در گزارشی خبرگزاری شبستان عنوان نمود :« درنماز آنچه مهم است و باید روی آن تكیه كرد، بعد از ترویج اصل نماز كه همه راباید نماز خوان كرد و همه نماز خوان بشوند - عبارت است از توجه در نماز؛ همان چیزی كه «حضور قلب» به آن گفته می شود.
این جمله كه در پشت جلد كتاب هشت گام تا حضور قلب در نماز آمده است همان چكیده ای است كه كل كتاب سعی در آموزش و تفهیم آن به خواننده دارد و بر آن تاكید می كند.
گام های هشت گانه این كتاب تا رسیدن به حضور قلب عبارت اند از: «شناخت نماز»، «شناخت آداب و رعایت آن»،« شناخت قلب»، «چرایی حضور قلب»، «موانع حضور قلب»، «خواستن»، «عوامل حضور قلب»،«خواستن »، «عوامل حضور قلب و تثبیت و تكمیل» كه هر یك از از گام ها خود دارای توضیحاتی می باشد كه خواننده بامطالعه اثر متوجه اهمیت توجه به نماز و داشتن حضور قلب در آن می شود.
در بخش از مقدمه این اثر آمده است:« ای كسی كه یاد و ذكرش شیرین است. محبت خدا لذت دارد شیرین كسی كه این طعم و شیرینی را درك كرد دیگر محال است سراغ لذت های دیگر برود:
«الهی من ذا الذی ذاق حلاوه محبتك فرام منك بدلا»
خدایا كیست كه شیرینی محبتت را بچشد پس به جای تو دیگری را برگزیند؟!
محروم شدن از چنین محبتی، لذت و شیرینی عبادت را از انسان دوركرده، عبادت را سخت جلوه می دهد و راه بندگی را ناهموار می سازد. اینكه بعد از خواندن نماز، سجاده را سریع ترك می كنیم حاكی از این است كه لذتی از این مناجات نصیب مان نشده است. لذت مناجات را باید از خدا طلب كرد كه سید الساجدین و زین العابدین این درخواست را به ما آموزش می دهند:
«ومتعنا بلذیذ مناجاتك» هدایا ما را از لذت راز و نیازت بهره مند گردان.
در فرهنگ دینی این گونه است كه اگر مطلبی را در دعا درخواست می نماییم مردا این است كه ما باید این گونه شویم؛ مثلا اگر امام سجاد می فرماید:"خدایا مرا در مقابل پدر و مادرم متواضع گردان" ، مراد این است كه من باید در مقابل پدر و مادر متواضع باشم. پس این مورد هم كه امام فرموده:« خدایا لذت مناجات را بر ما بچشان» مراد این است كه ما باید راهی را طی كنیم كه منتهی به لذت چشیدن مناجات شود چرا كه رسیدن به این لذت اكتسابی است. ما اگر بخواهیم در مسیر بندگی شتاب گرفته راه را با زیبایی و امنیت به مقصد برسانیم چاره ای جز اصلاح نماز كه برترین، كامل ترین و بالاترین ذكر است، نداریم.
اگر نمازاصلاح شد تمام امور ما اصلاح می شود. اما نماز بی لذت و حضور قلب، عملی است در جهت رفع تكلیف كه ثمره چندانی از آن حاصل نمی شود...»
گام نخست« شناخت نماز»
نماز نسخه ای شفا بخش برای ایجاد سدی محكم در برابر نفوذ وسوسه های ویرانگر شیطان است. نماز معجونی است كه به همه نیازهای روحی و روانی انسان پاسخ می دهد. چیزی كه نمونه اش در هیچ مكتب و آیین غیر الهی یافت نمی شود.پس بهترین ها در نماز گرد آمده اند تا فریاد پرستش انسان را به منصه ظهور برسانند.
