■ مي خواستم بدونم در نماز بايد به چه چيزهايي فکر کرد؟
پاسخ: رسول خدا - صلي الله عليه وآله – فرموده اند:« رَكْعَتَانِ خَفِيفَتَانِ فِي تَفَكُّرٍ خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ لَيْلَةٍ» ؛« دو ركعت نماز سبك، در صورتي كه همراه با تفكر و انديشه باشد، بهتر ازعبادت سراسر يك شب است.»
اما اينكه در نماز به چه چيزفكر كنيم؟ بايد گفت كه فكر و انديشه انسان در نماز بايد بيشتر متمركز بر دو چيز باشد:
الف – افعال نماز
افعال نماز اعم از قيام، قعود و سجود هر يك نوعي از خضوع و خشوع در برابر خالق هستي مي باشد، لذا انسان بايد در نماز متوجه باشد كه هر يك از افعال را براي چه كسي و به چه منظور انجام داده و چه سري در اين افعال نهفته است و چنان اين اعمال را انجام دهد انگار كه خداوند متعال را در مقابل خود مي بيند.
رسول خدا - صلي الله عليه وآله – فرموده اند:« ُ اعْبُدِ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك» ؛« عبادت كن خداوند تعالي را، چنانچه گويا او را مي بيني، و اگر تو او را نمي بيني او تو را مي بيند.»
ب – اذكار و محتواي نماز
نماز گفتگوي ميان مخلوق با خالق هستي مي باشد لذا در نماز بايد به فكر آن باشيم اين است كه بدانيم در نماز با خداوند خود چه مي گوييم؛ از همين رو در نماز بايد در معاني آنچه مي گوييم تدبر نموده و با توجه خداوند متعال را به« الرحمن الرحيم»،« مالك يوم الدين» وصف نمائيم و با تمام وجود بگوئيم« اياك نعبد و اياك نستعين».
امام صادق - عليه السلام – در ارزش و جايگاه اين امر فرموده اند:« مَنْ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ يَعْلَمُ مَا يَقُولُ فِيهِمَا انْصَرَفَ وَ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ» ؛« كسي كه آگاهانه و با توجه به مفاهيم، دو ركعت نماز بخواند، در حالي نمازش را به پايان مي برد كه ميان او و خدايش هيچ گناهي نمانده است.»
■ چگونه در نماز حضور قلب داشته باشیم و به چیز دیگری فکر نکنیم؟
براى حضور قلب در نماز از راههاى زیر استفاده کنید:
1- دقت در انجام مقدمات نماز، مانند وضوى با معنویت، انجام مستحباتى چون اذان، اقامه و...
در کتابهاى حدیث آمده است: شخصى از پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم) درخواست کرد که راهى به او بنمایا ...
■ من در نماز خیلی سعی می کنم تمرکز کنم ولی هرکاری می کنم باز هم ذهنم مشغول می شود
من در نماز خیلی سعی می کنم تمرکز کنم ولی هرکاری می کنم باز هم ذهنم به مسائل روزمره زندگی و گذشته ها مشغول می شود. در صورتی که اذکار نماز را صحیح انجام میدهم و مشکلی ندارم. اما دوست دارم حواسم به نماز و معنی اذکارش باشد اما نمی توانم.
پاسخ:
عدم ...
■ منظور از تعقییبات نماز چیست ؟
تعقیب یعنی نماز گزار بعد از نماز به دعا ، ذکر ، تلاوت قرآن و اموری از این قبیل همچون تفکر در عظمت خداوند ، گریه از ترس یا شوق به او بپردازد که از سنت های تاکید شده می باشد و منافعش در دین و دنیا زیاد است .
امام صادق ( علیه السلام ) فرمودند : بعد از ...