■ وظیفه کارگزاران جامعه اسلامی درباره نماز
در ميان مجموعه‌‌‌‌‌‌‌ي وظايف خطيري که با استقرار حاکميت الهي در نقطه‌اي از زمين، بردوش مؤمنان و بندگان زبده‌‌‌‌‌‌‌ي خداوند قرار مي‌گيرد، قرآن، اقامهي نماز را شأني ويژه بخشيده و آن‌‌‌‌‌‌‌را در صدر فهرست، جاي داده است:
«الّذين َ اِن مَکَّناهُم فِي الاَرضِ أَقآمــُوا اَلـصَّلوةَ…»(حج41)
اگر برپاداشتن نماز در ميان مردم، نقشي بنياني نمي‌داشت و همچون پايهي استواري براي پيشبرد هدفهاي بزرگ نظام اسلامي به شمار نمي‌آمد، چنين تأکيد بليغي بر اهميت نماز نمي‌شد.1
نظام اسلامي که برترين هدفش، پرورش انسان‌‌‌‌‌‌‌‌هاي والا و با فضيلت است، سازندگي فرد و جامعه را از هر دو سو، يعني هم از جسم و هم از جان، هم در عرصه‌‌‌‌‌‌‌‌ي مادّي و هم در ساحت معنوي به پيش مي‌برد، و هر دو بال پرواز و تعالي آدمي را مي‌گشايد و مي‌آرايد.
عبادات و در رأس آنان «نماز» بدين جهت است که چنين اهميتي مي‌يابد.
يکي از برکات انقلاب اسلامي در سال‌‌‌‌‌‌‌‌هاي اخير آن است که دلهاي پرشوروشوقي را به اهميت و والائي فريضه‌‌‌‌‌‌‌‌ي نماز توجه داده و ترويج روزافزون اين پايهي اساسي دين را، مرکز همّت و تلاش آن ساخته است.2
اقامهي نماز فقط اين نيست که صالحان، خود نماز بگزارند؛ اين چيزي نيست که بر تشکيل حکومت الهي متوقف باشد؛ بلکه بايد اين ستون دين در جامعه بهپا داشته شود و همه کس با رازها و اشاره‌هاي آن، آشنا و از برکات آن برخوردارگردند.
حيات طيّبه انسان، در سايه‌‌ي حاکميّت دين خدا، وقتي حاصل خواهد شد که انسان‌‌ها دل خود را با ياد خدا زنده نگهدارند و به کمک آن بتوانند با همهي جاذبه‌هاي شرّ و فساد مبارزه کنند و همهي بت‌‌ها را بشکنند، و دست تطاول همهي شيطانهاي دروني و بروني را از وجود خود قطع کنند. اين ذکر و حضور دائمي فقط به برکت نماز حاصل مي‌شود و نماز در حقيقت، پشتوانهي مستحکم و ذخيره‌‌ي تمام نشدني در مبارزهاي است که آدمي با شيطان نفس خود که او را به پستي و زبوني مي‌کشد، و شيطانهاي قدرت که با زر و زور، او را وادار به ذلّت و تسليم مي‌کنند، هميشه و در همه حال دارد.
ميدان مبارزهاي که امروز پيش روي ماست، ما را به تکيه‌گاه مستحکم ذکر خدا و اميد و اعتماد به او، بيش از هميشه و بيش از همه، محتاج مي‌سازد، و نماز آن سرچشمه‌‌ي جوشاني است که اين اميد و اعتماد و قدرت معنوي را به ما مي‌بخشد.
