■ هفتمين اجلاس سراسري نماز
هفتمين اجلاس سراسري نماز
اروميه، مهرماه 1376
بسم الله الرّحمن الرّحيم
در ميان مجموعة وظايف خطيري كه با استقرار حاكميت الهي در نقطهاي از زمين، بردوش مؤمنان و بندگان زبدة خداوند قرار ميگيرد، قرآن، اقامة نماز را شأني ويژه بخشيده و آن را در صدر فهرست، جاي داده است:
«الّذينَ اِن مَكَّناهُم فِي الاَرضِ أَقآموا اَلصَّلاةَ ...».
اگر برپا داشتن نماز در ميان مردم، نقشي بنياني نميداشت و همچون پاية استواري براي پيشبرد هدفهاي بزرگ نظام اسلامي بهشمار نميآمد، چنين تأكيد بليغي بر اهميت نماز نميشد.
حقيقت آن است كه نماز با نقش عظيم تربيتي، با تأثير شگرف در ايجاد آرامش و سكينة قلبي مؤمنان، با دميدن روح توكل و تقوا و اخلاص در نمازگزار، با ايجاد فضاي تقدس و معنويت در پيرامون نمازگزار كه موجب دوري او و ديگران از گناه است، و با درسهاي معرفتي گوناگون كه در الفاظ و اذكار آن نهفته است، بسي بيش از صرفاً يك وظيفة شخصي، و درواقع داراي نقش كليدي در ادارة فرد و جامعه است.
تأكيدهاي بليغي كه بر گزاردن اين واجب شده؛ و حتي پدر و مادر موظف شدهاند كه فرزند خود را از دوران كودكي با آن مأنوس سازند، در ميان همة واجبات ديني، بينظير است، و اين بهخاطر نقش استثنايي نماز در تنظيم انگيزههاي رواني فرد و تأمين فضاي مساعد براي تحمل بارهاي سنگين وظيفه، در جامعه است. با توجه به همة اين جهات، بهحق بايد نماز را برترين اعمال دانست و صلاي «حَيَّ عَلي خَيرِالعَمَل» را در بانگ نماز، سخني حكمتآميز بهحساب آورد. نماز است كه مايههاي لازم ايثار و گذشت و توكل و تعبد را كه پشتوانة حتمي واجبات پرخطر و دشوار همچون جهاد و نهيازمنكر و زكات است، در روح آدمي پديد ميآورد و او را شجاعانه بدان ميدانها گسيل ميدارد. هنگامي كه بهخاطر هجوم دشمن، فريضة جهاد اهميت مييابد، يا براثر دشواري زندگي قشرهایي از مردم، فريضة زكات و انفاق، همه را مخاطب ميسازد، يا بهاقتضاي تلاش دشمن در عرصة فرهنگ و اخلاق، امربهمعروف و نهيازمنكر، واجب همگاني ميشود، در همة اين شرایط، نماز، نهفقط از شأن «خيرالعملي» فرو نميافتد، بلكه بهمثابه پشتوانة روحي و معنوي همة مجاهدتها و ايثارها و خطرپذيريها، بر اهميت آن افزوده ميشود.
امروزه با سيطرة نظم ماشيني بر همة جامعههاي بشري، انسان و انسانيتها سخت در فشارند. آحاد بشر در چنين نظمي ناگزيرند آهنگ زندگي فردي و اجتماعي را، با نواخت سنگين و روحگداز ماشين، همسان و يكآهنگ كنند. رحم و مروت و گذشت و ايثار و بسي ارزشهاي اخلاقي ديگر، در اين همنواختي است كه كمتأثير و بيرنگ ميشود؛ و خانواده و اخلاق همزيستي مهرآميز خانوادگي، در چنين وضعي است كه پايمال و منهدم ميگردد. از دهها سال پيش دلسوزان و تيزبينان، حتي در قلب محيط تمدن صنعتي و ماشيني، اين خطر را احساس كرده و هشدار دادهاند، و با تأسف، هنوز ميليونها انسان ـ بهويژه جوانان كه احساسات لطيفتر و روحية آسيبپذيرتر دارند ـ در اين بلاي بزرگ همچنان بيدفاع و بيعلاجاند.
