■ عوامل حواسپرتی در نماز چیست؟
پاسخ: بعضی از اصلیترین عوامل حواسپرتی را در پایین بیان شده است.
• ضعف ایمان
هر درجه ایمان و اعتقاد قلبی انسان نسبت به خدا بیشتر باشد و عظمت و بزرگی و مهربانی و رحمت او را بیشتر درک کند و از نارضایتی و غضب او بیشتر ترسان باشد، در نماز احساس حضور و خشوع و خضوع بیشتری میکند و حواس جمعتری کمتری خواهد داشت.
• ناآشنایی یا بیتوجهی به اهمیت و آثار نماز
وقتی کاری برای کسی مهم باشد تمام حواسش را جمع می¬کند که آن را درست انجام دهند؛ مثل کسی که سر جلسۀ کنکور تمام ذهنش متوجه امتحان است؛ زیرا قبولی در آن آزمون برای او حیاتی است. همین¬طور اگر بدانیم نماز چه اثر مهمی در سعادت انسان دارد و بدانیم که خداوند در قرآن و اهل بیت در روایات خود چقدر به نماز سفارش کردهاند و اهمیت این موضوع را باور کنیم، آنگاه حواسپرتی ما در نماز از بین خواهد رفت یا به شدت کم خواهد شد.
• وسواس در قرائت نماز
یکی از عوامل حواسپرتی در نماز وسواس داشتن در قرائت آن است که موجب میشود بیشتر توجه نمازگزار، صرف ظاهر نماز شود تا باطن و حقیقت آن. اگر چه قرائت صحیح، از شرایط نماز است، نباید در توجه به آن افراط کرد.
• ارتکاب گناه
یکی دیگر از عوامل حواسپرتی در نماز، ارتکاب گناه است؛ چون همان¬طور که نماز، عامل بازدارندۀ از گناه است، فحشا و منکرات نیز مانع حضور قلب در نماز است. نماز و گناه رابطهای متقابل و متضاد دارند. کسی که اهل فحشا و منکر است، توفیق تحصیل حضور قلب در نماز را ندارد؛ زیرا گناه اثر منفی خود را در نماز میگذارد و از طرفی نماز به میزان حضور قلب در آن، بازدارندۀ از معصیت و بزهکاری میباشد.
■ آيا پيامبر (صلى الله عليه وآله) پيش از بعثت و نزول قرآن نماز مىخواندند؟ اگر نماز مىخواندند نماز ايشان چگونه بود؟
البته پیامبر اکرم همچون پدر و جدّش عبدالمطلب، موحّد و خداپرست بودند و بر اساس صریح آیات قرآن مأمور بودند از آیین حنیفِ حضرت ابراهیم(ع) پیروی کنند و قبل از رسیدن به پیامبری نمازشان مطابق با آن آیین بوده است.
علامه طباطبایی در تفسیر سوره عَلق (1) فرمو ...
■ آیا هنگام طلوع و غروب آفتاب و نیز در وسط روز نباید نماز مستحبّی خواند؟!
بنابر نقل برخی روایات، پیامبر خدا(ص) توصیه فرمود تا در برخی از اوقات نماز نخوانیم؛ مانند:
«... وَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ ص عَنِ الصَّلَاةَ عِنْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ عِنْدَ غُرُوبِهَا وَ عِنْدَ اسْتِوَائِهَا ...»؛[1] پیامبر(ص) از خواندن نماز در هنگا ...
■ اگر نماز ستون دين است چرا جزو اصول دين مطرح نشده و به عنوان فروع دين مطرح شده است؟
در پاسخ به این سوال گفتنی است مجموعه معارف دين دو گونه است:
يك - اعتقادات و معارف نظرى
دو - تکالیف و دستورات عملى
«اصول دين» مجموعه عقايد بنيادى و پايهاى دين است كه عمدتاً جنبه نظرى دارند و ازهمينرو به آنها اصول دين گفته مىشود (مانند توحيد، ...