■ پیام مقام معظم رهبری به اولین اجلاس نماز
بسم الله الرّحمن الرّحيم
تشكيل مجمعي از صاحبنظران براي اقامة نماز، يكي از شايستهترين و ضروريترين كارهايي است كه بايد در جمهوري اسلامي صورت ميگرفت؛ زيرا برپا داشتن نماز، نخستين ثمره و نشانة حكومت صالحان است و در رتبة بعد از آن است كه نوبت به «زكات» به مثابه تنظيم مالي جامعه و ريشهكن كردن فقر، و نيز «امربهمعروف و نهيازمنكر» يعني سوق دادن به نيكيها و بازداشتن از بديها ميرسد.
«الّذينَ اِن مَكَّناهُم فِي الاَرضِ أَقاموا اَلصَّلاةَ وَآتوا الزَّكاة وَ اَمَرُوا بِالمَعرُوفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنكَر...» (حج، 41)؛ اقامة نماز فقط اين نيست كه صالحان، خود نماز بگزارند؛ اين چيزي نيست كه بر تشكيل حكومت الهي متوقف باشد؛ بلكه بايد اين ستون دين در جامعه بهپا داشته شود و همهكس با رازها و اشارههاي آن، آشنا و از بركات آن برخوردار گردند.
درخشش معنويت و صفاي ذكر الهي، همة آفاق جامعه را روشن و مصفا كند؛ و تنها و جانها با هم به نماز بشتابند و در پناه آن طمأنينه و استحكام يابند.
نماز، ركن اصلي دين است و بايد اصليترين جايگاه را در زندگي مردم داشته باشد. حيات طيبة انسان، در ساية حاكميت دين خدا، وقتي حاصل خواهد شد كه انسانها دل خود را با ياد خدا زنده نگه دارند و به كمك آن بتوانند با همة جاذبههاي شر و فساد مبارزه كنند و همة بتها را بشكنند، و دست تطاول همة شيطانهاي دروني و بروني را از وجود خود قطع كنند. اين ذكر و حضور دائمي فقط به بركت نماز حاصل ميشود و نماز درحقيقت، پشتوانة مستحكم و ذخيرة تمامنشدني در مبارزهای است كه آدمي با شيطان نفس خود كه او را به پستي و زبوني ميكشد، و شيطانهاي قدرت كه با زر و زور، او را وادار به ذلت و تسليم ميكنند، هميشه و در همه حال دارد. هيچ وسيلهاي مستحكمتر و دائميتر از نماز براي ارتباط ميان انسان با خدا نيست. مبتديترين انسانها، رابطة خود با خدا را بهوسيلة نماز آغاز ميكنند. برجستهترين اوليای خدا نيز، بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز ميجويند.
اين گنجينة ذكر و راز را هرگز پاياني نيست و هركه با آن بيشتر آشنا شود، جلوه و درخشش بيشتري در آن مييابد. كلمات و اذكار نماز، هريك خلاصهاي است كه به بخشي از معارف دين اشاره ميكند و بهطور مكرر و پيدرپي آن را به ياد نمازگزار ميآورد. نمازي كه با تدبر در معاني و بدون سهو و غفلت گزارده شود، انسان را روزبهروز با معارف الهي آشناتر و به آن دلبستهتر ميسازد.
نورانيت نماز و رازها و رمزهاي آن و درسهايي كه در آن گنجانيده شده، و اثر آن در ساختن فرد و جامعه، چندان نيست كه بشود در مقالي كوتاه از آن سخن گفت؛ بلكه چنان نيست كه بيخبري چون من، بتواند از اعماق آن خبري آورد.
آنچه من با قلم قاصر و معرفت ناچيز خود ميگويم آن است كه مردم ما و جامعة ما، و بهخصوص جوانان ما كه اكنون بار امانت سنگيني را بر دوش گرفتهاند، بايد نماز را منبع قدرتی لايزال بدانند، و در برابر جبهة فساد و بيعدالتي و كجروي كه امروز بشريت را تهديد ميكند، از نماز و ياد خدا نيرو بگيرند. ميدان مبارزهاي كه امروز پيش روي ماست، ما را به تكيهگاه مستحكم ذكر خدا و اميد و اعتماد به او، بيش از هميشه و بيش از همه، محتاج ميسازد، و نماز آن سرچشمة جوشاني است كه اين اميد و اعتماد و قدرت معنوي را به ما ميبخشد.
