■ ﺷﯿﻮه ﻫﺎیﺟﺬب داﻧﺶآﻣﻮزانﺑﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ
ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺎﺟﺪ از ﺻﺪر اﺳﻼم ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺧﻮاﻫﯿﻢ دﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺠﺪ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ،
ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﺣﺘﯽ ﺟﻬﺎد ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿﺪی و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻮر ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻣﻌﻨﻮی ﺧﻮد ﻫﻤﻮاره ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺘﺪﯾﻦ، ﻣﻌﺘﻘﺪ، ﻓﻌﺎل و ﻋﺎﻟﻢ را ﭘﺮورش دﻫﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮاﻗﻊ ﺣﺴﺎس از دﯾﻦ و اﺳﻼم و ﻣﻤﻠﮑﺖ دﻓﺎع ﻧﻤﻮده و ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻮع ﻓﺪاﮐﺎری از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺜﺎر ﺟﺎن ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﻋﻠﻤﯽ ﭘﯽ ﺑﺮده و ﺑﺎ اﻧﻮاع ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺗﻼش ﻧﻤﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺣﺮﺑﻪ ﻫﺎ و ﺳﺮﮔﺮﻣﯿﻬﺎی ﻣﺘﻨﻮع و ﺟﺬاب و ﻓﺮﯾﺒﻨﺪه ﺟﻮاﻧﺎن را از ﻣﺴﺎﺟﺪ و روﺣﺎﻧﯿﺖ ﺟﺪا ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﻟﺬا ﺿﺮورت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺑﺮای ﭘﯿﻮﻧﺪ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻟﺬا ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﺟﻤﻠﻪ: ﻣﺪﯾﺮان، ﻣﺮﺑﯿﺎن، ﻣﻌﻠﻤﺎن، دﺑﯿﺮان، اوﻟﯿﺎء و اﺋﻤﻪ ﺟﻤﺎﻋﺎت ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ و رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎی ﻣﻌﺼﻮﻣﯿﻦ (ع) و ﻣﺘﻮن اﺻﯿﻞ اﺳﻼﻣﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ و ﺻﺤﯿﻔﻪ ﺳﺠﺎدﯾﻪ ﺑﺮای ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻓﺮزﻧﺪان اﯾﻦ ﻣﺮز و ﺑﻮم ﺗﻼش ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
اﻫﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﺬب داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ ﺗﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﮑﺎن ﻣﻘﺪس ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﻋﻼم ﻣﯽ ﮔﺮدد:
1- ارﺗﺒﺎط اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺤﺘﺮم ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺣﺴﯿﻨﯿﻪ ﻫﺎی ﻫﻤﺠﻮار ﺑﺎ ﻣﺪارس ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی زﯾﺮ:
- ﺣﻀﻮر اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ در ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺪراس ﻫﻤﺠﻮار ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﻔﺘﻪ ای ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ داﻧﺶ آﻣﻮزان
- دﻋﻮت ﺑﺮای ﺣﻀﻮر اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ در ﺟﻠﺴﺎت ﺳﺘﺎد ﻧﻤﺎز ﻣﺪرﺳﻪ، اﻧﺠﻤﻦ اوﻟﯿﺎء و ﻣﺮﺑﯿﺎن، ﺷﻮرای ﻣﻌﻠﻤﯿﻦ و اراﺋﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ، ﻧﻤﺎز و ... و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻫﺎی ﻻزم ﺑﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺴﺠﺪ و ﻣﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﺪرﺳﻪ
- دﻋﻮت از اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ در ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ، ﻣﻠﯽ و اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻣﺪرﺳﻪ
- دﻋﻮت از اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺤﻞ ﺑﺮای اﻫﺪاء ﻫﺪاﯾﺎ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮوزان ﻣﻤﺘﺎز درﺳﯽ و اﺧﻼﻗﯽ در ﻣﺪرﺳﻪ .
2- اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﺟﺸﻨﻬﺎ و اﻋﯿﺎد و ﺟﻠﺴﺎت اﻧﺠﻤﻦ اوﻟﯿﺎء و ﻣﺮﺑﯿﺎن و ... در ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺣﺴﯿﻨﯿﻪ ﻫﺎی ﻣﺤﻞ .
ﺗﻮﺟﻪ: ﻣﺪارس ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﺟﻠﺴﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ، از ﻣﮑﺎن ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺣﺴﯿﻨﯿﻪ ﻫﺎ ﺑﺮای ﺑﺮﮔﺰاری ﺟﻠﺴﺎت ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺬﻫﺒﯽ، ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
3- ﺗﻮﺟﯿﻪ ﺧﺎدﻣﯿﻦ ﻣﺤﺘﺮم و اﻫﺎﻟﯽ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﺮای ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮب و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن . ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺷﺎﻫﺪﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺧﺎدﻣﯿﻦ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎی ﺗﻨﺪی ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ زدﮔﯽ آﻧﻬﺎ از ﻣﺴﺠﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﺪم اﻃﻼع آﻧﻬﺎ از روﺣﯿﺎت و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﻨﯽ اﯾﻦ ﺳﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺤﺘﺮم ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻻزم داده ﺷﻮد.
