نماز جمعه آیینی سیاسی، عبادی و فریضه‌ای مؤکد است که قدمت آن به صدر اسلام و دوران زندگی رسول اکرم(ص) برمی‌گردد.

در اهمیت این فریضه همین بس که آیه‌های 9 تا 11 سوره مبارکه جمعه به آن پرداخته شده و به صراحت بیان فرموده که « اى کسانى که ایمان آورده‌اید! هنگامی‌که براى نماز روز جمعه اذان گفته مى‌شود به‌طرف ذکر خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید؛ این براى شما بهتر است اگر مى‌دانستید».

امروزه به برکت پیروی انقلاب اسلامی نماز جمعه در صدها شهر ایران برپا می‌شود و در استان تاریخی و برخوردار از پیشینه فرهنگی همدان هم 25 محل به‌عنوان میعادگاه برپایی نماز جمعه انتخاب شده است.

امروز نه‌تنها مردم مرکز استان و شهرستان‌های بزرگ که شهرهای کوچک استان هم می‌توانند هر هفته در نماز جمعه حضور یافته و از برکات معنوی آن بهره‌مند شوند.

آیینی که نه‌تنها یک فریضه بوده و روح معنویت را در جامعه گسترش می‌دهد که به نوبه خود در امور اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اثرگذار است.

بصیرت افزایی و روشن گری در مورد امور روز جامعه و مسائل سیاسی از کارکردهای مهم نماز جمعه است به‌طوری‌که هرگاه نیاز باشد ائمه جمعه یا افراد آگاه با استفاده از تریبون نماز جمعه مسائل لازم را با مردم در میان می‌گذارند.

مواردی چون انتخابات و معرفی شرایط فرد یا افراد اصلح، تشویق مردم به حضور حداکثری پای صندوق‌های رأی و گسترش روحیه وحدت و همدلی با دعوت از مردم به حضور در راهپیمایی‌ها از کارکردهای سیاسی نماز جمعه است.

از طرف دیگر هرگاه بخشی از جامعه دچار مشکل شود؛ نماز جمعه ظرفیت مناسبی برای بسیج مردم به شمار می‌رود که نمونه بارز آن حوادث ابتدای سال و بروز سیلاب در برخی استان‌ها بود.

میعادگاه‌های نماز جمعه استان در این حوادث یا موارد مشابه چون زمین‌لرزه کرمانشاه، نه‌تنها زمینه ترغیب مردم به یاری هم‌وطنانشان را فراهم ساختند که در بسیاری از آن‌ها ستاد جمع‌آوری کمک دایر شد.

جمع‌آوری کمک برای ملت‌های مسلمان و پشتیبانی از جبهه مقاومت سوریه هم از دیگر مواردی بود که همگی در کنار هم کارکرد اجتماعی نماز جمعه را رقم زدند.

اما این نهاد دینی با وجود همه کارکردهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، نقاط ضعفی هم دارد که با توجه به گذشت 41 سال از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی می‌طلبد برای برطرف شدن آن‌ها و پر کردن خلأها اقدام شود.

به‌روز بودن شرط مهم خطیب نماز جمعه است/ همدان جز 4 استان برتر در اقامه نماز جمعه

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه استان همدان با مروری بر تاریخچه اقامه نماز جمعه در استان همدان می‌گوید: نخستین نماز همگام با تهران به امامت آیت‌الله طالقانی در مرکز استان اقامه شد و در شهرستان‌های استان هم از سال 59 با درخواست‌های مکرر مردم به بیت امام(ره) برپا شد.

حجت‌الاسلام سید صادق حسینی در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: پس از آن تا سال 70 نماز جمعه تنها در مرکز استان و شهرستان‌ها برپا می‌شد، اما سال 83 در سفر مقام معظم رهبری به همدان، درخواست‌های بسیاری برای اقامه نماز در شهرها و بخش‌ها از طرف مردم به شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور رسید و همین سبب شد تا تعداد محل‌های اقامه نماز افزایش یابد.

وی بیان می‌کند: تعداد میعادگاه‌های نماز جمعه در استان همدان تا سال 86 به 16 و امروز به 25 شهر رسیده و مردم مناطق مختلف می‌توانند بدون رنج پیمودن مسیرهای طولانی در نماز جمعه حاضر شوند.

حجت‌الاسلام حسینی با بیان اینکه همدان از نظر تعداد نمازگزاران به نسبت جمعیت جز 4 استان نخست کشور است، می‌افزاید: مردم همدان حضور پررنگی در میعادگاه‌های نماز جمعه دارند.

