید مورد توجه مدرسان معارف نماز قرار گیرند عبارتند از:
۱-تمرکز بر اقامه نماز جماعت در مساجد. در فرهنگ توحیدی خداوند با جماعت است و اجتماع مسلمین در مسجد راهگشاست و مسجد مرکز عبادت و هدایت و تمشیت امور مردم است .نقش نماز و مسجد در قوام جامعه و هدایت مردم و بسط عدالت و تزکیه نفوس حائز اهمیت است
۲-الزام به پاکیزکی تن و لباس و طهارت جسم و جان نماز گزار و رعایت بهداشت و نظافت که از ره آوردهای تمدنی مکتب انبیاء عظام است. مسلمانی که با غسل و ضو ولباس طیب و طاهر و آراستگی نماز را اقامه می کند در مدار سلامت و محبوبیت مستقر می شود.
۳-انتخاب سمت خدا و ایستادن به سوی قبله برای اقامه نماز متضمن ایجاد وحدت در جامعه و ممانعت از تشتت و تفرق و نمایان کردن ابعادی از توحید نظری و توحید عملی است. مدینه فاضله اسلام همانا تشکیل امت واحده است . یکی از پشتوانه های این تحول اقامه نماز به جانب کعبه معظمه و توجه به بیت الله الحرام است که از مشترکات همه مذاهب اسلامی به شمار می آید.
۴-دستاورد حیرت انگیز دیگر اقامه نماز پالایش روح از آلودگی های شهوانی و لغزشهای نفسانی و وساوس شیطانی و قدرت باز دارندگی از ارتکاب معاصی است. در منطق دین نماز مردم را از فحشا ومنکر نهی می کند و فضای زندگی فردی و اجتماعی را از طغیان و ناپاکی منزه می دارد.
۵- نوسازی پیوندها و اصلاح مناسبات انسانی و تحکیم روابط بشری با رویکرد معنوی از وجوه دیگر این عبادت انسان ساز و جامعه پرداز است. انسان معاصر در کمند ناامنی روانی و اضطراب گرفتار است و علی رغم بهره مندی از رفاه نسبی از زندگی راضی نیست و در معرض انواع چالشها و تنشها قرار دارد. تنها راه نجات انسان از ضنک معیشت و بحرانهای روانی پناه آوردن به دژ مستحکم و خلل ناپذیر ذکر الهی است . رضایت از زندگانی و نشاط و ابتهاج معنوی و آرامش روانی در پرتو اقامه نماز فراهم می شود. نمازگزار موحد زیاده خواه و ستیزه خو و اهل تنازع نیست و آتش خصومتها را با حکمت و مدارا خاموش می کند و به اصلاح ذات بین و رواج اخوت و مروت و مواسات پای بند است.مطالعات علمی نشان می دهد که ارتباط با خدا آلام جسمی و روحی را تسکین می دهد و ذکر پروردگار دلها را مطمئن و آرام نگاه می دارد.
۶-از ویژگی های دیگر نماز به عنوان بهترین موهبت و هدیه الهی در نگاه رهبری خوش بازده بودن آن با کمترین هزینه و صرف وقت اندک است.نماز عبادتی است که با این همه برکات و آثار سازنده فردی و اجتماعی با سادگی و بدون تشریفات زائد اقامه می شود و هزینه و وقت چندانی نمی طلبد و تحول می آفریند.اقامه نماز نیاز به اخلاص و معرفت و اراده دارد. شکر نعمت نماز اقامه درست آن و ترویج معارف این فریضه الهی است.
در بخش آخر پیام مقام معظم رهبری به ذکر نکته بدیع و دردمندانه ای می پردازند که حائز اهمیت و در خور تامل و سزاوار چاره اندیشی است و می فرمایند :ما در ادای شکر این واجب قاصر یا مقصریم.
فهم درست ابعاد این قصور تقصیر از اهم وظایف ستاد اقامه نماز و حوزه های علمیه و دستگاههای فرهنگی و آموزشی کشور است.سرانجام اضافه می کنند:کارهای زیادی باید بشود که امیدوار عالم مجاهد حجت الاسلام قرائتی ما همه را به آن متذکر گردند.
بررسی کارهای فراوان و بر روی زمین مانده مجال وسیع تری می طلبد و نیاز به تفکر و رای زنی با اهل فن دارد ولی اجمالا به چهار مورد از رسالتهای نهاد های ذیصلاح اشاره می شود:
۱- جای آن است که حوزه های علمیه در تربیت امام جماعت دانا و توانا و مجهز به معارف دین و آشنا به علوم تربیتی و اجتماعی و جوانگرا دست به نوآوری بزنند و خلاء ها را پرکنند.امروزه تعدادی زیادی از مدارس و مساجد ما چشم به راه امام جماعت واجد شرایط هستند.
منبع: ستاد اقامه نماز
۲- رسانه ملی نیازمند ایجاد اتاق فکر نماز و برخورداری از راهبرد روشن و سیاست گذاری و برنامه ریزی برای نشر معارف نماز به کمک هنر است.
۳-تمشیت و هدایت اداری و فرهنگی مساجد شهری و بین راهی نیازمند تحول و انسجام و نوسازی است که مستلزم اهتمام شورایعالی انقلاب فرهنگی است.
۴- کار آمدی نظام آموزش معارف دین و تعلیم قرآن و نماز در مدارس و دانشگاهها چندان بالا و مقبول نیست . شناخت علل کاستی ها نیاز به مطالعه و بازنگری سازوکار تامین نیروی انسانی و تغییر سبک آموزش و اصلاح محتوای برنامه ها دارد و که منوط به بررسی دقیق در شوراهای عالی آموزش و پرورش و انقلاب فرهنگی می باشد.
منبع: ستاد اقامه نماز