■ گفته می‌شود کعبه تا آسمان امتداد دارد و اگر بنای ظاهری‌اش ویران هم شود، باز به آن‌سو می‌توان نماز گزارد، پس چرا طواف در ارتفاعی بالاتر از سقف کعبه صحیح نیست؟

پاسخ: با آن‌که امتداد منطقه کعبه به سمت آسمان نیز فضایی مقدس است، اما کیفیت نماز و طواف تابع دلیلی از قرآن و روایت است، نه تنها تقدس یک منطقه.
در همین راستا باید گفت؛ شرایط نماز و طواف با یکدیگر متفاوت بوده و هر کدام از این دو، تابع ادله خاص خود هستند. به طور کلی طواف باید به دور کعبه باشد، ولی در نماز، ایستادن به سمت کعبه کافی است.[1] به عبارتی، نماز را می‌توان از هزاران کیلومتر دورتر به سمت کعبه ادا کرد، اما دایره جغرافیایی طواف بسیار محدود است.
در توضیح بیشتر این مطلب می‌توان گفت؛ فقها در مبحث قبله و نماز می‌گویند:
مجرد رو به قبله بودنِ نمازگزار کافی است. برخی احادیث نیز مراد از قبله را چنین بیان کرده‌اند: «منظور از قبله کعبه است، برای کسانی که داخل مسجد الحرام هستند؛ و مسجد الحرام است، برای کسانی که بیرون مسجد و در محوطه حرم[2] هستند؛ و حرم است، برای کسانی که بیرون حرم هستند».[3]
چنان‌که قبله، از نظر طولی نیز توسعه داده شده؛ یعنی محدود به ساختمان کعبه نیست، بلکه از اعماق زمین تا بالاترین درجات آسمان قبله شمرده می‌شود.[4] حتی فقها تصریح کردند که اگر - خدای ناکرده - روزی کعبه خراب شود نماز به سمت فضای آن کافی خواهد بود.[5]
اما در مورد طواف، آنچه ملاک است، صدق طواف و دور زدن اطراف کعبه است و اکثر فقها بر این باورند که ملاک در این موضوع، صدق عرفی است؛ بنابراین دور زدن در فضای بالاتر از ساختمان کعبه، از نظر عرف، طواف کعبه به شمار نمی‌آید.
با این وجود، گروهی از فقها در این زمینه معتقدند، همان‌گونه که در مبحث نماز، کعبه، از اعماق زمین تا امتداد آسمان قبله محسوب می‌شود، در طواف هم، لازم نیست فقط به دور ساختمان فعلی کعبه باشد، بلکه می‌توان فضای کعبه از اعماق زمین و به سمت آسمان‌ها را در نظر گرفت و گرد آن طواف کرد.[6]

[1]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه 42611 در همین سایت مراجعه نمایید.
[2]. منظور از حرم محوطه‌‌ای محدود به مشخصات خاص است که در برخی جهات تا حدود 25 کیلومتر تا مسجد الحرام فاصله دارد. ر. ک: نمایه 46862.
[3]. «قَالَ الصَّادِقُ ع إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى جَعَلَ الْکَعْبَةَ قِبْلَةً لِأَهْلِ الْمَسْجِدِ وَ جَعَلَ الْمَسْجِدَ قِبْلَةً لِأَهْلِ الْحَرَمِ وَ جَعَلَ الْحَرَمَ قِبْلَةً لِأَهْلِ الدُّنْیَا‌». شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 272، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[4]. «قال الصادق ع‏ أساس‏ البیت‏ من الأرض السابعة السفلى إلى الأرض السابعة العلیا». همان، ج 12، ص 65. در تعبیر فقها آمده است که «من تخوم الارض الی عنان السماء» قبله است. ر. ک: بنى فضل، مرتضى، مدارک تحریر الوسیلة، ج1، ص 122.
[5]. ر. ک: حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، ج 1، ص 392، قم، مؤسسه آل البیت ع، چاپ اول، 1419ق.
[6]. ر. ک: نمایه 42611.
1399/2/31 ساعت 12:56
کد : 888
لینک مطلب

■ اگر هنگام نماز جماعت از امام عقب و یا جلو بیافتیم، نماز به جماعت صحیح است یا خیر؟

مأموم باید افعال نماز را با امام یا کمی دیرتر از امام به جای آورد و اگر عمداً از امام جماعت پیش افتد یا مدتی پس از او به جای آورد، نمازش به فرادا صحیح بوده ولی جماعت محسوب نمی شود. منبع: leader.ir ...

■ راز درست کردن تسبیح توسط حضرت زهرا (سلام الله علیها) از خاک قبر حضرت حمزه (ع) و همچنین سجده کردن بر تربت امام حسین (علیه السلام) چیست؟

پاسخ شهید مطهری به این سؤال: حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها وقتی که پدر بزرگوارشان دستور تسبیحات معروف را به ایشان دادند (۳۴ بار اللّه اکبر، ۳۳ بار الحمد للّه و ۳۳ بار سبحان اللّه که ما هم معمولا بعد از نماز به عنوان تعقیب، یا در وق ...

■ سلام‌علیکم آیا قبل از شروع نماز مستحب است‌ که‌ امام سمت مامومین برگردد؟ اگر مستحب است‌ حکمتش‌ برای چه هست این کار؟ برای چک کردن صفوف جماعت؟ یا احترام به علمای پشت سرش؟ این کار قبل از اذان و اقامه هست یا بعداز اذان و اقامه؟

سلام علیکم وقت بخیر از اینکه با مرکز تخصصی نماز در ارتباطید کمال تشکر را داریم. این چنین مستحبی برای نماز جماعت وجود ندارد . ...
درباره ما
با توجه به نیازهای روزافزونِ ستاد و فعالان ترویج اقامۀ نماز، به محتوای به‌روز و کاربردی، مربّی مختصص و محصولات جذاب و اثرگذار، ضرورتِ وجود مرکز تخصصی در این حوزه نمایان بود؛ به همین دلیل، «مرکز تخصصی نماز» در سال 1389 در دلِ «ستاد اقامۀ نماز» شکل گرفت؛ به‌ویژه با پی‌گیری‌های قائم‌مقام وقتِ حجت الاسلام و المسلمین قرائتی ...
ارتباط با ما
مدیریت مرکز:02537841860
روابط عمومی:02537740732
آموزش:02537733090
تبلیغ و ارتباطات: 02537740930
پژوهش و مطالعات راهبردی: 02537841861
تولید محصولات: 02537841862
آدرس: قم، خیابان شهدا (صفائیه)، کوچۀ 22 (آمار)، ساختمان ستاد اقامۀ نماز، طبقۀ اول.
پیوند ها
x
پیشخوان
ورود به سیستم
لینک های دسترسی:
کتابخانه دیجیتالدانش پژوهانره‌توشه مبلغانقنوت نوجوانآموزش مجازی نمازشبکه مجازی نمازسامانه اعزاممقالات خارجیباشگاه ایده پردازیفراخوان های نماز