■ دوستي دارم كه نماز را ترك كرده. او در توجيه كارش مي گويد حديثي از اميرالمؤمنين علي(ع) داريم كه فرموده:«اگر يک لحظه حضور قلب در نماز نداشته باشم، نماز نمي خوانم.» مي خواستم سوال کنم، آيا در کتب روايي معتبر ما چنين حديثي نقل شده است؟
پاسخ: اولا: پس از بررسي منابع روايي به چنين روايتي دست نيافتيم و اين جمله نه تنها از حضرت علي ( عليه السلام ) بلكه از هيچيك از معصومين (عليهم السلام ) نقل نگرديده است.
ثانيا: يكي از صفات معصومين ( عليهم السلام ) همان عصمت آنها از خطا، اشتباه، نسيان و دوري از خدا مي باشد و اين صفت همواره با آنها است لذا تصور اين مطلب كه، حتي به مقدار يك لحظه هم اين بزرگواران از ياد خدا غافل باشند و يا اينكه در نماز حضور قلب نداشته باشند ممكن نيست. كما اينكه ابو حمزه ثمالى در حالات امام سجاد عليه السلام نقل كرده كه: امام سجاد عليه السّلام را در نماز ديدم كه عباء آن حضرت از روى يكى از شانههايشان افتاده بود آن را مرتّب و منظم نكردند تا از نمازشان فارغ شدند، از آن حضرت راجع به آن پرسيدم.حضرت فرمودند:«واى بر تو، آيا مىدانى در مقابل چه كسى من بودم، بنده نمازش قبول نمىشود مگر آن مقدارى از نماز كه حضور قلب دارد. (يعني به همان مقداري كه انسان در نمازش حضور قلب دارد به همان مقدار از نمازش مورد قبول خداوند قرار مي گيرد )»
ثالثا: اين جمله برفرض اينكه صحت داشته باشد به اين معنا نيست كه ايشان در برخي مواقع نماز هاي خود را به دليل عدم حضور قلب ترك مي كردند بلكه به اين معنا است كه ايشان حتي يك لحظه هم در نماز حضور قلب خود را از دست نمي دادند.
رابعا: شيطان براي دور كردن از نماز چنين وسوسه هايي را به ذهن انسان خطور مي دهد تا به بهانه اينكه:« نمي توانيم نماز با حضور قلب بخوانيم لذا نماز مان فايده ندارد» وي را از نماز دور كند و حال اينكه وظيفه ما اين است كه مسير كمال را طي كنيم و سعي كنيم در هر نمازي كه مي خوانيم نسبت به نماز قبلي حضور قلب بيشتري داشته باشيم.
■ آيا نماز خواندن ما اثر تكويني هم دارد و مي تواند بر عالم هستي تاثير گذار باشد؟
عالم تكوين يا همان عالم هستي، عالم اسباب و مسببات است و بر اساس آنچه از آيات و روايات به دست مي آيد نماز نيز يكي از عوامل و اسباب تاثير گذار بر اين عالم مي باشد كه در اينجا به چند مورد اشاره مي نمائيم:
- اثر نماز در بلاهاي آسماني
وجود بلاها و آفت ...
■ بعضي وقت ها كه نماز مي خوانم به قول معروف دلچسب نيست، آيا مي توان يک نماز را به خاطر دلچسب نبودن دوباره خواند؟
آنچه كه ما وظيفه داريم آن است كه همه اعمال عبادي از جمله نماز را به خاطر خدا انجام دهيم نه بخاطر دل و هواي نفس و معمولا اين شيطان است که وسوسه مي کند و مي گويد:« اين نماز دلچسب نشد» لذا بايد با او مخالفت نمود و الا مرتبه بعد نيز نمي گذارد حواس انسان ...
■ اگر شرط قبولی کارهای خوب، قبول شدن نماز است، آیا کارهای خوب بینماز، فایدهای دارد؟
در روایتی پیامبر اکرم فرمودند:
«اول چیزی که در قیامت مورد بازرسی قرار می گیرد نماز است، اگر قبول شد، بقیه عبادات مورد قبول واقع می شوند و اگر ردّ شد بقیه اعمال هم مردود می شوند. 1 »
بحارالانوار ج۷۲ص۲۴۲باب۶۶
البته این حدیث نیاز به توضیح دارد و ...