■ سومين اجلاس سراسري نماز
سومين اجلاس سراسري نماز
بابلسر، شهریورماه 1372
بسم الله الرّحمن الرّحيم
خدا را سپاس كه تلاش مبارك شما دستاندركاران ترويج فريضة نماز به سومين سالگرد رسيد و كاري با چنين اهميت، به اهتمامي پيگير و خستگيناپذير پيوست.
راز موفقيت در دسترسي به هدفهاي بزرگ و والا، همين پیگیري و استمرار در طلب است. اين درس بزرگ را نيز در يكي از آثار مناجاتي مولاي پرهيزگاران ميآموزيم كه:
«وَهَب لِيَ الجِدَّ فِي خَشيَتِكَ وَالدَّوَامَ فِي الأتِّصالِ بِخِدمَتِكَ».
نماز در عرصة تكاپوي لايزال و ناگزيري كه بشر بدان مأمور بلكه مطبوع گريده است، بزرگترين فريضه و مؤثرترين ابزار است. شايد برخي اين خصوصيت را براي نماز فقط در ميدان تكاپوي فردي بهسوي كمال شناخته، و از نقش آن در صحنة جهاد جمعي و اجتماعي و در برابر معارضان پرقدرت دنيايي سخني نشنيده باشند.
ازاينرو بايد دانست كه پايمردي در همه گونه رويارويي، وابسته به آن است كه دلها و ارادهها از صفا و توكل و اعتمادبهنفس و اميد به فرجام، لبريز باشد، و نماز سرچشمة جوشاني است كه اينهمه و بسي فيوضات ديگر را بر دل و جان نمازگزار سرازير ميكند و از او انساني روشنضمير و ثابتقدم و بيدغدغه و اميدوار ميسازد.
اينكه در قرآن و سخن والاي پيامبر خاتم نماز، بازدارنده از فحشاء و منكر و معراج مؤمن و تقربدهندة پرهيزگار و در يك سخن، بهترين نهاد دين معرفي شدة و پيامبر مكرم، آن را روشني چشم خويش خوانده است، بايد ما را در فهم عظمت نماز به تأمل و ژرفنگري بيشتر بكشاند.
البته اين نكته نيز شايان ذكر است كه نماز همين بر زبان راندن كلمات و گزاردن حركاتي معين نيست. آنهمه فيض و بركت، بر پديد آوردن امواج صوتي و اعمال بدني بيآنكه روح ذكر و توجه در سراسر اين كالبد دميده باشد، مترتب نميگردد؛ اگرچه حداقل تكليف با آن ساقط ميگردد. روح نماز، ياد خدا و خشوع و حضور در برابر اوست و اين كلمات و اعمالي كه با تعليم الهي بر مكلف، واجب گشته است، بهترين قالب براي آن روح و نزديكترين راه به آن سرمنزل مقصود است.
نماز بيذكر و حضور، كالبدي بيروح است كه اگرچه نام نماز بر آن، مجاز نيست، ليكن اثر و خاصيت نماز نيز از آن مترقب نيست. از اين حقيقت، در آثار ديني با عنوان «قبولي نماز» سخن رفته است، و چنين آمده است كه از يك نماز كه تو ميگزاري، تنها هرآنچه با حضور و توجه آورده شده، قبول است و بس.
اينك نماز، موهبتي بيبديل و سرچشمة فيضي لايزال، در اختيار ماست كه با آن، نخست از خويش و سپس از هرآنكه بدو مهر ميورزيم، انسان صالح بسازيم. اين دروازهاي است گشاده به عرصهاي پهناور و مصفا. دريغ است كه آدمي عمري را در جوار بهشت مصفایي بگذراند و سري بدان نكشد و عزيزان خود را بدان سوق ندهد. وحي الهي به پيامبر عظيمالشّأن چنين فرمان داد:
«وأمر اهلك بالصلوة واصطبر عليها» (طه، 132).
امروز همة شما خود را طرف اين خطاب بشمريد و نماز را، حقيقت مقدس و گوهر درخشان را، كه عطية الهي به امت محمد مصطفي است، قدر بشناسيد.
در اين وظيفه، هركسي سهم ويژهاي دارد:
- پدران و مادران با گفتار و كردار خود، فرزندان را به نماز تشويق و راهنمايي كنند؛
- معلمان، شاگردان مدارس و دانشگاهها را در سمت و سوي اين حقيقت درخشان به حركت وادار نمايند؛
- فضلا و علما و روحانيون محترم، امامت جماعت در مراكز آموزشي و اقامتگاههاي دانشجويان، براي نسل نو را فرصتي مغتنم بشمرند؛
- نويسندگان كتابهاي درسي، رازها و رمزها و درسهاي نماز را در كتابهاي درسي بگنجانند؛
- وزارت ارشاد و سازمان تبليغات و صداوسيما از هنر بهويژه هنر سينما براي نشان دادن گوهر نماز و چهرة نمازگزار بهره بگيرند. هنرمندان عزيز با زبان شعر و قصه و نقاشي و جز اينها، و با آفرينش آثار هنري باكيفيت، بلكه برجسته، دست چيرة هنر را به كاري چنين شايسته مشغول سازند؛
- در مدارس، معلمان و مديران، و در همة مراكز، مسئولان، با حضور خود در صفوف نماز، نمازگزاران را تشويق كنند؛
- در گردهماييهاي علمي و فرهنگي و آموزشي و تبليغي، نماز را در وقت خود همچون الهامبخش صداقت و هدايت بهجاي آورند؛
- نويسندگان و گويندگان ديني دربارة نماز و مفهوم و فلسفه و هدف و آثار و بركات و احكام آن بگويند و بنويسند؛
- مردم، مساجد را با حضور در نمازهاي جماعت كه بهترين شيوة نماز گزاردن است، رونق بخشند. در همة بناهاي عمومي و جايهايي كه همواره به طبع حال، مردمي در آن گرد ميآيند، مانند فرودگاهها و ايستگاههاي قطار و بندرها و عزيمتگاههاي خودروهاي همگاني و ادارات دولتي و بوستانهاي شهري و مانند اينها، نمازخانهها يا مساجدي بنا كنند و افزون بر اين، مردم، هر زمين پاكيزه و مناسبي را به هنگام درآمدن وقت نماز، مسجد به شمار آورند و در آن به نماز بايستند.
از اينگونه كار براي هركسي و قشري از مردم هست كه هركس بايد كنكاش كند و سهم خود را از اين فریضه همگاني را بيابد و بدان دست زند.
در چنين وضعي است كه جامعة اسلامي ما توانسته است نماز را اقامه كند و مصداق اين آية كريمه گردد كه:
«الّذينَ اِن مَكَّناهُم فِي الاَرضِ أَقاموا اَلصَّلاةَ وَآتوا الزَّكاة وَاَمَرُوا بِالمَعرُوفِ وَنَهَوا عَنِ المُنكَر وَلِلّهِ عاقِبَةُ الاُمُور» (حج، 41). صدق الله العلي العظيم.
توفيق همة آحاد مسلمان را در درست انجام دادن اين وظيفة الهي مسئلت ميكنم.
والسلام عليكم و رحمةالله
سيدعلی خامنهای
16/6/1372