پاسخ: در این باره اشاره به چند نکته شایان توجه است؛
1. ارتباط و تاثیرگذاری متقابل جسم و روح و جهان مادی و معنویت به روشنی قابل اثبات است و بر کسی پوشیده نیست که نشاط روحی و شادی روانی بر شادابی جسمی اثر مثبت دارد هم جنان که سلامتی و تندرستی بر آسایش و آرامش درونی انسان تاثیرگذار است. البته میزان تاثیرگذاری متقابل وابسته به عوامل و موانع متعدد است.
2. نشانه نظام مندی جهان آن است که هر رفتاری و سلسله عواملی، نتیجه خاص خوش را داشته باشد. به طور مثال اگر دانه گندم کاشته شود و مراحل داشت و رسیدگی به خوبی انجام شود برداشت محصول خوبی را نیز چه بسا به دنبال داشته باشد و در این باره تفاوتی میان مسلمان و غیر مسلمان نیست بلکه هر کس نتیجه کار منظم یا نامنظم خود را خواهد دید که در فرهنگ دینی از این نظام مندی عمومی به«مشیت عام» نام برده شده است.
بنابر دو اصل پیش گفته؛ انسان باید بر اساس نظام مندی جهان فعالیت کند و نباید مسلمان بودن با نماز خوان بودن بهانه شود که کارها از مسیر خودش با تخصص های لازم آن انجام نگیرد. اما باید دانست عوامل شکل دهنده نظام مندی جهان، شامل عوامل مادی و عوامل معنوی می شود و غفلت از هرکدام خسارت ها و ناکامی های خاص خودش را به دنبال خواهد داشت. توجه به عوامل معنوی در کنار عوامل مادی از غرور و ناامیدی جلوگیری می کند و انسان را از بن بست نجات می دهد. آیا می توان خنثی شدن توطئه آمریکا در طبس را با تمامی تجهیزات مادی استکبار جهانی انکار کرد و عوامل معنوی را نادیده گرفت؟
آیا می توان موفقیت های انسان های مومن و عالمان وارسته را با حداقل زندگی مادی انکار کر؟! از این لطف ویژه خداوند به بندگان خوب در اصطلاح به« مشیت خاص» و« توفیق الهی» یاد می شود.
کسانی که مشمول لطف خاص می شوند انتظار بیشتری نیز از آنها هست چنان که حضرت یونس ( علیه السلام) به دلیل کم حوصلگی به سختی دریا و شکم ماهی گرفتار شد در حالی که گناهی از او سر نزده بود. کسانی که در محیط مذهبی و خانواده مذهبی نیز رشد کرده اند انتظار بیشتری از آنان هست و اگر نماز را سبک بشماند جه بسا گرفتاری هایی به سراغ آنان هست و اگر نماز را سبک بشمارند چه بسا گرفتاری هایی به سراغ آنان بیاید که برای پیروان ادیان دیگر چنین اتفاقی نیفتد.
در هر صورت عوامل معنوی مانند رعایت تقوا، یاد خدا و نماز نقش بسیار مهمی در آسایش زندگی طبیعی انسان دارد. خداوند می فرماید:« وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْري فَإِنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْكا» ؛« و هر كس از ياد من روى گردان شود، زندگى(سخت و) تنگى خواهد داشت» و در مقابل اگر مردم به دين داري و نماز روي بياورد اين عمل آنها موجب نزول بركات دنيوي بر آنها خواهد شد همانگونه كه خداوند متعال فرموده است:« وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض‏» ؛« و اگر اهل شهرها و آباديها، ايمان مى‏آوردند و تقوا پيشه مى‏كردند، بركات آسمان و زمين را بر آنها مى‏گشوديم»
البته آثار متعددی که برای عبادتی مانند نماز در روایات بیان شده به این معنا نیست که لزوما همه آنها با هم در یک فرد ظهور می یابد بلکه ممکن است در هر فردی متناسب با شرایط روحی و جسمی او برخی در آنها تحقق یابد و یا در فردی که آمادگی و زمینه کامل دارد همه آنها محقق شود.
هم چنین، آثار مادی و معنوی فراوانی که در آیات و روایات برای نماز بیان شده مشروط به وجود شرایطی مثل اخلاص و توجه و حضور در نماز و مانند آن می باشد و علاوه بر آن باید موانع موجود بر سر راه تحقق این آثار نیز بر طرف گردد. مثلا اگر انسان نماز شب بخواند ولی از گناهان پرهیز نداشته باشد و یا نسبت به والدینش رعایت احترام را نکند و به به حق الناس بی توجه باشد، بدون شک این آثار زمینه تحقق و تبلور پیدار نمی کند.
بنابر آنچه گفته شد نماز و عبادت، برکات متعددی در زندگی انسان دارد که در جوامع توسعه نیافته با این همه مشکلات، زندگی تحمل پذیر شده است و اگر در جوامع توسعه یافته نیز نماز و عبادت نهادینه شود به طور بدیهی موفقیت های آنان بیشتر خواهد بود در غیر این صورت اگر چه ظاهر زندگی شان رفاه مند باشد ولی آرایش پایدار و معنوی نخواهند داشت. چنان چه مصرف بالای داروهای ضد افسردگی و آرامش بخش در آن کشورها دلیل روشنی بر این واقعیت است.
در پایان نباید فراموش کنیم که پیشرفت اغلب کشورهای غربی بر پایه چپاول ثروت های طبیعی و استعدادهای کشورهای جهان سوم صورت پذیرفته است و این امر هر چند ممکن است در یک بازه زمانی موجب رفاه در این کشورها گردد، اما با بیدار شدن ملت ها و ایستادگی آنها در برابر مستکبرین و قطع شدن دست ابرقدرت ها از این منابع باد آورده از چهره واقعی این کشورها پرده برخواهد داشت.
کما اینکه استقلال طلبی برخی از کشورهای اسلامی در سال های اخیر و کوتاه شدن دست استکبار از منابع طبیعی آنها به مرور چهره واقعی و نابسامان کشورهای اروپایی نمایان شده و مردم اروپا را با تصمیماتی همچون ریاضت اقتصادی مواجه نموده است؛ و تجمعات اعتراض آمیز کشورهای اروپایی و آمریکایی در قالب جنبش های والستریت و جنبش 99 درصدی می باشد بهترین گواه بر این مطلب می باشد.