■ دلیل وجوب شکسته خواندن نماز چیست با توجه به اینکه در ایه میفرماید لیس جناح یعنی باکی بر شما نیست که نماز را شکسته بخوانید نه آنکه لزوما شکسته خواندن واجب است
پاسخ: روایات فراوانی از اهل بیت علیهم السلام گواه بر لزوم شکسته خواندن نمازهای چهار رکعتی در هنگام سفر می باشد .
پیامبر گرامی فرمود ؛
« خداوند عز و جل بر بیماران امتم و مسافران آن با افطار در سفر و شکسته خواندن نماز تصدق و لطف کرده است .آیا شادی شما در این است که صدقه الهی را به او باز گردانید ( و مطابق حکم خداوند رفتار نکنید)»
الکافی ج4 ص127
امام صادق علیه السلام فرمود ؛
«( هر کس هدیه الهی را رد کند ) و در سفر نماز را چهار رکعتی بخواند من از او بیزارم»
التهذیب ج4 ص218 _ عقاب الاعمال ص329
پیامبر گرامی فرمود ؛
« خداوند به من و به امت من هدیه ای داده است که به هیچ یک از امت های گذشته نداده است و آن افطار در سفر و شکسته خواندن نماز است .هر کس مطابق آن رفتار نکند هدیه خداوند را رد کرده است»
وسائل الشیعه ج8 ص521
امام رضا علیه السلام فرمود ؛
« خداوند حکم شکسته خواندن نماز را به خاطر مسافرت و سختی و رنج سفر و اشتغال به کارهای شخصی و اقامت جعل کرده است تا مسافر از رسیدگی به مشکلاتی که برایش در سفر پیش می آید عقب نماند و این حکم رحمت و تعطفی از جانب خداوند است»
عیون الاخبار ج2 ص112 _ علل الشرایع ج1 ص266
سایر روایات در این رابطه را در ذیل بخوانید ؛
وسائل الشیعه ج 8 ص 451 به بعد « ابواب صلاه المسافر »
روایات فراوانی از منابع اهل سنت هم گواه بر لزوم شکسته خواندن نمازهای چهار رکعتی در مسافرت است.
خداوند نیز در قرآن می فرماید ؛
«اِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ »
« هنگامى كه سفر كنيد گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد » ( نساء 101)
سؤال مطرح شده آن است که آيه فوق مى گويد ؛ « لا جناح عليكم » (گناهى بر شما نيست) و نمى گويد حتما نماز را شكسته بخوانيد، پس چگونه مى توان گفت نماز شکسته واجب عينى است نه واجب تخييرى
در پاسخ بايد گفت که تعبير به « لا جناح »(گناهى بر شما نيست ...) در خود قرآن مجيد در بعضى موارد در معنى وجوب به كار رفته است مانند ؛
« إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما ». (بقره: 158) « صفا و مروه از شعائر الهى است بنا بر اين هر كس حج يا عمره بجا آورد مانعى ندارد كه به اين، دو طواف كند (سعى صفا و مروه بجا آورد) »
در حالى كه ميدانيم سعى صفا و مروه هم در حج واجب است و هم در عمره.
تعبير به لا جناح در آيه مورد بحث و هم در آيه حج براى نفى توهم تحريم است، زيرا در آغاز اسلام بتهايى روى صفا و مروه قرار داشت و به خاطر آنها بعضى از مسلمانان فكر مى كردند سعى بين صفا و مروه از آداب بت پرستان است، در حالى كه چنين نبود، لذا براى نفى اين توهم مى فرمايد ؛ « مانعى ندارد كه سعى صفا و مروه كنيد » و همچنين در مورد مسافر جاى اين توهم هست كه بعضى چنين تصور كنند كوتاه كردن نماز در سفر يك نوع گناه است لذا قرآن با تعبير لا جناح اين توهم را از بين مى برد.
تفسیر نمونه ج 4 ص 97
زراره و محمد بن مسلم می گویند ؛
« به امام باقر عليه السلام گفتيم در باره نماز در سفر چه مى گوييد؟ چگونه و چند ركعت است؟ فرمود: «خداوند عز و جل مى فرمايد: «و چون در زمين سفر مىكنيد، بر شما گناهى نيست كه نماز را كوتاه كنيد». پس شكسته خواندن نماز در سفر، واجب است، همان گونه كه تمام خواندن آن در وطن، واجب است». گفتيم ؛ خداوند مى فرمايد: «بر شما گناهى نيست» و نفرمود: چنين كنيد. پس چگونه شكسته خواندن نماز را در سفر همانند تمام خواندن نماز در وطن، واجب كرده است؟
فرمود ؛ «مگر خداوند عز و جل در سعى ميان صفا و مروه نفرمود: «پس هر كس حج و عمره خانه خدا به جا آورد، بر او گناهى نيست كه ميان آن دو، سعى به جا آورد»؟ آيا نمى بينيد كه سعى ميان صفا و مروه واجب است؛ زيرا خداوند عز و جل در كتاب خود، آن را ذكر فرموده و پيامبرش آن را انجام داده است؟ اين گونه، شكسته خواندن نماز در سفر، كارى است كه پيامبر خدا انجام داده و خداوند در كتاب خود آن را بيان فرموده است. »
الفقیه ج 1 ص 434
■ آیا واجبات انسان را به سمت مستحبات می کشاند یا مستحبات انسان را به سمت واجبات ؟ البته بدیهی هست که انجام واجبات از لحاظ عملی در اولویت هستند ولی می خواهم بدانم که کدام یک در انسان رغبت به سمت دیگری را ایجاد می کند ؟
با تشکر
میان انجام واجبات و مستحبات، رابطه دوسویه وجود دارد.
از سویی انجام مستحبات، توفیق پایداری بر واجبات را افزون می کند و از سویی دیگر، انجام واجبات و مراقبت بر آنان انسان را نورانی و توفیق انجام مستحبات را می دهد.
البته چون هدف نهایی بندگی خداست، همیش ...
■ حکم وضو گرفتن در هنگام صعوبت در رفع مانع چیست؟
یکی از واجبات وضو نبودن مانع برای رسیدن آب به بدن است. حال ممکن است فردی که سرو کارش با چسب است، برطرف کردن این مانع‌ها برای هر بار وضو برایش مشقت داشته باشد، اگر بخواهد پاک کند وقت خیلی زیادی ازش گرفته می‌شود، آیا صحیح است همان‌طور وضو گرفته و نماز ...