انسان هميشه به نماز محتاج است و در عرصه‌هاي خطر، محتاج‌تر.3
واجبترین وظیفه در حاکمیت اسلام
اقامهي نماز در کشوري که پرچم اسلام را بر فراز سر خويش برافراشته و به حاکميت اسلام مفتخر گرديده، يکي از واجب‌‌‌‌‌ترين فرايض است؛ زيرا همهي هدفهاي يک جامعهي نيکبخت از قبيل: تأمين عدالت اجتماعي، دستيابي به رفاه عمومي و شکوفايي مادي، پرورش استعدادها و خلاقيت‌ها در آحاد مردم، برخورداري از دانش و بينش و تجربه، عزت و استقلال و اقتدار ملي، گسترش اخلاق انساني و روابط سالم ميان آحاد مردم و ديگر هدفهاي والا، در صورتي تأمين مي‌شود که تربيت فردي و تهذيب اخلاقي در آحاد مردم بهويژه در کارگزاران امور کشور، تأمين شود و انسان‌هايي پاک و برخوردار از همّت و توکّل و اخلاص و صبر و سخت کوشي در آن جامعه باشند که به ياري اين پشتوانهي روحي، توانايي برداشتن بارهاي سنگين را دارا باشند و در برابر موانع گوناگون و بهويژه امواج فساد و تباهي، ياراي ايستادگي داشته باشند.4
در کشور اسلامي ما همهي آحاد مردم بهويژه بلند پايگان علمي و اجتماعي و مالي، به اين خصوصيات نيازمندند. بلاي طغيان و تجاوز، و زورگويي، و زياده طلبي، و تحقير ديگران، و ناديده گرفتن حق صاحبان حق، امروزه بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترين آفت جوامع بشري و جامعهي جهاني است، و علاج اين همه، در اين بيان والاي علوي عليه‌السلام است:
«وَ عَن ذالِکَ ما حَرَسَ الله عِبادِه المُؤمِنينَ بِالصَّلواةِ وَ الزَّکواةِ وَ مُجاهَدَةِ الصِّيامِ فِي الأَيّامِ المَفروضاتِ ، تَسکيناً لِأطرافِهِم وَ تَخشيعاً لِأَبصارِهِم وَ تَذلِيلاً لِنُفُوسِهِم وَ اِذهاباً لِلخُيلاءِ عَنهُم...»
خداوند بندگان مؤمن را با نمازها و زکات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و روزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي دشوار از کبر و خودبيني محافظت و حراست ميکند، به پيکر آنان آرامش مي‌بخشد، به ديدگان آنان فروتني مي‌دهد، نفس آنان را رام مي‌سازد، دلهاي آنان را افتادگي مي‌آموزد، و خودپسندي را از آنان دور ميکند.5
انگیزه و قطبنما، دو ابزار مهم مسئولان نظام اسلامی
اولین وظیفهای که حاکمان دینی، سوای وظایفی که ذکر شد، طبق دستور اکید خداوند متعال در قرآن کریم بدان مأمور میشوند، اقامه نماز در سطح جامعه است؛ لذا از اینروست که مدیران ارشد و کارگزاران نظام اسلامی موظف میشوند برای تمام سطوح برنامهریزی نموده و به اجرای این اولویت اهتمام جدی نشان دهند.
رهبر معظّم انقلاب – مدظله - نیز به عنوان حاکمیت نظام مقدس جمهوری اسلامی، بعد از تصدی زعامت و ولایت، طی پیامها و بیاناتی به این این مهم اهتمام ویژهای داشته و ضمن توصیههای اکید به مسئولان عالیرتبه نظام، مطالبات جدّی از آنان جهت اقامه نماز نموده اند.
معظمٌله برای تسهیل امر اقامهی نماز ابتدا در ارکان نظام و سپس در سطح اقشار مختلف جامعه به دو ابزار مهم برای حرکت در این میدان اشاره فرمودهاند:
- داشتن انگیزه که همان نیروی درونی است که انسان را حرکت بدهد و راه ببرد؛
- داشتن قطبنمایی که انسان، آن ستارهی راهنما را فراموش نکند و جهتش کج نشود.6
از اینرو طی ششمین پیام به اجلاس سراسری نماز به صورت صریح و بدون تعارف از مدیران دستگاههای اداری و دولتی خواستهاند که خود متصدی اقامه نماز در دستگاههای مربوطه باشند.
مقام معظّم رهبری – مدظله - در رأس حاکمیت نظام اسلامی، از اقامه نماز در جامعه توسط مسئولین، در تعبیری بسیار عمیق اینگونه یاد کرده‌اند که:
همگان باید در این حرکت بزرگ که شایسته است «جهاد» نامیده شود، خود را ملتزم و متعهد بدانند.
نماز، حقیقت مظلوم، مغفول کارگزاران جامعه‌ی اسلامی
با اين همه بايد اعتراف كنيم كه هنوز مجموعه‌ی مسئولان نظام اسلامی وظيفه‌ی خود را در اين باره به تمام و كمال، ادا نكرده‌اند و اهميت نماز را آنطور که بايد، به درستی درک نکردهاند.
