■ راهکارهایی برای بیدار شدن برای نماز شب
فراهم نمودن برخي مقدمات همچون زود خوابيدن و غذاي سبك خوردن و... جهت بيداري سحر تنها بخشي از عوامل درك اين نماز با فضيلت مي باشد اما بخش مهم ديگري كه نبايد از آن غافل بود، مربوط به ترك اموري است كه توفيق نماز شب را از انسان سلب مي نمايد.
در روايات از گناه به عنوان مهمترين عامل سلب توفيق از نماز شب ياد شده است. به عنوان نمونه شخصى به خدمت امام المتّقين امير المؤمنين عليه السّلام آمد و گفت كه:« مدتى شده است كه از نماز شب خواندن محروم شدهام، حضرت فرمودند: تو مردى هستى كه گناهانت ترا به بند كشيده و مانع از نماز شب شده است»[1] كنايه از آنكه گناه كردن در روز باعث محرومى از نماز شب است.
در روايت ديگري از امام صادق عليه السلام نقل شده است:« إِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ الْكَذِبَةَ فَيُحْرَمُ بِهَا صَلَاةَ اللَّيْلِ فَإِذَا حُرِمَ صَلَاةَ اللَّيْلِ حُرِمَ بِهَا الرِّزْق»[2]؛« كسى يك دروغ گويد بدان از نماز شب محروم شود و با محروم شدن از نماز شب از روزى محروم شود»
لذا جهت توفيق يافتن براي خواندن نماز شب، بايد نسبت به اين مساله بسيار حساس بود تا بواسطه گناه درک لذت نماز شب را از دست نداد. و در زندگی نیز برنامه ریزی کرد. ازجمله:
- تنظيم برنامه اي منسجم و منظم جهت جلوگيري از خستگي مفرط
- انتقال فعاليت هاي شبانه به بعد از نماز صبح
- خوردن شام سبك آنهم در ابتداي شب
- نخوردن غذا قبل از خواب
- زود خوابيدن
- پر خوري نکردن
- داشتن خواب قبل از ظهر
- انتخاب محل مناسب جهت خواب و بيدار شدن به موقع
- استفاده از ساعت و...
اگر كسي تمامي آنچه كه در خصوص بيدار شدن به موقع نماز براي صبح گفته شد را رعايت نمايد به راحتي مي تواند براي نماز شب نيز بيدار شود علاوه بر اينكه جهت بيدار شدن براي نماز شب مي توان به دستور العملي كه از سوي امام صادق عليه السلام بيان گرديده عمل نمود، بدين صورت كه هنگام خواب آيه آخر سوره کهف را قرائت نموده:«قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صالِحاً وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً» [3]پس از آن اين دعا را بخوانيد:«اللّهمّ لا تنسني ذكرك و لا تؤمنّي مكرك و لا تجعلني من الغافلين و انبهني لأحبّ السّاعات إليك أدعوك فيها فتستجيب لي، و أسئلك فتعطيني و استغفرك فتغفر لي إنّه لا يغفر الذّنوب إلّا أنت يا أرحم الرّاحمين» امام صادق(ع) فرموده است که اگر اين آيه را بخواني در هر ساعت از شب که اراده کني بيدار مي شوي و اين به تجربه هم ثابت شده است[4].