■ چرا حتما بايد نماز را به زبان عربي خواند؟ چه اشکالي دارد من با دوست خود به زبان فارسي و يا هر زباني که مي خواهم سخن بگويم؟ آيا در اين صورت تأثيرگذار تر نخواهد بود چون بهتر مي دانيم چه مي گوييم؟
پاسخ: اينكه واجب است تمامي مسلمانان جهان با هر نوع زبان و مليتي كه دارند نماز را به عربي بخوانند دلايل و حكمت هاي متعددي مي تواند داشته باشد، از جمله اينكه:
غناى زبان عربى
غناى زبان عربى از جهت واژگانى، ساختارى و معنايى - به ويژه در حوزه معارف دينى - به گونهاى است كه با ديگر زبانها قابل قياس نيست. بررسىهاى انجام شده، نشان مىدهد كه برخى از مفاهيم قرآنى، در زبانهاى ديگر معادل ندارد. رايجترين آيه قرآن؛ يعنى« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» به هيچ زبانى ترجمه دقيق نشده است و گويى هيچ مترجمى نمىتواند معادلهاى دقيق براى برخى از واژههاى به كار رفته در آن بيابد. جالب است بدانيد كه برخى از مترجمين قرآن در مواردى به جاى معادلگذارى، خود واژههاى قرآن را به كار مىبرند و از اين طريق، واژههاى قرآن وارد بسيارى از زبانها (چون فارسى، انگليسى و...) شده است.
به عنوان مثال، مارمادوك پيكتال - يكى از مترجمان نامدار قرآن به زبان انگليسى - هرگز كلمه Godرا به جاى« الله» به كار نبرده است؛ بلكه Allah را استعمال نموده و آن را از جهات متعددى برتر از God مىداند.و يا دو کلمه« رحمن ورحيم» اين دو واژه يکي رحمت عامه خداوند را ميرساند که شامل مومن وکافر است وآن«رحمن» است ويکي رحمت خاصه به مومنان را که واژه«رحيم»است.
در فارسي ما دو معادل براي بخشنده نداريم که يکي تعميم را برساند وديگر مخصوص بودن آنرا براي عده اي خاص واگر در ترجمه« رحيم» گفته ميشود مهربان به جهت تنگ بودن قافيه است والا مهربان معادل«رئوف» عربي است ومعادل رحيم نيست. لذا معادل صريحي براي اين دو واژه نداريم وبخشنده و مهربان دو واژه نزديک به لفظ عربي ان هستند ونه مرادف دقيق.
بنابراين فارسىسازى نمازو يا هر زبان ديگري نمي تواند در بردارنده تمامي معاني نماز باشد و اين امر مساوى با از دست دادن آثار و فوائد نماز خواهد شد.
مصونيت از تحريف
خواندن نماز به یک صورت معین، آن را از دستبرد، تحریف و آمیختهشدن به خرافات و مطالب بیاساسی که بر اثر مداخلة افراد غیر متخصص، هنگام ترجمة آن به زبانهای دیگر، رخ میدهد، نگاه میدارد و به این وسیله روح این عبادت اسلامی محفوظتر میماند.
ايجاد روح اتحاد و همدلي در مسلمانان
خواندن نماز به زبان عربی، یکی از نشانههای جهانی بودن دین اسلام است؛ زیرا جمعیتی که در یک صف قرار میگیرند و در یک جبهه فعالیت میکنند، ناگزیرند، زبان واحدی داشته باشند که به وسیلة آن تفاهم کنند؛ یعنی علاوه بر زبان مادری و محلّی، یک زبان عمومی و جهانی هم داشته باشند. ـ نماز خواندن به یک زبان، از طرف تمام مسلمانان رمز وحدت و نشانهی یگانگی مسلمانان است. و از آنجا که زبان عربی به اعتراف اهل فن، یکی از وسیعترین و جامعترین زبانهای دنیاست، این حقیقت روشنتر میشود که تمام فرق مسلمان میتوانند آن را به عنوان یک زبان بینالمللی شناخته و از آن به عنوان تفاهم و همبستگی اسلامی استفاده نمایند.
