■ فلسفه گفتن اذان و اقامه برای نماز چیست؟
پاسخ: در کتاب علل الشرایع، در روایتی از فضل بن شاذان، برخی از دلایل تشریع اذان و اقامه بیان شده است:
«... فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ فَأَخْبِرْنِی عَنِ الْأَذَانِ لِمَ أُمِرُوا قِیلَ لِعِلَلٍ کَثِیرَةٍ مِنْهَا أَنْ یَکُونَ تَذْکِیراً لِلسَّاهِی وَ تَنْبِیهاً لِلْغَافِلِ وَ تَعْرِیفاً لِمَنْ جَهِلَ الْوَقْتَ وَ اشْتَغَلَ عَنْهُ وَ دَاعِیاً إِلَى عِبَادَةِ الْخَالِقِ مُرَغِّباً فِیهَا مُقِرّاً لَهُ بِالتَّوْحِیدِ مُجَاهِراً بِالْإِیمَانِ مُعْلِناً بِالْإِسْلَامِ مُؤَذِّناً لِمَنْ یَتَسَاهَى وَ إِنَّمَا یُقَالُ مُؤَذِّنٌ لِأَنَّهُ الْمُؤَذِّنُ بِالصَّلَاة...»؛[1]
اگر کسی پرسید که چرا به اذان گفتن مأمور شدهایم؟!
در پاسخ باید گفت دلایل فراوانی وجود دارد!
مانند یادآورى و هشدار دادن به شخص غافل به نماز؛ اعلان وقت براى کسى که اوقات نماز را نمىداند؛ برای آنکه بندگان خدا را به سوى عبادت پروردگارشان دعوت کند؛ به نیایش ترغیب و تشویقشان نماید؛ آنان را به یگانگى معبود اقرار آورد؛ اذان، اعلان کننده ایمان و اسلام است، و بیدارباش است برای کسانى که خود را به نادانی میزنند، و جز این نیست که مؤذّن را مؤذّن گفتهاند؛ براى آنکه اعلام نماز میکند و برپایى آنرا به گوش همه میرساند.
[1]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 258، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، 1385ش.
■ طریقه خواندن نماز در اسلام اولین بار چطور بود؟ و اوقات نماز را چه کسانی معیّن میکردند؟
در مورد اولین نماز و نیز چگونگی تفکیک نمازها و وقت آنها، گزارشهای گوناگونی وجود دارد. به هر حال مسلّم است که در ابتدای ظهور اسلام که مسلمانان هنوز در مکه بودند، خداوند نمازهای یومیه را بر آنان واجب کرد، اما در مورد چگونگی تفکیک نمازها، برخی گزارشها ...