گام دوم «شناخت آداب و رعایت آن»
در واقع یكی از بهترین راه ها برای رسیدن به باطن نماز ، رعایت آداب ظاهری آن است. نماز یك گفت و گوی رسمی است كه آداب مخصوص به خود را می طلبد.آیا شده است كه شما در میهمانی بزرگ یا در یك همایش، با یك لباس غیر رسمی حاضر شوید؟ جواب مشخص است . چرا كه هر مجلس آداب مخصوص به خود را می طلبدو خداوند دوست دارد نماز با آداب خوانده شود. به همین دلیل خود او نیز با آداب خاصی ما را به مهمانی و گفت و گوی خویش دعوت كرده است..»
گام سوم« شناخت قلب»
قلب سلیم همان قلبی است كه حضور خدا را درهمه احوال چه در نماز و چه در بیرون نماز حس می كند.
قلب مریض ، لذت مناجات را نمی چشد از درك محضرخدا عاجز است.
گام چهارم«چرا حضور قلب»
حضور قلب از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. اصل در نماز، نماز با حضور قلب است كه به عنوان اصلی ترین كلید قبولی نماز مطرح شده است. به همین دلیل ما به آن دعوت شده ایم تا به اصل نماز و آثار دسترسی پیدا كنیم.
حضور قلب، روح نماز است وهمان طوركه جسد بی روح ارزش ندارد نماز بی حضور قلب هم از كارایی بالایی برخوردار نیست.
گام پنجم« موانع حضورقلب»
شناخت موانع حضور قلب و تلاش و در برطرف كردن آن ها، یكی از گام های مهم در راه رسیدن به حضور قلبر است و برای پرواز و سیر و سلوك الی الله و دعوت حق تعالی به خانه قلب ، نخست باید موانع این حضور را برطرف سازیم. موانعی كه خوشبختی و سعادت ما را تحت الشعاع قرار داده مسیر سعادت را به انحراف كشانده است.
گام ششم «خواستن»
برای رسیدن به حضورقلب این است كه بخواهیم و فعل خواستن را صرف كنیم . اگر كسی خواست همت می كمد و اراده اشرا در همان مسیر قوت بخشیده حركت را آغاز می نماید.
رسم عاشق نیست با یك دل دو دلبر داشتن
یا ز جانان یا ز جان بایست دل برداشتن
اراده های قوی و همت های راسخ ، بدن های ضعیف را هم از ضعف نجات داده آن چنان قدرتی می بخشد كه مسیر را به سوی مقصد به راحتی طی می كنند.
گام هفتم«عوامل حضور قلب»
عوامل علمی ، عواملی هستند كه به عنوان مبنا و پشتوانه مطرح هستند و بیشتر با تفكر و تعقل درگیر هستندو باید بگوییم اگر در این عوامل ، تلاش وافر نماییم درعوامل عملی كار آسانی خواهیم داشت. وقتی در محضر یك بزرگوار رو به ما كرده گفت گو را آغاز نماید با تمام وجود به او توجه می كنیم. چرا كه در عظمت و بزرگی او را تا حدودی درك كرده ایم.
گام هشتم« تثبیت و تكمیل»
بعد از علمی كردن راه كارهای حضور قلب ، در گام بعدی لازم است . این راه كارها تثبیت شده و برای رفع نواقص آنچه به دست آمده است. قدم برداریم چرا كه راهزانان زیادی برای دستبرد زدن به اعمال نیك و قدم برداریم چرا كه راهزانان زیادی برای دستبرد زدن به اعمال نیك و شایسته ما دركمین بوده منتظر غفلت ما هستند تا آن ها را از بین برده یا حداقل مورد نقصان قرار دهند ...»
موسسه فرهنگی و انتشاراتی ستاد اقامه نماز محصولی جدید از مرکز تخصصی نماز با عنوان «هشت گام تا حضور قلب»اثری مشترك از«اصغر آیتی» مدیر مرکز تخصصی نماز و«حسن محمودی»را چاپ كرده است.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
