■ چرا نماز می خوانیم؟
پاسخ:
نماز داراى جایگاه ویژهاى در ادیان الهى است و در طول تاریخ تمامى پیامبران و پیروان آنها سفارش به نماز شدهاند. اما چرا نماز؟ اسلام و قرآن داراى سیستمى ترتیبى جهت میل آدمى به مراتب کمال است که از جمله آنها اقامه نماز است. محور تربیت و تعالى انسان در مکتب اسلام، با توجه به خداوند و در نظر گرفتن موقعیت او و نیز جایگاه خود انسان میسّر است. این توجه با نماز حاصل مىشود. نماز و نه هیچ عبادت دیگرى، براى خداوند سودى به همراه ندارد و اگر هیچ کس در تمامى هستى سر بر آستان او نساید، بر دامن کبریایى او گردى نمىنشیند. ولى غفلت انسان از خداوند، زمینه سقوط وى به پستترین درجات را فراهم مىکند. حال آن که یاد خداوند او را بر طریق مستقیم نگاه مىدارد و در طوفان حوادث زندگى و فراز و نشیب آن دست او را مىگیرد. اگر بخواهیم نقش نماز را در طول زندگى به چیزى تشبیه کنیم، باید بگوییم، نماز همانند چراغهایى نورانى در مسیرى تاریک و ظلمانى و پیچ در پیچ است که انسان را به پیمودن راه اصلى و منحرف نگشتن و اسیر غول بیابان نشدن دعوت مىکند. این چراغها باید همواره روشن باشد وگرنه آدمى ممکن است در مرحلهاى به بیغولهاى بیفتد و چه بسا بازگشت از آن میسر نباشد. فلسفه اصلى نماز و دیگر عبادات همین است. بدون نماز و عبادت انسان تربیت نمىشود و توان لازم را براى پیمودن راه کمال نمىیابد. نـمـاز موجب یاد خداست؛ یاد خدا بهترین وسیله براى خویشتن دارى و کنترل غرایز سرکش و جلوگیرى از روح طغیان است.
نمازگزار همواره به یاد خدا است، خدایى که از تمام کارهاى کوچک وبزرگ ما آگاه است، خدایى که از آنچه در زوایاى روان ما وجود دارد و یا از اندیشه ما میگذرد، مطلع و با خبر است و کـمـترین اثر یاد خدا این است که به خودکامگى انسان و هوسهاى او اعتدال مىبخشد، چنان که غـفلت از یاد خدا و بى خبرى از پاداشها و کیفرهاى او، موجب تیرگى عقل و خرد و کم فروغى آن مىشود.
انـسـان غـافـل از خـدا در عـاقبت اعمال و کردار خود نمىاندیشد و براى ارضاى تمایلات و غرایز سـرکـش خـود حد و مرزى را نمیشناسد و این نماز است که او را در شبانه روزپنج بار به یاد خدا مىاندازد و تیرگى غفلت را از روح و روانش پاک میسازد. به راستى، انسان که پایه حکومت غرایز در کانون وجود او مستحکم است، بهترین راه براى کنترل غرایز و خواستهاى مرز نشناس او همان یاد خدا، یاد کیفرهاى خطاکاران و حسابهاى دقیق و اشتباه ناپذیر آن است. از این نظر قرآن یکى از اسرار نماز را یاد خدا معرفى مىکند: اقم الصلوه لذکرى نماز را براى یاد مـن بـپـادار (سوره طه، آیه ۱۴).
باشگاه خبرنگاران جوان
■ آیا خواندن سوره کامل در نماز، واجب است؟
در رکعت اول و دوم نمازهای واجب یومیه، نمازگزار (بنابر احتیاط واجب) باید بعد از حمد یک سوره کامل، بخواند. مگر اینکه وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثل اینکه بترسد که اگر سوره بخواند دزد یا درنده، یا چیز دیگرى به او صدمه بزند. ...
■ اگر در نماز جماعت فرصت سه بار گفتن تسبیحات اربعه نباشد، آیا با تبعیت از امام جماعت می توان به رکوع رفت؟
آیت الله مکارم شیرازی؛ از آنجا که در رکعت سوم گفتن یک مرتبه تسبیحات اربعه کافی است بعد از یک بار یا دوبار گفتن آن چنانچه امام جماعت به رکوع رود ماموم باید از امام تبعیت کند. ...
■ علت اين همه تفاوت چيست كه مرد بايد به هر قيمتي كه شده هميشه نماز بخواند اما زنان حداقل چند روز در ماه اصلا نبايد نماز بخوانند؟ و حتی لازم نیست قضای اون رو بجا بیاورند؟
شهيد مطهري مي فرمايد:«از نظر اسلام زن حائض حكم يك انسان به اصطلاح«محدث» را يعني انسان فاقد وضو و غسل را دارد كه در آن حال از نماز و روزه محروم است» ، به نظر ايشان حيض مانند جنابت، خواب، بول و غيره موجب حدث (نوعي پليدي) است كه اولا اختصاص به زن ندار ...