■ چرا هر رکعت نماز، دو سجده دارد؟
پاسخ: اگر چه عبادات از امور تعبدی هستند، همین‌طور برخی از اجزا و شرایط آنها، و طبیعی است که انسان چندان دسترسی به فلسفه آنها ندارد، اما در عین حال در برخی از روایات وارده از سوی پیشوایان دین، در مواردی از امور تعبدی - از جمله آنچه در پرسش مطرح شده است - به حکمت‌هایی اشاره شده است: «فَإِنْ قَالَ فَلِمَ جُعِلَ رَکْعَةً وَ سَجْدَتَیْنِ قِیلَ لِأَنَّ الرُّکُوعَ مِنْ فِعْلِ الْقِیَامِ وَ السُّجُودَ مِنْ فِعْلِ الْقُعُودِ وَ صَلَاةَ الْقَاعِدِ عَلَى النِّصْفِ مِنْ صَلَاةِ الْقَائِمِ فَضُوعِفَ السُّجُودُ لِیَسْتَوِیَ بِالرُّکُوعِ فَلَا یَکُونُ بَیْنَهُمَا تَفَاوُتٌ لِأَنَّ الصَّلَاةَ إِنَّمَا هِیَ رُکُوعٌ وَ سُجُودٌ»؛[1] و اگر کسی بپرسد که چرا هر رکعت یک رکوع و دو سجده دارد؟ گفته مىشود؛ زیرا رکوع نماز از افعال حال قیام است و سجده از افعال حال قعود و نشستن است، و نماز نشسته نصف نماز ایستاده است؛ لذا سجده دو بار مقرّر شد تا با رکوع برابر باشد، و میان آن دو تفاوت نباشد؛ چرا که نماز رکوع است و سجود.
«سُئِلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع) عَنْ مَعْنَى السُّجُودِ فَقَالَ مَعْنَاهُ مِنْهَا خَلَقْتَنِی یَعْنِی مِنَ التُّرَابِ وَ رَفْعُ رَأْسِکَ مِنَ السُّجُودِ مَعْنَاهُ مِنْهَا أَخْرَجْتَنِی وَ السَّجْدَةُ الثَّانِیَةُ وَ إِلَیْهَا تُعِیدُنِی وَ رَفْعُ رَأْسِکَ مِنَ السَّجْدَةِ الثَّانِیَةِ وَ مِنْهَا تُخْرِجُنِی تَارَةً أُخْرَى»؛[2] از امام على(ع) از فلسفه سجده اول سؤال شد، حضرت فرمود: سجده اول به این معنا است که خدایا اصل ما از خاک است. و معناى سربرداشتن از سجده این است که خدایا ما را از خاک خارج کردى. و معناى سجده دوم، این است که خدایا دو باره ما را به خاک برمى گردانى. و سربرداشتن از سجده دوم به معناى این است که خدایا یک بار دیگر در قیامت از خاک بیرونمان خواهى آورد. این سخن اشاره یه این آیه شریفه دارد: «مِنْها خَلَقْناکُمْ وَ فیها نُعیدُکُمْ وَ مِنْها نُخْرِجُکُمْ تارَةً أُخْرى»؛[3] ما شما را از آن [زمین] آفریدیم و در آن بازمىگردانیم و بار دیگر (در قیامت) شما را از آن بیرون مىآوریم.
[1]. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، محقق، مصحح، لاجوردى، مهدى، ج 2، ص 108، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378 ق.
[2]. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 82، ص 139، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[3]. طه، ۵۵.
■ برای تمرکز افکار و حضور قلب بیشتر هنگام نماز چه توصیه های کاربردی داریم
با سلام و احترام و تشکر از شما کاربرمحنرم
مهمترین نکته در این موضوع آن است که در ایجاد تمرکز و حضور قلب در نماز باید آهسته و گام به گام حرکت کنید تا با هر قدم پیشرفت احساس شوق و امید در شما تقویت شود.
بزرگان اهل دل می فرمایند:
كسي كه در ابتداي راه ...
■ فراموش کردن رکوع
اگر نمازگزار هنگام سجده متوجه شود که رکوع را انجام نداده، آیا نمازش باطل است؟ چنانچه نماز باطل نیست چه وظیفه‌ای دارد؟
امام خامنه ای: اگر در حال سجده اول یا بعد از آن و پیش از وارد شدن در سجده دوم به یاد بیاورد که رکوع نکرده است، باید برخیزد و پس از ایستادن، رکوع کند و پس از آن، دو سجده را به جا آورد و نماز را تمام کند (و برای سجده زیادی به احتیاط مستحب پس از نماز، د ...
■ نماز...؟ چرا...؟
سفر خودشناسی را از خودشناسی و خود باوری آغاز کرده ایم. در ادامه سفر، به یک پرسش رسیدیم: (در سفر خودشناسی رابطه با خدا چه جایی دارد) دکتر حسن عشایری در نشستی صمیمانه با مجله دختران در این مورد صحبت می کند:
زیستن، برقرای نوعی ارتباط با عالم هستی اس ...
