■ فلسفه و اسرار تشهد در نماز چيست؟
پاسخ: تشّهد، از واجبات نماز است. پس از هر دو ركعت (و در نماز مغرب، در ركعت سوّم نيز) بايد نشست و تشّهد خواند، كه شامل گواهى دادن به يكتايى خدا و رسالت پيامبر و صلوات است.
بايد دو زانو نشست، بگونه اى كه پشتِ پاى راست، روى كف پاى چپ قرار گيرد و بهتر است سنگينى بدن به سمت چپ باشد.
از آنجا كه در اصطلاح قرآنى، راست، مظهر حق و چپ، سمبل باطل است، اميرالمؤمنين عليه السلام در جواب اين سؤال كه چرا پاى راست روى پاى چپ قرار داده مىشود، فرمود: تاءويلش اين است كه: خدايا باطل را بميران و حق را بر پاى دار.
به بيان حضرت علي عليه السلام:« تشهد تجديد و تكرار شهادتين است كه تجديد ايمان و اسلام است واعتراف به مبعوث شدن بعد از مرگ»
در تشهد گواهى به يگانگى خدا و رسالت پيامبر در كنار هم آمده و پيوند نبوت و رهبرى را با توحيد و عبوديت مى رساند.
شايد گوياى اين باشد كه اين گواهى را هر كس بايد با آگاهى و اعتقاد عميق خود اظهار بدارد و بيعت خويش را با خدا و رسول، تجديد كند.
در شهادت به رسالت و عبوديت حضرت محمد صلّى الله عليه وآله هم عظمت مقام آن حضرت نهفته، كه خداوند، شهادت به رسالت او را در كنار توحيد قرار داده است، هم پيوند نمازگزار را با خط رهبرى الهى و قدردانى از او مىرساند، و هم مقدّم بودن (عَبْدُهُ) بر (رسُولُه) مىرساند كه رمز رسالت پيامبر، عبوديّت اوست، و چون بنده خدا بوده به مقام پيامبرى برگزيده شده است.
فراز ديگر تشّهد، صلوات است. گرچه اهل سنّت، اين جمله را در تشّهد نمى خوانند، ولى امام شافعى از رهبران اهل سنّت در شعرى چنين سروده است:
يا أهلَ بيت رسولِ اللَّهِ حبُّكمُ فرضٌ من اللَّهِ في القرآنِ أنزلهُ
كفاكمُ من عظيمِ القدرِ أنّكمُ من لم يصلِّ عليكم لا صلاةَ لهُ
اى خاندان پيامبر! محبّت شما بر ما فرض است و خدا اين را در قرآن نازل كرده است.
در عظمت قدر شما همين بس كه هر كس بر شما صلوات نفرستد، نمازش، نماز نيست.
در كيفيّت صلوات بر پيامبر و آلش و نيز در اصل آن، حديث هاى متعددّى در كتب تفسير و فقه و حديث اهل سنّت نيز آمده است. حتّى در صحيح بخارى روايت است كه از پيامبر صلّى الله عليه وآله پرسيدند: ما چگونه صلوات بفرستيم فرمود: بگوئيد: اللّهم صلّ على محمّد وعَلى آل محمدٍ
در احاديث ديگرى نيز آل محمد در كنار نام پيامبر آمده است.
و در احاديثى، نكوهش از كسانى شده كه هنگام صلوات بر محمّد صلّى الله عليه وآله اهل بيت آن حضرت را ياد نمى كنند، همچون حديث پيامبر كه فرمود:« مَنْ قالَ صلّى الله على محمّد، و لم يُصَلِ على آلهِ لم يَجِدْ ريحَ الجَنةِ» ؛« كسي كه بگويد: صلّى الله على محمّد و بر آل او صلوات نفرستند بوي بهشت را درك نخواهد كرد.»
و در مقابل، تشويق از كسانى شده كه بر اهلبيت پيامبر نيز درود مىفرستند و پاداش شفاعت و قرب به پيامبر براى آنان بيان گشته، همچون اين حديث از پيامبر خدا صلّى الله عليه وآله:« مَنْ اَرادَ التَوسُّلَ اِلىَّ وَ اَنْ تكُونَ لَهُ عِنْدى يَدُ اُشَفِّعُ لَهُ بها يَوْمَ القيامَةِ فَلْيُصَلِّ عَلى اَهل بيتى وَ يُدْخِلِ السُرورَ عَليهمْ» ؛« كسي كه مي خواهد به من توسل پيدا كند و اينكه براي او در نزد من دست شفاعت كننده اي برايش باشد پس بايد بر اهل بيت من صلوات بفرستند و سرور و شادي را در آنها ايجاد كند»
به هر حال، ياد كردن از آل پيامبر در صلوات، نشان قدرشناسى از دودمان پيامبر و عمل به توصيه خود آن حضرت است.
■ چرا نمازهاي قضاي مرد فوت شده بر پسر بزرگترش واجب ولي نمازهاي قضاي مادر بر وي واجب نيست، چه دليلي دارد پدر اين بهره را ببرد ولي مادر نه؟
براي دريافت پاسخ بايد به چند نكته توجه نمود:
روايات متعددي داريم که، از ميت،نماز و روزه و...قضا شود ازاين جهت فرقي بين زن و مرد نمي گذارند.
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:«اَلصلاةُ التي دَخَلَ (حَصَلَ) وَقتُها قَبلَ اَن يَمُوتَ المَيتُ يَقضي عَنه ...
■ براي درك اسرار و فلسفه نماز چه كار بايد كرد؟
1- براي درك اسرار و فلسفه نماز چه كار بايد كرد؟
براي درك اسرار نماز بايد در دو زمينه تلاش نمود:
1. تلاش علمي
اسرار نماز، در آيات مربوط به نماز، روايات، و ادعيه قبل و بعدِ نماز به تفصيل ذكر شده است لذا در قدم اول بايد نسبت به مطالعه آنها تلاش نماي ...
■ تا الآن نماز نمیخواندم و روزه نمیگرفتم. آیا اگر بخواهم توبه کنم باید آنها را قضا کنم؟
توبه و شروع به انجام عبادات شرعی، توفیقی است که نصیبتان شده است که باید قدر آن را بدانید و نگذارید شیطان با بزرگ نشان دادن برخی کفاره های عبادات انجام نشده، شما را از راه راست دور کند. ابتدا سعی کنید عبادات شما از این به بعد از بین نرود و در وقت خودش ...