نمازِ با حضور و با توجه، نمازي كه از ياد و ذكر، سرشار است، نمازي كه آدمي در آن با خداي خود سخن ميگويد و به او دل ميسپارد، نمازي كه والاترين معارف اسلام را پيوسته به انسان ميآموزد، چنين نمازي انسان را از پوچي و بيهدفي و ضعف ميرهاند و افق زندگي را در چشمش روشن ميسازد و به او همت و اراده و هدف ميبخشد و دل او را از ميل به كجروي و گناه و پستي نجات ميدهد. ازاينروست كه نماز در همة حالات، حتي در ميدان نبرد و در سختترين آزمايشهاي زندگي، اولويت خود را از دست نميدهد. انسان هميشه به نماز محتاج است و در عرصههاي خطر، محتاجتر.
حقيقت آن است كه در كار معرفي نماز، كوتاهيهاي زيادي شده است و نتيجه آنكه نماز هنوز جايگاه شايستة خود را، حتي در نظام اسلامي ما، به دست نياورده است. اين مسئولیت سنگين، بر دوش دانشوران و آشنايان به معارف اسلامي است كه نماز را به همه، بهخصوص به نسل جوان بهتر بشناسانند. از كودك دبستاني تا پژوهشگر دورههاي عالي، هريك فراخور ذهن و معرفت خود، ميتوانند در راه شناختن نماز و رازهاي آن قدمهایي بردارند و با ناشناختههايي آشنا شوند. حتي عرفای بزرگ نيز براي سالكان وادي معرفت، اسرارالصلوة نوشته و آموختهاند؛ یعنی اعماق این اقیانوس همچنان ناشناخته و پيمودني است. در جامعة ما فصل مهمي بايد در معرفي نماز در همة سطوح گشوده شود. رسانهها و بهخصوص صداوسيما با شيوههاي گوناگون، نماز را معرفي و يادآوري كنند. همهجا و هميشه در راديو و تلويزيون، نماز در اولويت گذاشته شود و شوق ايمان و عطش ياد خدا در دلها پديد آيد. در كلاسهاي دروس ديني مدارس و دانشگاهها، درس نماز جايگاه خود را بازيابد، و سخنان سنجيده و افكار بلند در بازشناسي نماز فراهم و در معرض ذهن و دل دانشجويان و دانشآموزان گذاشته شود.
فلسفة نماز و تحليل رازها و رمزهاي آن با زبان هنر، در معرض ديد همگان قرار گيرد تا هركس بهقدر ظرفيت خود از آن متمتع گردد. كتابها و جزوهها در سطوح مختلف و از ديدگاههاي گوناگون بهوسيلة محققان و عالمان به سلك تحرير درآيد و ماية كارهاي هنري و ادبي گردد.
فصلي نيز بايد براي آسان كردن انجام نماز گشوده شود:
در همة مراكز عمومي، مدارس، دانشگاهها، كارخانهها، سربازخانهها، فرودگاهها، ايستگاههاي قطار، ادارات دولتي و امثال آن، جايگاههاي مناسبي براي نماز پيشبيني شود. مساجد و نمازخانهها پاكيزه و مرتب و رغبتانگيز باشد. نماز در وقت فضيلت و به جماعت گزارده شود. در هر محيطي، برجستگان و بزرگان آن بر ديگران پيشقدم شوند و عملاً اعتنا به نماز را به ديگران بياموزند؛ و خلاصه در همهجا حركت به سمت نماز و شتافتن به نماز محسوس باشد.
با اين مقدمات، به خواست خداوند متعال و با توجهات و ادعية زاكية حضرت ولياللهالأعظم ـ روحي فداه ـ ، كشور و جامعة ما به هدفهاي والاي نماز نزديك ميشود و از بركات آن بهره ميگيرد.
در پايان لازم ميدانم از فراهم آورندگان اين مجمع و همة كساني كه با وقوف بر اهميت نماز، در راه اقامة آن تلاش ميكنند، مخصوصاً از جناب حجتالاسلام آقاي قرائتي كه دلسوزانه و عاشقانه در اين راه گام برميدارند، صميمانه تشكر كنم و قبول حضرت حقتعالي را براي اين كوششهاي مخلصانه، مسئلت نمايم.
والسلام عليكم و رحمةالله
سيدعلی خامنهای
16/7/1370