■ مگر نه اینکه با ارزش ترین اعمال خدمت به مردم است ! پس اگر کسی به دیگران خدمت بکند مثل کسانی که با اختراعات خود به مردم خدمت می کنند دیگر چه نیازی به نماز دارد ! آیا این خدمات جای نماز رو پر نمی کنه؟
پاسخ: بدیهی است ریشه و عامل خدمات، ارزنده تر از یک خدمت است زیرا کسی که انگیزه خدمت را در درون خود باروز کند، خدمات فراوانی را از خود بروز خواهد داد و یکی از مهم ترین آثار نماز آن است که ریشه پاکی ها و انگیزه ساز خدمات است. علاوه بر این که نبايد فراموش كرد كه بالاتر از خدمت به مردم خدمت به خالق و پروردگارعالميان در روي زمين مي باشد و نماز خدمت به خداوند متعال است که هیچ چیز جایگزین آن نمی شود.
امام صادق(عليه السلام ) فرموده اند:« إِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ خِدْمَتُهُ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ شَيْءٌ مِنْ خِدْمَتِهِ تَعْدِلُ الصَّلَاة» ؛« پيروي و اطاعت از پروردگار خدمت كردن به او در زمين است و هيچ چيز در خدمت به پروردگار معادل نماز نيست.»
دستورات دين مقدس اسلام هرکدام در جاي خود خوب و مناسب است و هر کدام اثر و نورانيت و کمال بخشي خاص خود را دارد. همان گونه که سيري جاي تشنگي را نمي گيرد و سيرابي جايگزين گرسنگي نمي شود، در تعاليم اسلا نيز خدمت به خلق - همچون اختراعات مفید - جاي نماز را نمي گيرد و نماز جايگزين خدمت به مردم نمي شود.
البته در مورد نمازهاي مستحبي مي توان گفت که اگر با خدمت به مردم تعارضي داشته باشد به اين معنا که خواندن نماز مستحبي مانع انجام خدمت مهم و لازمي که ديگري نمي تواند آن را انجام دهد و تنها از عهده من بر مي آيد در اين صورت خدمت به خلق حق تقدم دارد.
نکته مهم اين است که معمولا همین تعارض و تقابل ميان نماز مستحبي و خدمت به خلق موردي و مختص موارد خاصي است و اين گونه نيست که من هميشه نماز مستحبي و نافله را به خاطر خدمت به مردم ترک کنم چون اين خود از دام هاي شيطان براي محروم کردن بندگان مومن از فيض نماز مستحبي است.
در پایان خوب است این نکته را نیز یادآور شویم که خدمت به خلق دامنه وسيعي دارد و اگر چه به طور قطع هرگونه خدمت به خلق خدا هر چند به ظاهر ناچيز باشد موجب پاداش و ثواب است، چنان كه پيامبر اكرم(ص) فرمودهاند:«من رفع حجراً عن الطريق كتبت له حسنة» ؛«هر كس سنگى را از راه مردم بردارد براى آن حسنه و ثوابى نوشته مىشود».
اما اگر اين خدمت از راه تعليم و هدايت ديگران باشد، ارزش فوقالعادهاى دارد؛ پيامبر اكرم به امام على(ع) فرمود« لَأَنْ يَهْدِيَ اللَّهُ عَلَى يَدَيْكَ عَبْداً مِنْ عِبَادِ اللَّهِ خَيْرٌ لَكَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ مِنْ مَشَارِقِهَا إِلَى مَغَارِبِهَا» ؛«اگر خداوند به دست تو كسى را هدايت كند براى تو از همه چيز كه خورشيد بر آن طلوع و غروب كند بهتر است» و یا در خصوص خدمت به مردم در مسیر علم آموزی امام صادق(ع) فرمودهاند:« مَنْ عَلَّمَ خَيْراً فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ عَمِلَ بِه» ؛«كسى كه به ديگرى چيزى بياموزد براى او مثل پاداش آن كه به آن علم عمل مىكند پاداش هست».
■ چرا هرچه خدارامیخوانیم جوابی نمیگیریم
یک ماهی از دوستش پرسید، چرا این آب، که همه از او می گویند را من نمی بینم؟
دوستش گفت: وقتش که رسید، می بینی...
روزی همان ماهی سر از آب بیرون کرد و احساس خفگی کرد.
دوستش را که دید، به او گفت، حالا آب را دیدم! بیرون از آب که رفتم، فهمیدن آب چه بوده. ...