نياز به رابطة معنوي با خداوند رحيم و كريم، بدينجهت امروز براي مردم دنيا از هميشه حادتر و جديتر است و نماز برترين و كارآمدترين وسيله براي تأمين اين نياز است. بشريت امروز به نماز خالص و كامل و پرشور اسلامي، از هميشه نيازمندتر است و شما مسئولان امر ترويج نماز، بايد به كمك الهي بتوانيد، نهفقط نسل روبهرشد و بالندة جوان كشورمان، بلكه همة جانهاي نيازمند و كامهاي تشنة بشر متحير در سراسر جهان را، اشباع كنيد و از سرچشمة فياض نماز بهرهمند سازيد.
اينجانب ضمن تقدير از زحمات شما عزيزان كه سالبهسال، گستردهتر و بارآورتر ميشود، شما و ديگر مسئولان و همة ملت عزيز را به نكات زير توصيه ميكنم:
1. آشنايان با معارف اسلامي، شأن نماز و روح و محتوا و گسترة تأثير آن را در جان فرد و مجتمع را با شيوههاي رسا، تبيين كنند، و بهويژه هنرمندان براي اين مقصود از ابزار كارآمد هنر بهره بگيرند؛
2. پدر و مادرها، كودكان و نوجوانان را با صورت و معناي اين فريضه آشنا سازند و اگر بايد از ديگران كمك گرفت، كتابهاي شيرين و آسانفهم را براي كودكان خود بخوانند؛
3. معلمان مدارس در هنگام نماز، نوجوانان پسر و دختر را به حضور در نمازخانههاي مدارس تشويق كنند و خود پيش از همه به نماز بشتابند؛
4. مسئولان پرورشي مدارس، نماز را در رأس برنامههاي پرورشي بهشمار آورند؛
5. مسئولان ورزش كشور، محيط ورزش را با يادآوري و اقامة نماز، روح بخشند و در تعيين وقت مسابقات ورزشي، ساعت نماز را فارغ و زمين و زمان را آمادة برگزاري نماز كنند؛
6. برنامهريزان حركت رسانههاي سفري مانند قطار و هواپيما و غير آن، حفظ وقت و امكان نماز مسافران را در برنامهیريزها در نظر بگيرند؛
7. ائمة محترم جماعات، مساجد را از هميشه فعالتر كنند و آموزش ترجمه و مفهوم و روح نماز را به شكل نوين و جذاب، در برنامههاي خود بگنجانند؛
8. نويسندگان كتب معارف دبيرستانها و دانشگاهها، نماز را از موضوعات مورد بحث آن كتابها قرار دهند و در آن، بحثهاي عالمانه و عميق را دراينباره مطرح سازند؛
9. جوانان عزيز، دقایق معدود نماز را فقط براي نماز بگذارند و در طول نماز، تا آنجا كه ميتوانند با تمركز و حضور قلب، ماية زندگيبخش ذكر و تضرع را براي جان و دل نيازمند خويش تأمين كنند؛
10. همگان، نماز را كه داروي شفابخش روح و ماية صفا و آرامش و نورانيت است، بر همة كارهاي ديگر مقدم دارند و در هيچ شرايطي خود را از آن محروم نسازند و هرگز به بهانة مشغله و گرفتاري، اين حضور رهایيبخش در محضر آفريدگار رحيم و كريم و عزيز را از دست ندهند.
خداوند فيض نماز را بيشازپيش بر اين ملت مؤمن و نمازگزار، ارزاني فرمايد.
والسلام عليكم و رحمةالله
سيدعلی خامنهای
7/7/1376