■ چرا هر رکعت نماز، دو سجده دارد؟
پاسخ: اگر چه عبادات از امور تعبدی هستند، همین‌طور برخی از اجزا و شرایط آنها، و طبیعی است که انسان چندان دسترسی به فلسفه آنها ندارد، اما در عین حال در برخی از روایات وارده از سوی پیشوایان دین، در مواردی از امور تعبدی - از جمله آنچه در پرسش مطرح شده است - به حکمت‌هایی اشاره شده است: «فَإِنْ قَالَ فَلِمَ جُعِلَ رَکْعَةً وَ سَجْدَتَیْنِ قِیلَ لِأَنَّ الرُّکُوعَ مِنْ فِعْلِ الْقِیَامِ وَ السُّجُودَ مِنْ فِعْلِ الْقُعُودِ وَ صَلَاةَ الْقَاعِدِ عَلَى النِّصْفِ مِنْ صَلَاةِ الْقَائِمِ فَضُوعِفَ السُّجُودُ لِیَسْتَوِیَ بِالرُّکُوعِ فَلَا یَکُونُ بَیْنَهُمَا تَفَاوُتٌ لِأَنَّ الصَّلَاةَ إِنَّمَا هِیَ رُکُوعٌ وَ سُجُودٌ»؛[1] و اگر کسی بپرسد که چرا هر رکعت یک رکوع و دو سجده دارد؟ گفته مىشود؛ زیرا رکوع نماز از افعال حال قیام است و سجده از افعال حال قعود و نشستن است، و نماز نشسته نصف نماز ایستاده است؛ لذا سجده دو بار مقرّر شد تا با رکوع برابر باشد، و میان آن دو تفاوت نباشد؛ چرا که نماز رکوع است و سجود.
«سُئِلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع) عَنْ مَعْنَى السُّجُودِ فَقَالَ مَعْنَاهُ مِنْهَا خَلَقْتَنِی یَعْنِی مِنَ التُّرَابِ وَ رَفْعُ رَأْسِکَ مِنَ السُّجُودِ مَعْنَاهُ مِنْهَا أَخْرَجْتَنِی وَ السَّجْدَةُ الثَّانِیَةُ وَ إِلَیْهَا تُعِیدُنِی وَ رَفْعُ رَأْسِکَ مِنَ السَّجْدَةِ الثَّانِیَةِ وَ مِنْهَا تُخْرِجُنِی تَارَةً أُخْرَى»؛[2] از امام على(ع) از فلسفه سجده اول سؤال شد، حضرت فرمود: سجده اول به این معنا است که خدایا اصل ما از خاک است. و معناى سربرداشتن از سجده این است که خدایا ما را از خاک خارج کردى. و معناى سجده دوم، این است که خدایا دو باره ما را به خاک برمى گردانى. و سربرداشتن از سجده دوم به معناى این است که خدایا یک بار دیگر در قیامت از خاک بیرونمان خواهى آورد. این سخن اشاره یه این آیه شریفه دارد: «مِنْها خَلَقْناکُمْ وَ فیها نُعیدُکُمْ وَ مِنْها نُخْرِجُکُمْ تارَةً أُخْرى»؛[3] ما شما را از آن [زمین] آفریدیم و در آن بازمىگردانیم و بار دیگر (در قیامت) شما را از آن بیرون مىآوریم.
[1]. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، محقق، مصحح، لاجوردى، مهدى، ج 2، ص 108، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378 ق.
[2]. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 82، ص 139، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[3]. طه، ۵۵.
■ با سلام،چرا خدا ما را آفریده و تکلیف هم میخواهد،آیا ما با اجبار به دنیا آمده ایم؟
با سلام
نکته اول: بله، ما در مورد خلقتمان اختیاری نداشتیم.
نکته دوم: خداوند فیاض و بخشنده است و مانند رودی که در هر جایی جاری باشد آبادانی هم بوجودمی آید موجودات دیگر و ا ز همه مهمتر انسانها در زیر سایه وجود خداوند بوجود می آید.
نکته سوم: تکلیفی ک ...
■ گفتن ذکر الحمد الله رب العالمین بعد از حمد و کذلک الله ربی بعد از سوره توحید، فقط در نماز جماعت استحباب دارد یا در نماز فرادا هم می توان گفت؟
طبق نظر امام خامنه ای:
گفتن ذکر " الحمدلله رب العالمین" بعد از حمد و " کذلک الله ربی" بعد از سوره توحید فقط در نماز جماعت مستحب نیست بلکه در نماز فرادا هم می توان گفت ...
■ آيا پيامبر(ص) در نمازشان قنوت مي خواندند؟ اگر خير پس اين حکم چگونه پيدا شده است و اگر بله چرا اغلب مسلمانان اين حکم را در احکام فقهي خود ندارند؟
قنوت از مستحبات نماز واجب و مستحبی است و در کتب شيعه، روايات معتبري از رسول اکرم صلي الله عليه وآله وسلم و ائمه اطهار عليهم السلام نقل شده است که تمامی بر فضيلت قنوت در تمام نمازها گواهی می دهد.
علامه محمد تقی مجلسی در کتاب فقهی گرانسنگ« لوامع صا ...
