■ پنجمين اجلاس سراسري نماز
پنجمين اجلاس سراسري نماز
تبريز، شهریورماه 1374
بسم الله الرّحمن الرّحيم
اكنون چند سالي است كه چنين روزهايي در كشور ما، موسم نماز است؛ يعني فضاي سراسر كشور به عطر دلانگيز ياد و نام نماز، آغشته است و انسانهايي روشنبين و باايمان، با شور و نشاط همهجا از نماز ميگويند و به نماز فراميخوانند و براي اقامة نماز، مجاهدت ميكنند. اين تلاش مبارك، شايستة آن است كه ازسوي همة كسانيكه به حيات طيبة اسلامي و زندگي در ساية حق و عدالت دل بستهاند، گرامي داشته شود و به پيوسته ماندن آن، كمك شود.
اقامة نماز در كشوري كه پرچم اسلام را بر فراز سر خويش برافراشته و به حاكميت اسلام مفتخر گرديده، يكي از واجبترين فرايض است؛ زيرا همة هدفهاي يك جامعة نيكبخت از قبيل تأمين عدالت اجتماعي، دستيابي به رفاه عمومي و شكوفايي مادي، پرورش استعدادها و خلاقيتها در آحاد مردم، برخورداري از دانش و بينش و تجربه، عزت و استقلال و اقتدار ملي، گسترش اخلاق انساني و روابط سالم ميان آحاد مردم و ديگر هدفهاي والا، درصورتي تأمين ميشود كه تربيت فردي و تهذيب اخلاقي در آحاد مردم بهويژه در كارگزاران امور كشور، تأمين شود و انسانهايي پاك و برخوردار از همت و توكل و اخلاص و صبر و سختكوشي در آن جامعه باشند كه به ياري اين پشتوانة روحي، توانايي برداشتن بارهاي سنگين را دارا باشند و در برابر موانع گوناگون و بهويژه امواج فساد و تباهي، ياراي ايستادگي داشته باشند. هرچه شمار اينگونه انسانها در جامعه و كشوري بيشتر باشد، افق آيندة آن جامعه و آن كشور، روشنتر و حركت بهسوي نيكبختي در آن جامعه و آن كشور ممكنتر و آسانتر خواهد بود.
اهميت نماز و يكي از رازهاي پافشاري بر آن در معارف اسلامي را از آنچه گفتيم، ميتوان دانست؛ زيرا نماز، برترين چيزي است كه ميتواند همة افراد جامعة مسلمان را، به تهذيب اخلاقي و تعالي روحي و معنوي برساند.
سه خصوصيت عمده در نماز هست كه نقش برتر آن را در تهذيب نفس و پرورش رواني انسانها پديد ميآورد:
نخست آنکه نماز، با شكلي كه در اسلام براي آن معين گشته يعني حركات و اذكار مخصوص، بهطور طبيعي، نمازگزار را به دوري از گناه و آلودگي فراميخواند: «اِنَّ الصلوةَ تَنهي عَنِ الفَحشاءِ وَالمُنكَر» (عنکبوت، 45).
اين فراخواني پيوسته، توانايي آن را دارد كه هركس را از منجلابها رها سازد و عروج بخشد؛
دوم آنكه در او روح پرستش و خضوع در برابر حضرت باريتعالي را كه محبوب حقيقي و فطري هر انسان است، زنده ميكند و غبار فراموشي از اين حقيقت درخشنده را كه در ژرفاي فطرت او نهاده شده است، ميسترد؛
سوم آنكه به جان و دل نمازگزار، آن آرامش و اطميناني را كه شرط اصلي موفقيت در همة عرصههاي زندگي است، هديه ميكند و تزلزل و اضطراب را كه مانع بزرگي در راه اقدام مجدّانه براي پرورش اخلاقي است، از او دور ميسازد.
هريك از سه خصوصيتي كه گفته شد درخور آن است كه با تدبر و ژرفنگري ديده و سنجيده شود و از اين راه، بسياري از معارف نماز آشكار خواهد شد.
اكنون هنگامي كه ميبينيم نماز با اين ويژگيها و كارسازي استثنايياش، گستردگي بهاندازة گسترة همة جامعة اسلامي دارد، يعني همه در هر حال و هرجا وظيفه دارند آن را بهجاي آورند و هيچكس، هرگز از قلمرو اين فريضة الهي بيرون نيست، درمييابيم كه اندازة تأثير آن در تأمين شرط نيكبختي يك ملت و يك جامعه، چقدر زياد است.
حقيقت آن است كه هرگاه در ميان مردمي نماز با همة شرایطش رواج داشته باشد، همين يك واجب الهي آنان را تدريجاً به همة نيكبختي ميكشاند و خيمة دين را در زندگي آنان برپا ميسازد.
ناگفته نگذاريم كه اينهمه، دربارة نمازي است كه با روح آن يعني توجه و حضور قلب بهجاي آورده ميشود. چنين نمازي، نمازگزار را با همة آفرينش، هماهنگ و همسو ميسازد و راه را براي تحقق سنتهاي الهي در طبيعت و تاريخ باز ميكند؛ چراكه در بينش اسلامي همة آفرينش در حال تسبيح و عبوديت حضرت حق است:
«يُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِي السَّمواتِ وَما فِيالأَرضِ...» (جمعه، 1).
توصية مؤكد اينجانب به همه، بهويژه جوانان، آن است كه خود را با نماز مأنوس و از آن بهرهمند سازند؛ يعني اينكه نماز را با توجه به معني و با احساس حضور در محضر پرودگار متعال ـ جَلَّت عَظَمَتُه ـ بهجاي آورند و اين كار را با تمرين بر خود هموار و آسان سازند تا بتوانند نوافل، مخصوصاً نافلة نمازهاي صبح و مغرب را نيز ادا كنند و اگر هنوز در ميان كسان و نزديكان و دوستان آنان، كسي هست كه خود را از فيض نماز محروم كرده باشد، او را از اين گناه بزرگ و خسارت عظيم بازدارند و اين كار را با زبان خوش و رفتار حكيمانه انجام دهند. البته پدران و مادران نسبت به نماز فرزندان خود مخصوصاً نوجوانان، مسئولیت بيشتري دارند.
اينجانب در پيام نماز سالهاي گذشته، توصيههايي به دستاندركاران و مسئولان دستگاههاي گوناگون در باب نماز كردهام؛ بجاست هيئتي از اين مجمع نماز، دربارة آنها به جستوجو و فحص پردازد و گزارشي از چگونگي و اندازة تحقق آن خواستهها فراهم آورد.
در پايان با دعا براي همة شما عزيزان دستاندركار مسئلة نماز، اميدوارم زحمات شما مقبول الهي و منظور نظر حضرت ولياللهالاعظم ـ ارواحنا فداه و سلام الله عليه ـ باشد.
والسلام عليكم و رحمةالله و بركاته
سيد علی خامنهای
14/6/1374