■ آیا حضور قلب دارای مراتب و مراحل هست که بشود با تمرین به دست آورد
پاسخ از طرف محمدسعید اختریان پور: مراتب حضور قلب:
در سخنان بزرگان اهل معرفت برای حضور قلب مراتبی بیان شده است که در ادامه به اختصار به آن اشاره میکنیم.
• مرتبۀ اول:
نمازگزار همین اندازه میداند كه دارد با خداوند سخن میگوید و او را ستایش میکند؛ اگر چه به معانی الفاظ توجه ندارد. این مرتبه برای آنانی است كه معانی نماز را نمیدانند؛ مثل اینکه شعری را به دست کودکی بدهند که آن را در مدح شخصی بخواند. در اینجا این کودک به صورت کلی میداند که دارد با این شعر آن شخص را ستایش میکند؛ هر چند معنای شعر را به درستی نمیداند.
• مرتبۀ دوم:
علاوه بر مرحلۀ قبلی، شخص به معانی كلمات و ذكرهای نماز نیز توجه دارد و میداند كه چه میگوید. در این مرحله، قلب تابع زبان است؛ یعنی وقت به آوردن زبان توجه قلبی به معانی آنها میشود.
• مرتبۀ سوم:
علاوه بر مراتب پیشین، نمازگزار اسرار عبادت و حقیقت ذكرها و تسبیح و تحمید و سایر مفاهیم را نیز میفهمد و در حال نماز به آنها توجه میکند تا خوب بداند چه میگوید و چه میخواهد.
• مرتبۀ چهارم:
نمازگزار علاوه بر مراحل سابق، اسرار و حقایق اذكار را به طور كامل در باطن ذات خود نفوذ داده و به مرحلۀ یقین و ایمان كامل رسیده است. در این صورت است كه زبان از قلب پیروی میكند؛ یعنی اینکه قلب چون به آن حقایق ایمان دارد، زبان را به گفتن ذكرها وادار میكند.
• مرتبه پنجم:
در این مرحله، نمازگزار به مرتبۀ كشف و شهود و حضور كامل میرسد كه به این مرحله حضور قلب در معبود میگویند نه حضور قلب در نماز؛ یعنی مرحلهای كه اسماء و صفات و كمالات حق را با چشم باطن مشاهده میكند و چیزی را جز خدا نمیبیند، حتی به خودش و افعال و حركات و اذكارش نیز توجه ندارد و در حقیقت در انجذاب (کشیدهشدن) كامل قرار دارد، البته در این مرحله هم مراتبی است كه نسبت به سالكان متفاوت است.
■ چرا خداوند متعال شستن سر و پا را مانند شستن دست و صورت واجب نكرده؟
امام رضا (عليه السلام ) در پاسخ به اين سوال فرموده اند: (اين موضوع ) علّتهاى بسيار دارد از جمله آن كه: عبادت عبارتست از ركوع و سجود و اين دو با صورت و دو دست صورت مىگيرد نه با سر و پاها لذا صورت و دو دست لازم است شسته شوند و بدين وسيله طهارت و نظاف ...
■ معنای وجوب تخییری نماز جمعه
معنای وجوب تخییری در مسأله ی نماز جمعه چیست؟
معنای آن این است که مکلّف در ادای فریضه واجب ظهر روز جمعه بین خواندن نماز جمعه یا نماز ظهر مخیر است ...
■ چرا ما در هنگام وضو پاها را مسح ميكنیم اما اهل سنت پاها را مي شويند؟
در وضو، چهار عضور از حكم خاصى برخوردارند اين چهار عضو عبارتند از:
1 و 2. صورت و دستها تا آرنج.
3 و 4. سر و پاها.
قرآن درباره دو عضو نخست مىفرمايد:
«فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِق» ؛« صورت و دستها را تا آرنج بشوييد ...