■ فلسفه و فوائد نماز جماعت در چيست؟
پاسخ از طرف محمدسعید اختریان پور: برپایی نماز جماعت فلسفه و فوائد بی شماری دارد که در این قسمت به برخی اشاره می شود.
یک - آثار معنوى
الف - استجابت دعا
پيامبر(ص) فرمود:«چون بنده خدا نماز را به جماعت گزارد و پس از آن حاجتى را از خدا بخواهد، خداى عزوجل از وى حيا مىكند كه پيش از روگرداندن او، حاجتش را برآورده نسازد»
ب - درمان نفاق
پيامبر(ص) فرمود:«هركس چهل روز در نماز جماعت شركت كند و به طور مرتب نماز گزارد، دو برائت نامه و دو سند رهايى بخش به او مىدهند: 1 - نجات از آتش، 2 - رهايى از نفاق»
ج - در پناه خدا بودن
امام صادق(ع) فرمود:«هر كس كه نماز صبح و عشا را به جماعت بخواند، او در پناه خداى عزوجل است» .
د - كفاره گناهان
امام باقر)ع( فرمود:«سه چيز كفاره و پوشاننده گناهان است: 1 - وضو ساختن در هواى سرد، 2 - راه رفتن در شب و روز به سوى نمازها، 3 - محافظت بر نمازهاى جماعت»
هـ - مونس در قبر
پيامبر(ص) فرمود:«آگاه باشيد هر كه به طرف مسجد براى اقامه نماز جماعت حركت كند، به هر قدمى هفتاد هزار حسنه و ثواب براى او نوشته شود... و اگر در همين حال بميرد، خداوند هفتاد هزار فرشته بر او بگمارد كه او را در قبرش زيارت كنند و در تنهايى مونس او باشند و برايش استغفار كنند تا برانگيخته شود»
و - عبور از صراط
رسول خدا)ص( فرمود:«هر كس در هر كجا كه باشد، اگر بر جماعت مداومت كند، مانند برق سريع و درخشان همراه نخستين گروه بهشتيان از روى صراط مىگذرد...»
ز - آزادى از آتش دوزخ
رسول خدا(ص) فرمود:«هر كس چهل روز در نماز جماعت شركت كند و به طور مرتب نماز گزارد... دو برائت نامه و سند رهايى بخش به او مىدهند: 1 - نجات از آتش، 2 - رهايى از نفاق»
ن - نجات از مراحل ترسناك قيامت
رسول اكرم(ص) فرمود:«...در روز قيامت خداوند، همه انسانها را براى حساب گرد مىآورد. پس هر مؤمنى كه در نماز جماعت شركت كند، خداوند سختىها و دشوارىهاى روز قيامت را برايش آسان مىسازد؛ آن گاه فرمان مىدهد كه او را روانه بهشت سازند»
ی - ترفيع مقام
رسول خدا(ص) فرمود:«اى على! سه چيز موجب ترفيع مقام و درجه مؤمن است:
1 - وضوى كامل در هواى سرد، 2 - انتظار نماز بعد از نماز، 3 - شركت مداوم در نمازهاىجماعت»
دو – آثار فردی
پیامبر خدا صل الله علیه و آله راجع به مسجد که کانون برگزاری نماز جماعت می باشد فرموده اند: هر كه پيوسته به مسجد رود يكى از هشت فائده را برد:
- آيه محكمى از قرآن (كه از آن بهره يابد)
- يا رفيقى که از او فایده برد
- يا علم تازهاى فرا گيرد
- يا از رحمتى كه در انتظارش بوده برخوردار شود
- يا سخنى بشنود كه دليل راه شود
- يا مانع گناه گردد
- يا (لا اقل) از شرم و حيا دست از معصيت بشويد
- يا از ترس ترك گناه كند.
سه - آثار اجتماعى
الف – تقویت روحیه اخوت و برادری
نماز جماعت، مقدمه وحدت صفوف و نزديكى دلها و تقويت كننده روح اخوّت است. نوعى حضور و غياب بى تشريفات، و بهترين راه شناسائى افراد است.