حقيقت اين است كه اگر در جامعه‌ی اسلامی نماز در جايگاه شايسته‌ی خود قرارگيرد، همه‌ی تلاشهای سازنده‌ی مادی و معنوی، راه خود را به سمت و سوی آرمانها مي‌گشايد و جامعه را به نقطه‌ی مطلوب آرمانی اسلام ميرساند؛ و اگر از اهميت نماز غفلت شود و نماز مورد بی‌اعتنايی قرار گيرد، اين مسير به درستی طی نخواهد شد و تلاشها و مجاهدتها تأثير لازم را در رساندن به قله‌ای كه اسلام برای جامعه‌ی بشری ترسيم كرده است، نخواهد داشت.
اين حقيقت، به همه‌ی ما هشدار مي دهد و وظيفه‌يی سنگين را به ياد ما می‌آورد.7
در این میان، علماي دين، روشنفکران، هنرمندان، جوانان، پدران و مادران و همسران، دارندگان منبرها و رسانه‌ها، نويسندگان، و بيش از همه، مسؤولان بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي حکومتي مانند: وزارت‌هاي آموزش و پرورش، علوم و فنآوري، ارشاد، صدا و سيما، سازمان‌هاي تبليغاتي ، مراکز توليد سينمايي، پژوهشگاه‌ها، مديراني که نيروي انساني کلاني در قبضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي امرونهي آنهایند، مانند: نيروهاي مسلح، وزارتخانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، کارگاه‌ها، دانشگاه‌هاو مدارس، وسایل حمل و نقل و غيره و غيره... اينان هريک به گونه‌‌اي مي‌توانند و مي‌بايد در اين حرکت همگاني سهيم گردند و نقش ويژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي خود را بگزارند.8
اهتمام به اقامهي نماز در شمار برترين مواد در برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي کلان دولت اسلامي است :
«الّذين َ اِن مَکَّناهُم فِي الاَرضِ أَقآمــُوا اَلـصَّلوةَ»
سؤال جدّی یا مطالبه؟
اکنون نوبت محاسبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي خويشتن است. بايد به حساب خود در اين وظيفهي بزرگ بپردازيم و کارکرد خويش را بيازمایيم.9
و اين سؤال بسيار جدّي و مهم را مطرح کنیم که مسؤولان اجراييِ مخاطب مطالبات رهبری تا چه حدّ به وظيفهي خود عمل کرده‌اند؟ صدا و سيما، آموزش و پرورش، وزارت علوم و ساير مراکز دانشگاهي، وزارت ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي، مراکز توليد سينمايي، نيروهاي مسلح، مديريت حمل و نقل و مديريت‌هاي شهري و ديگران، چه اندازه وظيفه‌اي را که از آنان، خواسته شده است را به انجام رسانده‌اند؟10
چقدر از برترین شیوهها و فنیترین و هنریترین ابزارها برای اقامه امر ولایت حکومت دینی، یعنی اقامه نماز بهره جستهاند؟
حقيقت آن است که در کار معرفي نماز، کوتاهي‌هاي زيادي شده است و نتيجه آنکه نماز، هنوز جايگاه شايسته‌‌ي خود را، حتي در نظام اسلامي ما، به دست نياورده است.11
از اینرو در جامعهي ما فصل مهمّي بايد در معرفي نماز در همهي سطوح گشوده شود.
به نظر میرسد باید همّتهای بلند بر زدودن کمبودها و نقاط ضف برانگیخته شده و نشانة ایمان صاحبان تمکّن یعنی اقامة نماز در جامعة اسلامی ما روز به روز نمایانتر گردد.
تدوین: علیمهدیزاده، مرکز تخصصی نماز
........................................................................................................................................
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به هفتمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به هشتمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به اولين اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به پنجمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به دهمین اجلاس سراسري نماز)
- ( بیانات رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه در دیدار با شرکت کنندگان پانزدهمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به بیستویکمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به یازدهمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به چهاردهمین اجلاس سراسري نماز)
- ( پيام رهبر معظّم انقلاب مدّظلّه به دوازدهمین اجلاس سراسري نماز)