4- دادن ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن:
داﻧﺶ آﻣﻮزی ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﯽ در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ او داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺧﻮد را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ و ﻣﺴﺠﺪ را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ داﻧﺪ و ﺗﻤﺎم ﺗﻼشﺧﻮد را ﺑﺮایاﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ایﮐﻪ ﺑﻪ او ﺳﭙﺮده ﺷﺪهﺑﮑﺎرﻣﯽﺑﻨﺪد ﻟﺬاﺿﺮوری اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎیﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺳﭙﺮدهﺷﻮد و ﻫﯿﺄت اﻣﻨﺎء واﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺪارسﻧﻈﺎرت و رﻫﺒﺮی را ﺑﻪ ﻋﻬﺪهﮔﯿﺮﻧﺪ.
اﻫﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن داد ﺷﺎﻣﻞ: ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ، اذان، اﻗﺎﻣﻪ، ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآن، دﻋﺎ ﭘﺲ از ﻧﻤﺎز، ﮐﻔﺸﺪاری، ﭘﻬﻦ ﮐﺮدن ﺳﺠﺎده ﻫﺎ، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺻﻮﺗﯽ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی و اﺟﺮای ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻬﺎ، ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و زﯾﺒﺎ ﺳﺎزی ﻣﺴﺎﺟﺪ، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻓﻨﯽ ﻣﺴﺠﺪ (ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺺ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺨﺼﻮص رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﻓﻨﯽ ) و ...
4- ﺗﺠﻠﯿﻞ از داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﻤﺘﺎز درﺳﯽ و اﺧﻼﻗﯽ در ﻣﺴﺎﺟﺪ: ﺑﺤﻤﺪﷲ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺪﯾﺮان ﻣﺤﺘﺮم ﻣﺪارس ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﭘﯿﻮﻧﺪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﺸﻮﯾﻘﯽ ﺧﻮد را در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ای اﺳﺖ.
داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺣﻀﻮر ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ از دﺳﺖ ﻣﺪﯾﺮ و اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻫﺪاﯾﺎ و ﻟﻮح ﺗﻘﺪﯾﺮ ﺧﻮد را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
6- اذان ﺷﻌﺎر اﺳﻼم و اﻋﻼم وﻗﺖ ﻧﻤﺎز اﺳﺖ ﭼﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺆذﻧﯿﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ از ﺑﯿﻦ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻣﺆذﻧﯽ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ و اذان را زﯾﺒﺎ و ﺻﺤﯿﺢ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در ﺗﻌﺪادی از ﻣﺴﺎﺟﺪ اﻓﺮادی اذان ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺻﻮت ﻧﺎزﯾﺒﺎ و از ﻧﻈﺮ ﺻﺤﺖ ﻗﺮاﺋﺖ ﻧﯿﺰ اذان را ﻏﻠﻂ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﻣﺨﺘﺼﺮ و در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﻧﻮار و ﯾﺎ ﺳﯽ دی اذان ﺗﻌﺪادی از داﻧﺶ آﻣﻮزان را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﻣﺆذﻧﯿﻦ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﻣﺴﺎﺟﺪ ﭘﺮورش ﯾﺎﺑﻨﺪ. ﺑﻪ اﻣﯿﺪ روزی ﮐﻪ ﮔﻠﺒﺎﻧﮓ اذان در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻫﻢ زﯾﺒﺎ و ﺟﺬاب و ﻫﻢ ﺻﺤﯿﺢ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد.
7- ارﺗﺒﺎط ﺻﻤﯿﻤﯽ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺤﺘﺮم ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺬب و اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺣﻀﻮر آﻧﺎن در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﮔﺮ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ای ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ اذان در ﻣﺴﺠﺪ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﮔﻔﺘﮕﻮﯾﯽ دوﺳﺘﺎﻧﻪ، ﺧﯿﺮﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ، ﭘﺪراﻧﻪ ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ در ﺟﺬب آﻧﻬﺎ و ﯾﺎ ﺗﺪاوم ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﮔﺎﻫﯽ ﯾﮏ ﻟﺒﺨﻨﺪ روﺣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺟﻮان، ﮔﺎﻫﯽ ﯾﮏ ﮔﻔﺘﮕﻮی دوﺳﺘﺎﻧﻪ، ﮔﺎﻫﯽ ﯾﮏ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪ ی ﻧﻮﺟﻮان زدن، ﯾﮑﯽ دو ﻗﺪم ﺑﺎ او ﻫﻢ ﻗﺪم ﺷﺪن و ﺻﺤﺒﺘﻬﺎی ﻧﻮﺟﻮان را ﺷﻨﯿﺪن ﻣﺴﯿﺮ زﻧﺪﮔﯽ او را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ.