وی با اشاره به ابعاد عبادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نماز جمعه مطرح می‌کند: گسترش روح تقوا در جامعه، ایجاد حس همدلی، وحدت و همبستگی و برادری و برابری بین مردم، بیعت هفتگی مردم با ولی‌فقیه و نمایش قدرت ملت مسلمان ایران و ناامید ساختن استکبار جهانی از برکات نماز جمعه است.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه استان همدان می‌گوید: از طرف دیگر به دلیل تأثیرگذار بودن نهاد نماز جمعه، بسیاری از مدیران دستگاه‌های اجرایی، طرح مسائل مهم چون ضرورت صرفه‌جویی در انرژی یا جمع‌آوری کمک برای مناطقی که دچار حادثه شده‌اند در خطبه‌ها را از ستاد نماز جمعه درخواست می‌کنند.

حجت‌الاسلام حسینی با اشاره به خلأها و نقاط ضعف نمازهای جمعه استان هم بیان می‌کند: به‌روز بودن نهاد نماز جمعه بسیار مهم است و باید تقویت شود؛ درواقع از خطیب نماز گرفته تا ستاد نماز جمعه و محل برگزاری، همه باید تراز به روز داشته باشند تا این فریضه اثرگذاری بیشتری داشته باشد.

وی تأکید می‌کند: مردم باید با همه وجود حس کنند که امام جمعه، پشتیبان، خیرخواه و مددکار آن‌هاست تا با رغبت بیشتری در نماز حاضر شوند.

تقویت قرارگاه فرهنگی با بهره‌گیری از تجربیات بزرگان و شور و نشاط جوانان

یک فعال فرهنگی و انقلابی شر همدان هم که فرصت بهره‌مندی از محضر نخستین امام جمعه همدان پس از انقلاب تاکنون را داشته می‌گوید: نخستین نماز جمعه در همدان پس از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت آیت‌الله شهید مدنی و با حضور پرشور مردم اقامه شد.

محمّد جواد بیات با نگاهی گذرا به گذشته نماز جمعه در شهر همدان می‌افزاید: پس از شهید مدنی، مرجع عالی‌قدر آیت‌الله حسین نوری، سکان‌دار برپایی نماز جمعه در همدان شد و سپس مرحوم آیت‌الله سید ابوالحسن موسوی همدانی، حجت‌الاسلام غیاث‌الدین طه محمدی و حجت‌الاسلام حبیب‌الله شعبانی موثقی هم به عنوان نماینده ولی‌فقیه در استان به برپایی نماز جمعه همت گماردند.

وی بیان می‌کند: دانشگاه بوعلی، مسجد جامع، بوستان مردم، ورزشگاه، دبیرستان ابن‌سینا و حسینیه امام خمینی(ره) محل‌هایی بوده که از گذشته تا امروز برای برپایی نماز جمعه در همدان مورداستفاده قرارگرفته و خاطرات تلخ و شیرینی را رقم زده است.

بیات مطرح می‌کند: شهادت « محمّدحسین عرب زاده» از خادمان نماز جمعه به دست منافقان، بمباران محل اقامه نماز جمعه و به خاک و خون کشیده شدن تعداد زیادی از نمازگزاران در رمضان سال 61 به دستور صدام که امروزه ورزشگاه «شهدای قدس» نامیده می‌شود از مواردی است که با تاریخ اقامه نماز جمعه در همدان گره خورده است.

وی با اشاره به برکات برپایی نماز جمعه می‌گوید: نماز جمعه هم مظهر قدرت است و هم پشتیبانی و از شاخص‌های بارز آن می‌توان به برقراری روابط مستمر و پایدار با سایر نهادها، سفارش به تقوا، ایجاد وحدت در بین مردم، واسطه بین مردم و حکومت اسلامی بودن، بصیرت افزایی و آشنایی مردم با مسائل سیاسی روز و افزایش روح مسئولیت‌پذیری، آزاداندیشی و آزادی‌خواهی اشاره کرد.

بیات می‌افزاید: از طرف دیگر نماز جمعه با گسترش روحیه امر به معروف و نهی از منکر، زمینه کاهش جرم را به دنبال داشته و این از کارکردهای اجتماعی آن است.

وی تأکید می‌کند: امروزه تریبون نماز جمعه، فرصتی برای ارتباط مردم و مسئولان و بیان مسائل است و مدیران می‌توانند از این ظرفیت بهره مناسب را ببرند.