زبان معارف ديني
زبان عربى نه تنها زبان يك قوم؛ بلكه زبان دين ما است و آشنايى با آن، ما را مستقيما با پيام خدا و سنت قولى پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم و ائمه هدىعليهم السلام آشنا مىسازد. عربى بودن نماز، موجب انس و ارتباط دائمى مسلمانان با زبان دين و كتاب آسمانى مىشود و زمينه آشنايى هرچه بهتر و مستقيمتر از معارف دينى را فراهم مىآورد.
اعجاز گونگی
لطافت و زيبايى و اعجازين بودن سورههاى قرآن، در صورت ترجمه از دست خواهد رفت و زيباترين ترجمههاى بشرى، هرگز جانشين لطافت و زيبايى كلام خداوند و آهنگ دلنشين و دلنواز آن نخواهد شد.«مارمادوك پيكتال» - در مقدمه ترجمه انگليسى خود از قرآن - مىنويسد:«قرآن را نمىتوان ترجمه كرد؛ زيرا نغمه و آواى بىنظير و آهنگ دلنشين آن، انسان را دگرگون مىسازد و او را به خشوع و گريه و يا شور و شوق وا مىدارد».
مصونيت فرهنگي
از منظر جامعهشناسى زبان، يكى از مهمترين ابزارهاى انتقال و پويايى فرهنگى است. فرهنگپذيرى(Acculturation) و جامعهپذيرى(Socialization) در حد بسيار بالايى وامدار زبان مىباشد. اگر استعمار جديد(Neo_colonialism) با تمام توان خود در بسط زبان خود مىكوشد، از آن روست كه بهترين راه تحميل فرهنگ خود و بيگانه سازى ملتها با هويت خويش، در گرو تغيير زبان و ادبيات است. براى مسلمانان، پيوند دائمى و فزاينده با زبان عربى - كه حاوى فرهنگ، ادبيات و معارف دينى است - يك ضرورت اجتنابناپذير است و بدون آن جامعه اسلامى، با شتاب بيشترى دستخوش استحاله فرهنگى خواهد شد. از اين رو شارع مقدس اسلام از طريق نمازهاى پنجگانه، پيوند با زبان دين را نهادينه و دائمى ساخته تا به اين وسيله انتقال و پويايى فرهنگ اسلامى، در همه نسلها و صيانت آن در برابر تهاجمات فرهنگى بيگانگان، در حد بالايى تضمين شود.وحدت زبان ضامن حفظ و مصونيت اين عبادت بزرگ از تحريف و آميختگي با خرافات است.
گذشته از همه این حکمت ها، خداوند که آفریدگار انسان ها است و انسان را برای تکامل و رسیدن به سعادت آفریده است، نماز را به همین شکل وسیله عروج و ارتقای آدمی قرار داده است که این عروج و پرواز در فضای معنویت و تعبد و بندگی است، بندگی که مولای عارفان علی ( علیه السلام) به آن افتخار می کند:« كَفَى بِي فَخْراً أَنْ أَكُونَ لَكَ عَبْدا» ؛« خدایا! افتخارم همین بس که بنده تو هستم».
البته انسان می تواند در قالب دعا و نیایش با هر زبان که خواسته باشد با پروردگار خویش راز و نیاز داشته پیوند و ارتباط بر قرار نماید. اما نماز، کامل ترین شکل آن است.
در پايان اين نكته را يادآوري مي نمائيم كه دانستن معناى آيات و اذكار نماز باعث بهرهمندى بيشتر از نماز و توجه به خدا مىشود لذا بر هر مسلمان شايسته است نسبت به ياد گيري معناى نماز كه در يك صفحه كتاب خلاصه مىشود،اقدام نموده و از آنجا كه اين جملات هر روز چندين نوبت در نمازها تكرار مي شود فراگیری آن ساده و آسان است.
■ فرق بين مسافرت نه روزه و يازده روزه چيست كه در يكى نماز تمام و ديگرى شكسته است؟
كسى كه قصد دارد 10 روز در جايى بماند نوعى آرامش و تسكين دارد. از اين رو تخفيف براى او نيست. حال چه فرقى بين 11 و 9 روز هست؟ اولاً 9 روز يك روز از 10 روز كمتر است و عدد 9 يك رقمى و 10 دو رقمى است. ثانياً قانون بايد تكليف فرد را روشن كند؛ حال اگر 9 روز ...