رسول خدا صل الله علیه و آله نتیجه صفوف به هم پیوسته نماز جماعت را از بین رفتن روحیه اخوت و برادری دانسته و می فرمودند: منظم و صاف بايستيد و گر نه دلهايتان هم مختلف خواهد شد...
قال رسول الله - صلي الله عليه وآله -:
استووا تستوي قلوبكم و تماسوا تراحموا؛
صفهاي نماز جماعت را هماهنگ و تنظيم نماييد تا دلهايتان متعادل شود، و با هم در تماس باشيد تا مهرباني افزوده شود.
(كنزالعمال، ج 7، ص 623)
ب – حسن شهرت در جامعه
پيامبر(ص) فرمود:«هر كه نمازهاى پنجگانه را با جماعت بخواند، به او گمان هر خير و نيكى را داشته باشيد»
چهار- آثار سياسى
- ترويج و تبيين معارف الهى و شعائر دينى
امام رضا(ع) در باره فلسفه نماز جماعت فرموده است:«نماز جماعت بدان جهت قرار داده شد كه اخلاص، توحيد، اسلام و عبادت خداوند آشكار و ظاهر باشد»
- شكوه و عظمت اسلام
حضور جمعى مسلمانان در مساجد، ضمن آنكه عظمت و بزرگى جماعت مسلمانان را مىرساند؛ بيانگر قدرت مسلمين و الفت دلها و انسجام صفوف است.
تفرقه ها را می زدايد، بيم در دل دشمنان می افكند، منافقان را ماءيوس مىسازد، خار چشم بدخواهان است.
نماز جماعت، نمايش حضور در صحنه وپيوند امام و امّت مىباشد.
- وحدت و تعاون
نماز جماعت، نمايانگر وحدت مسلمانان و محل تجلى همدلى، تعاون و همكارى آنان با همديگر است.
امام رضا ( علیه السلام ) در بیان یکی دیگر از فلسفه هاي نماز جماعت فرموده اند:« مع مافيه من المساعدة على البرّ و التقوى» ؛« علاوه بر اينكه در نماز جماعت است پيشى گرفتن بر نيكوكارى و پرهيزكارى است»
چهار- آثار اخلاقى، تربيتى
الف – کبر زدایی
در نماز جماعت، افراد در يك صف قرار می گيرند و امتيازات موهوم صنفى، نژادى، زبانى، مالى و... كنار می رود و صفا و صميميّت و نوع دوستى در دلها زنده می شود و مؤمنان، با ديدار يكديگر در صف عبادت، احساس دل گرمى و قدرت و اميد می كنند.
روحيه فردگرايى و انزوا و گوشه گيرى را از بين مىبرد و نوعى مبارزه با غرور و خودخواهى را در بر دارد.
ب – نظم و انضباط
نماز جماعت، عامل نظم و انضباط و وقت شناسى است.
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله دست به شانههاى ما مىگذاشت و مىفرمود: منظم و صاف بايستيد و گر نه دلهايتان هم مختلف خواهد شد...
■ در چه مواقعى مى‌توان نماز را به جاى نياورد؟
خداوند متعال درباره وجوب نماز مى‌فرمايد:«...إِنَّ الصَّلَوةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَـبًا مَّوْقُوتًا» ؛«همانا نماز در اوقات معين بر مؤمنان مقرر شده است.» بنابراين نماز هيچ گاه نبايد ترك شود. حتى اگر كسى نمى‌تواند به شكل عادى انجام دهد، باز ...
■ گفتن «السلام علی عباد الله الصالحین الطیبین الطاهرین» در سلام آخر چه حکمی دارد؟
سلام نماز را همان‌طور که در رسالههاى عملیّه بیان شده است بخوانید و چیزى بر آن اضافه نکنید هر چند که کلام حق و صحیحى باشد، در هر حال نمازهایی را که تاکنون به این شکل خوانده‌اید لازم نیست قضا نمایید.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چ ...
