■ چرا باید نماز ظهر و عصر با صدای آهسته خوانده شود در حالیکه نمازهای دیگر این گونه نیست؟

پاسخ: بسیاری از دستورات خداوند و فرستادگان ایشان، تنها بدین دلیل می­باشند که میزان فرمانبرداری بندگان، با آن سنجیده شود و این خود به تنهایی، دلیل مناسبی بوده و نیاز به وجود دلیل دیگری در لزوم اجرای این دستورات نیست. به عنوان نمونه، وقتی طالوت، هنگام رفتن به جنگ، به سپاهیان خود عرضه داشت که خداوند می­خواهد شما را با نهر آبی امتحان نماید و هر که بیش از یک کف دست، از آب آن نهر بنوشد، نباید در سپاه من باشد[1]، نباید لزوما به دنبال دلیل صدور چنین فرمانی از جانب خداوند رفت، چون شناسایی فرمانبرداران از نافرمانان، خود دلیلی کافی و قانع کننده برای این امر می­باشد. البته این بدان معنی نیست که برای دستورات خداوند، هیچ دلیل دیگری غیر از آزمایش بندگان وجود ندارد، بلکه بسیاری از این فرامین، دارای فوائد ارزشمند دیگری نیز می­باشند که در رشد و تعالی جامعه بشری نقش مهمی ایفا می­نمایند و آنچه بیان شد، تنها برای تأکید این مطلب بوده که اگر به ظاهر هم، دلیلی برای دستوری از دستورات خداوند نیافتیم، نباید نسبت به آن بی­اهمیت باشیم، هرچند، جستجو در این زمینه و پی­بردن به برخی دلایل عبادات نیز امری پسندیده بوده و منافاتی با تسلیم کامل در مقابل اوامر الاهی ندارد.

در زمینه آهسته خواندن قرائت در نماز ظهر و عصر و بلند خواندن آن در نماز صبح و مغرب و عشاء، روایتی وجود دارد که متن کامل آن را به استحضار می­رسانیم:

فضل بن شاذان از امام رضا(ع) نقل می­نماید که ایشان در بیان دلیل بلند خواندن قرائت در برخی نمازها و کوتاه خواندن آن در برخی دیگر، فرمودند: نمازهایی که بلند خوانده می­شود، هنگامی است که هوا تاریک می­باشد، بنابر این، لازم است که صدا را در نماز بلند نمود، تا هر شخصی که از آن حوالی عبور می­نماید، متوجه برقراری نماز جماعت گردد و اگر می­خواهد با آنها نماز بخواند، به ایشان بپیوندد، چون بدینوسیله، حتی اگر به دلیل تاریکی، نمازگزاران را مشاهده ننماید، با شنیدن صدای آنها به برقراری نماز جماعت پی خواهد برد و در نمازهایی که بلند خوانده نمی­شود، به دلیل روشنایی روز، این ضرورت وجود نداشته و بدون این که صدایی شنیده شود، می­توان محل برقراری نماز را پیدا نمود[2].

شاید با دقت در این روایت، پرسش­های دیگری مطرح شود که با در نظر گرفتن وضعیت کنونی، که با وجود نعمت برق، شب و روز، تفاوت چندانی در روشنایی ندارند، دیگر نباید به بلند یا کوتاه بودن صدایمان در نمازهای مختلف، اهمیت چندانی بدهیم، یا این که، ظاهر این روایت در نماز جماعت است و می­توان در نماز فرادی که ارتباط با دیگران ندارد، حتی نماز مغرب و عشا را کوتاه خواند و یا این که در روز نیز که هوا روشن است، باید برای راهنمایی نابینایان، نماز ظهر و عصر را بلند بخوانیم و ...

در پاسخ باید گفت که چنین تفکیکی، باید همانند سابق ادامه یابد، چون اولا، ما مطمئن نیستیم که دلیل ارائه شده در روایت، دلیل منحصر به فرد چنین تفکیکی است که با از بین رفتن این دلیل، مدلول آن نیز از بین خواهد رفت، بلکه ممکن است دلایل دیگری نیز در این مورد وجود داشته باشد که ما از آنها اطلاعی نداشته باشیم[3]، و ثانیا، در برخی مناطق و بعضی اوقات، هنوز نیز می­توان همین استفاده را از بلند خواندن نماز نمود. بنابر این سزاوار است؛ همان گونه که در ابتدای پاسخ بیان شد، جهت فرمانبرداری از دستورات خداوند و عمل به سنت پیامبر اکرم(ص)، همواره این شیوه را حفظ نماییم.

روایات دیگری نیز وجود دارد که دلایل دیگری را در این زمینه ارائه می­نماید، از جمله اینکه هنگام معراج پیامبر(ص)، فرشتگان در برخی نمازها به ایشان اقتدا نمودند و خداوند برای این که برتری این نمازها را بر نمازهای دیگر اعلام نماید، دستور فرمود که این نمازها را بلند بخوانند[4].