بیات با اشاره به نقاط ضعف و کاستی‌های ستاد نماز جمعه هم می‌گوید: بنا بر منویات مقام معظم رهبری، امام جمعه باید فرمانده قرارگاه فرهنگی در استان‌ها باشد و برای تحقق فرمایشات ایشان نیاز است که این قرارگاه با ترکیبی از تجربیات بزرگان و شور و نشاط جوانان تقویت شود.

وی تصریح می‌کند: امروز باید میدان برای حضور بیشتر جوانان باز شود و هرچند این روحیه در ستاد نماز جمعه همدان وجود دارد، اما باید تقویت شود به‌طوری‌که از 50 مجری، مکبّر و خادمان هر هفته 40 نفر را جوانان تشکیل می‌دهند.

خطبه‌های سیاسی نماز جمعه، غنای لازم را ندارد/ ضرورت حضور ائمه جمعه جوان و به روز در میعادگاه‌های نماز جمعه

یک فعال فرهنگی و اجتماعی جوان هم با بیان اینکه تریبون نماز جمعه فرصتی برای نهادینه شدن شعارهای انقلاب و مسائل فرهنگی است، می‌گوید: به فرموده رهبر معظم انقلاب باید غنای مطالب به سمتی رود که مردم برای برطرف شدن مشکلاتشان به خطبه‌های نماز جمعه رجوع کنند.

جعفر ورزنده می‌افزاید: متأسفانه خطبه‌های نماز جمعه ضعف دارد و هرچند مسائل دینی و اعتقادی در بخش نخست خطبه‌ها به‌خوبی مطرح می‌شود، اما در بخش دوم که پرداختن به مسائل سیاسی است؛ حق مطلب ادا نمی‌شود.

وی بیان می‌کند: درواقع آنچه مردم انتظار دارند در این بخش گفته نمی‌شود و همین سبب ریزش جوانان شده و در بیشتر نمازهای جمعه استان، ائمه جمعه تنها به بیان مناسبت‌های تقویم بسنده می‌کنند و این دردی را از مردم دوا نمی‌کند.

این فرهنگی و اجتماعی شهر همدان تصریح می‌کند: به فرموده امام راحل، امام جمعه باید مسئولان را مورد عتاب و خطاب قرار دهد نه اینکه با خواهش و تمنا حرف بزند به‌طوری‌که برخورد محکم او سبب برطرف شدن مشکل مردم تا هفته بعد شود.

ورزنده، فراهم ساختن زمینه مشارکت جوانان را از دیگر نیازهای نماز جمعه دانسته و تأکید می‌کند: مجموعه قرارگاه شهید همدانی و بسیج دانشجویی از دو سال گذشته به‌طور خودجوش در این زمینه گام نهاده و بیش از 70 سخنرانی پیش از خطبه‌ها به‌وسیله جوانان انقلابی انجام شده است.

وی که این کار را در ایجاد شور و نشاط بین جوانان و جذب آن‌ها مؤثر می‌داند، می‌گوید: وقتی جوانان می‌بینند که شعارهای انقلاب در حد حرف باقی مانده و مسائل اصلی در خطبه‌ها گفته نمی‌شود؛ سبب دلسردی آن‌ها و کمرنگ شدن حضورشان می‌شود.

ورزنده بیان می‌کند: انجام تغییراتی در نماز جمعه شهر همدان مانند پرداختن به مسائل سیاسی روز در خطبه‌ها و راه‌اندازی میز خدمت سبب شده تا حال و هوای این فریضه در ماه‌های اخیر تغییر کرده و زمینه حضور جوانان بیشتر شود.

نماز جمعه سنگر محکم اسلام و دژی استوار در پشتیبانی از انقلاب اسلامی است و این روزها که هجمه‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی دشمن از هر طرف کشور را احاطه کرده، می‌طلبد که با تقویت این نهاد برای خنثی کردن نقشه‌های دشمن گام برداشت.

نماز جمعه نه‌تنها باید روح معنویت را در جامعه گسترش دهد که زمینه بصیرت افزایی در بین مردم را فراهم کرده و روحیه ولایتمداری و انقلابی گری را در آن‌ها بیش از پیش تقویت کند و این مهم ممکن نیست مگر با قرار گرفتن ائمه جمعه در کنار مردم و مجهز شدن به دانش و اطلاعات روز.

اقدام حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب در انتخاب فردی جوان به‌عنوان نماینده ولی‌فقیه در استان، خود گواه روشنی بر ضرورت وجود افراد توانمند، متعهد و به روز در مسندهای مهم است و امید می‌رود این رویه از طرف شورای سیاست‌گذاری ائمه استان در مورد سایر شهرها هم انجام شود.

منبع:تسنیم

این مطلب را به اشتراک بگذارید :