■ چرا میتوان نماز را در کربلا، مکه، مدینه و کوفه به صورت تمام خواند؟
پاسخ: احکام الهی بر اساس مصالح و مفاسد است؛ یعنی هیچ چیزی بدون جهت، حلال و یا واجب نشده است، اینطور نیست که احکام بدون حکمت و ملاک و معیار و آثار برای بشریت آورده شده باشد. در آیات و روایات به صورت کلی و جزئی به برخی از حکمتها (چراییها) اشاره شده است. در مواردی هم میتوان از قرائن و روح کلی دستورات الهی به این حکمتها دست یافت، اما این را هم باید توجه داشت که اگر در مواردی حکمت و چرایی احکام فقهی بیان نشده، این خود دارای چرا و حکمت و مصلحتی است و آن پرورش روح تعبّد و عبودیت و بندگی در انسان است.[1]
یکی از احکام فقهی این است که مسافر با توجه به شرایطی میتواند نمازش را در کربلا، مکه، مدینه و کوفه بهصورت تمام بخواند.
علت این موضوع بر میگردد به همان مصالحی که خداوند در تشریع این حکم داشته است. در روایات به این نکته اشاره شده و ائمه اطهار(ع) علت این امر را، جمع کردن خیر و ثواب بیشتر دانستهاند.
میدانیم که در دنیای اسلام این چهار شهر از برترین نقاط دنیا هستند، و نزد مسلمان جایگاه ویژه دارند. مکه شهر توحید که بیت الله الحرام در آن است، مدینه شهر نبوّت که قبر پیامبر گرامی اسلام(ص) در آن قرار دارد، کوفه مرکز زمامداری و ولایت امیر المؤمنین(ع) است و در نهایت، کربلا که شهر امامت و شهادت است. از طرفی، نماز ستون دین و از بزرگترین افعال عبادی است که خیر کثیری را نصیب نمازگزار میکند. مسافر وقتی وارد این شهرها میشود، پس چه بهتر که از این سفرۀ گسترده به نحو احسن و اکمل استفاده کند. در همین راستا، اگر نمازهای خود را به صورت تمام بخواند، قطعاً تعداد رکعات بیشتری خوانده و خداوند را بیشتر عبادت کرده است.
امام باقر(ع) در جواب نامهی یکی از اصحابشان که دربارۀ اتمام نماز در حرمین پرسیده بود، میفرماید: «رسول خدا دوست داشت در حرمین بسیار نماز بخواند، شما هم به ایشان اقتدا کنید و زیاد نماز بخوانید و نمازهای خود را به صورت تمام برپا دارید».[2]
در روایت دیگری امام کاظم(ع) در جواب کسی که از اتمام یا قصر(شکسته) در حرمین پرسیده بود، فرمود: «اگر قصر بخوانی به وظیفهات عمل کردهای، ولی اگر تمام بخوانی خیری است که زیاد میشود».[3]
بنابر این، به علت جایگاهی که این چهار شهر در نزد خداوند دارند، و به علت ثواب زیادی که بر اعمال عبادی در این چهار شهر مقدس نصیب اشخاص میشود، اتمام در این شهر برای مسافر جایز شمرده شده است.
[1]. برگرفته از نمایه «فلسفه و حکمت احکام فقهی»، سؤال 8593.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 524، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. همان.
■ عوامل درونی (اخلاقی) ترک نماز و درمان آنها چیست؟
بعضی از عوامل درونی و کاستیهای اخلاقی که سبب میشود بعضی از افراد نماز را رها کنند، عبارتند از: کبر، ناامیدی، ضعف اراده، احساس ریا و خودنمایی، احساس تحجر و عقبماندگی، لجاجت. در ادامه به توضیح مختصر و ریشهیابی هر یک از آنها پرداخته، راهکارهایی برای ...
■ سلام ببخشید دیگه همام جماعت برای مدارس ثبت نام نمیکنید؟!
سلام
اگر منظورتان دوره ویژه ائمه جماعات مدارس (معراج ) هست، خیر فعلا ثبت نام نداریم. ...
■ اگر نماز عصر را شخصی غیر از امام جمعه بخواند، آیا اقتدا به او در نماز عصر جایز است؟
اقتدا در نماز عصر روز جمعه به غیر امام جمعه اشکال ندارد، ولی هرگاه بخواهد با مراعات احتیاط در خواندن نماز ظهر پس از خواندن نماز جمعه نماز عصر را به جماعت بخواند، احتیاط کامل این است که به کسی اقتدا نماید که نماز ظهر را احتیاطاً بعد از نماز جمعه خواند ...