در نهایت، مجددا تأکید می­نماییم که دلیل اصلی چنین اموری، تسلیم در مقابل اوامر الاهی می­باشد و گرنه می­توان در مورد وظایف اسلامی، این گونه پرسش­ها را فراوان مطرح نمود، مثلا چرا در تمام نمازها قرائت سوره حمد در ابتدا لازم است، اما اختیار سوره بعد از حمد­ با خود نمازگزار است؟، چرا در نماز نباید روی خود را برگردانیم؟، چرا مأمومان در نماز جماعت، حمد و سوره را نخوانده و باقی موارد را می­خوانند؟ و ....

دلیل اصلی در این گونه امور (در صورتی که در قرآن به آن تصریح نشده باشد) سنت پیامبر اکرم(ص) است،چون افعال آن حضرت بدین کیفیت بوده و خداوند نیز ایشان را به عنوان اسوه و راهنمای ما قرار داده و پیامبر فرمود: همان گونه که من نماز مى‏گزارم، نماز بخوانید[5]، از این رو ما نیز باید همانند ایشان رفتار نماییم و مثل ایشان نماز بخوانیم.


[1] بقره، 249.

[2] حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، ج 6، ص 82 و 83، روایت 7406، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق .

[3] به اصطلاح اصولیون منصوص العلة نیست.

[4] حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، ج 6، ص 82 و 83، روایت 7407.

[5] علامه مجلسى
1399/11/16 ساعت 09:37
کد : 1060
لینک مطلب

■ آیا اگر نمازگزار بعضی کلمات نماز را اشتباه بخواند، نمازش باطل است؟

1. اگر کسی عمدا یا از روی کم‌کاری و یاد نگرفتن مسئله، کلمات نماز را اشتباه بخواند نمازش باطل است؛[1] پس واجب است در پی یادگیری تلفظ صحیح کلمات و قرائت نماز بر آید. 2. اگر نمازگزار تصور کند، کلمات نماز را صحیح می‌خواند، ولی بعدا متوجه ‌شود که در تلفظ ...

■ در معارف و تعاليم ما آمده است که قبول اعمال نيک انسان در گرو قبولي نماز است، حالا فرض بفرماييد فرد تارک الصلاتي را که کارهاي خير زيادي انجام داده – كافر باشد يا مسلمان - حالا مزد اين اعمال چه مي شود؟ آيا اين مساله با عدالت خداوند منافات ندارد؟

در ابتدا گفتنی است؛ هر رفتار خوبی بدون سودمندی نیست. البته بعضی پاداش ها در همین دنیا داده می شود به طوری که گشایش ها و یا نعمت هایی در زندگی او سرازیر می شود و یا بلاهایی از او دفع می شود و در قیامت نیز حتی برای کافران عذاب جهنم دارای مراتب مختلف اس ...

■ آیا می‌توانیم بخشی از یک سوره مانند آیه الکرسی را در نماز بخوانیم؟

برخی از مراجع خواندن ایت الکرسی را در نماز، خلاف احتیاط دانسته و یک سوره کامل را بعد از حمد شرط دانسته‌اند اما دیگر مراجع معظم خواندن این ایات را به قصد مطلق ذکر و دعا بدون اشکال دانسته‌اند. پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است: حضرت ...
درباره ما
با توجه به نیازهای روزافزونِ ستاد و فعالان ترویج اقامۀ نماز، به محتوای به‌روز و کاربردی، مربّی مختصص و محصولات جذاب و اثرگذار، ضرورتِ وجود مرکز تخصصی در این حوزه نمایان بود؛ به همین دلیل، «مرکز تخصصی نماز» در سال 1389 در دلِ «ستاد اقامۀ نماز» شکل گرفت؛ به‌ویژه با پی‌گیری‌های قائم‌مقام وقتِ حجت الاسلام و المسلمین قرائتی ...
ارتباط با ما
مدیریت مرکز:02537841860
روابط عمومی:02537740732
آموزش:02537733090
تبلیغ و ارتباطات: 02537740930
پژوهش و مطالعات راهبردی: 02537841861
تولید محصولات: 02537841862
آدرس: قم، خیابان شهدا (صفائیه)، کوچۀ 22 (آمار)، ساختمان ستاد اقامۀ نماز، طبقۀ اول.
پیوند ها
x
پیشخوان
ورود به سیستم
لینک های دسترسی:
کتابخانه دیجیتالدانش پژوهانره‌توشه مبلغانقنوت نوجوانآموزش مجازی نمازشبکه مجازی نمازسامانه اعزاممقالات خارجیباشگاه ایده پردازیفراخوان های نماز