اﮔﺮ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﯽ، ﻣﺬﻫﺒﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪ و ارﺗﺒﺎط ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه را ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺴﯿﺎر در ﺟﺬب آﻧﻬﺎ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ.
8- ﻣﺴﺎﺟﺪی ﮐﻪ ﮐﻤﮏ ﻫﺎﯾﯽ از ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت دارﻧﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﻠﯿﻎ و ﺟﺬب داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ ﺗﻬﯿﻪ و ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺴﺠﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﺪارس ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ.
9- اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ از ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺈﻣﻮﻣﯿﻦ ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ دﻋﻮت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﺴﺎﺟﺪ اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﺣﻀﻮر ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ اﮔﺮ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ از ﻓﺮزﻧﺪان ﯾﺎ ﻧﻮه ﻫﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﯿﺎورﻧﺪ ﺣﻀﻮر ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن در ﻣﺴﺎﺟﺪ روﻧﻖ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
10- ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻫﻤﺴﺎل ﺑﺨﺼﻮص داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻋﻀﻮ ﺗﺸﮑﻠﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗﺮارﻫﺎی ﻣﻼﻗﺎت رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻣﺪرﺳﻪ در ﻣﺤﻞ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ.
11- ﺑﺮﮔﺰاریﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ، از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﺬب ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺗﯽاز ﻗﺒﯿﻞ اﺣﮑﺎم، ﻗﺮآن، ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ، ﺣﻔﻆ ﺣﺪﯾﺚ، ﺧﻄﺎﻃﯽ، ﻧﻘﺎﺷﯽ، ﺗﻬﯿﻪ روزﻧﺎﻣﻪ دﯾﻮاری و ... ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ورزﺷﯽ( دو، دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری و ﻓﻮﺗﺒﺎل و ...) ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎزﻧﺪه ای دارﻧﺪ.
12- ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺤﻮه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺘﻮﻟﯿﺎن اﻣﺮ ﺑﺨﺼﻮص اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ و ﻫﯿﺄت اﻣﻨﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻣﺴﺠﺪ را ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎری ﻣﺪﯾﺮان و ﻣﺮﺑﯿﺎن ﻣﺪارس ﺑﻪ اﻃﻼع داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻻزم در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد.
13- ﺑﺮﮔﺰاری اردوﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ، ﺗﻔﺮﯾﺤﯽ، زﯾﺎرﺗﯽ و ... ﺑﺮای ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻫﯿﺄت اﻣﻨﺎء ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺑﺎ ﺣﻀﻮر اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ و ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎری ﻣﺪارس در ﺟﺬب و ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ.
14- ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺧﯿﺮﯾﻦ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺴﺎﺟﺪ، ﺧﯿﺮﯾﻦ ﻋﺰﯾﺰ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ
ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی اردوﯾﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ در ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
15- ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺑﺮای ﺗﺠﻠﯿﻞ از ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺣﻀﻮر ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﺑﺮ ﺗﺪاوم ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ( ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺠﻠﯿﻞ اﻋﻼم ﻧﺎم آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ و درﺧﻮاﺳﺖ ﺻﻠﻮات ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)
16- اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﺗﺒﻠﯿﻐﯽ ﺟﺪﯾﺪ: ﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﻧﺠﺎم ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺑﻪ اوﻟﯿﻦ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در ﺟﺎی ﺧﻮد ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﺻﻮل آن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﺣﯿﻪ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن، آﻧﺎن ﺣﻮﺻﻠﻪ و ﻋﻼﻗﻪ ای ﺑﺮای ﺷﻨﯿﺪن از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ و ﺑﺎﯾﺪ از ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﺗﺒﻠﯿﻐﯽ دﯾﮕﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.
ﮔﺎﻫﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﯾﮏ ﻓﯿﻠﻢ اﺛﺮ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ را دارد. (ﮐﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺪادی از ﻣﺴﺎﺟﺪ را ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﮐﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ای ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ )
17- ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﺸﺪن ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮای ﺟﺬب ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن و ﺣﻔﻆ و ﺗﺪاوم ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ در ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ واﺟﺒﺎت ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ اﮐﺘﻔﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﻣﺴﺘﺤﺒﺎت را ﺑﺮای ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺑﮕﺬارﻧﺪ.
18- ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﺎ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻔﯿﺪ و اراﺋﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﻪ ﻣﺪارس.
اﮔﺮ ﻣﻌﻠﻤﯿﻦ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻣﺤﺘﺮم ﻣﺪارس از ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ دﻫﻨﺪ در آن راﺳﺘﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
19- ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﮔﺴﺘﺮده در ﺧﺼﻮص ﻧﻤﺎز و ﺑﯿﺎن ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻤﺎز: ﺗﻌﺪادی زﯾﺎد از ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ را ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ. ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ روﺷﻬﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻗﺎﺑﻞ درک ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻤﺎز ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﻠﻤﯿﻦ، دﺑﯿﺮان، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻣﺪرﺳﻪ و اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﯿﺎن ﮔﺮدد.