■ نماز در کلام امام حسن مجتبی علیه السلام

فواید مسجد در کلام امام حسن علیه السلام :
مَنْ اَدامَ الْاِخْتِلافَ اِلَى الْمَسجِدِ اَصابَ اِحْدى ثَمانٍ: آيَةً مُحْكَمَةً وَ اَخاً مُسْتَفاداً وَ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً وَ رَحْمَةً مُنتَظِرةً وَ كَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ رَدِىٍّ وَ تَرَكَ الذُّنُوبَ حَياءً اَوْخَشْيَةً؛[1]
امام حسن (ع) فرمود: كسى كه رفت و آمد به مسجد دارد، يكى از اين هشت فايده به او مي رسد:
1 - آموختن آيه و دليلي روشن.
2 - يافتن دوست و رفيقي مفيد.
3 - فراگيرى علم و دانشي جديد.
4 - برخوردارى از رحمتى كه انتظار داشت.
5 - دريافت سخنى كه راهنماى او باشد.
6 - دانستن کلامي که او را از انحراف دور سازد.
7 - ترك کردن گناهان به خاطر حيا.
8 - دوري از گناهان به خاطر ترس از خدا.
عبادت حضرت زهرا سلام الله علیه از زبان امام حسن مجتبی علیه السلام
ما كانَ فىِ الُّدنْيا اَعْبَدُ مِنْ فاطِمَةِ - عَلْيَها السَّلامُ - كانَتْ تَقُومُ حَتّى تَتَوَرَّمَ قَدَماها؛[2]
امام حسن (ع) فرمود: در دنيا كسى عابدتر از حضرت فاطمه(ع) نبود. آن قدر به عبادت مىايستاد تا پاهايش متوّرم مى شد.
ما كانَ اَعْبَدُ مِنْ فاطِمَةَ الزَّهْراء - سَلامُ اللَّه عَلَيْها - كانَتْ تَقُومُ حَتّى تَتَوَرَّمَ قَدَماها؛[3]
امام حسن (ع) فرمود: کسي عابدتر از فاطمه زهرا (س) نبوده است، آن قدر به نماز مىايستاد كه پاهايش متورّم مى شد.
سفارش خانواده به نماز در کلام امام حسن مجتبی علیه السلام؛
رَحِمَ اللَّهُ اِمْرَءً وَعَظَ نَفْسَهُ وَ وَعَظَ اَخاهُ وَ اَهْلَ بَيْتِهِ فَقالَ: «يا اَهْلاهُ! صَلاتُكُم صَلاتُكُم، زَكاتُكُم زَكاتُكُم، مِسْكينُكُمْ مِسْكينُكُم، جيرانُكُمْ جيرانُكُم» لَعَلَّ اللَّهَ تَعالى يَرْحَمُهُ فَيَجْمَعَ لَهُ اَهْلَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ، فَاِنَّ اللَّهَ تَعالى اَثْنى عَلَى نَبِىٍّ مِنْ اَنْبِيائِهِ فَقالَ: «وَكانَ يَأْمُرُ اَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَالزَّكاةِ وَكانَ عِنْدَ رَبّهِ مَرْضِيّاً»؛ [4]
امام حسن (ع) فرمود: رحمت خداوند بر مردى كه خود و برادران و خانوادهاش را موعظه و سفارش كند و بگويد: اى دوستان و خانوادهام! نمازتان، نمازتان، زكاتتان، زكاتتان، نيازمندان، نيازمندان، همسايههاى شما، همسايههاى شما (که بايد حقوقشان را مراعات كنيد)» که در روز قيامت لطف و عنايت خداوند شامل حال او شده و همراه خانواداش قرار دهد. همانا خداوند پيامبري ازپيامبرانش را چنين ستايش کرده است: «او خانوادهاش را به نماز و زكات امر مىكرد و مورد رضاى خدا بود».
مقدم کردن همسایه در دعا
رَأَيْتُ أُمِّى فَاطِمَةَ ع قَامَتْ فِى مِحْرَابِهَا لَيْلَةَ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاكِعَةً سَاجِدَةً حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّيهِمْ وَ تُكْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَىْءٍ فَقُلْتُ لَهَا: يَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعُوِنَّ لِنَفْسِكِ كَمَا تَدْعُوِنَّ لِغَيْرِكِ؟ فَقَالَتْ: يَا بُنَىَّ الْجَارُ ثُمَّ الدَّارُ؛[5]
امام حسن (ع) فرمود: در شب جمعهاي مادرم فاطمه(ع) را ديدم كه در محراب عبادتش ايستاده و تا سپيده صبح پيوسته در ركوع و سجود بود و مىشنيدم كه به مردان و زنان با ايمان دعا مىکرد و يکي يکي نام ميبرد و بسيار دعا مىكرد، ولى براى خود هيچ دعايى نکرد.
گفتم: مادر جان! چرا همان طور كه براى ديگران دعا مىكنى، براى خود دعا نمىنمايى. مادرم فرمود: فرزندم! اوّل همسايه، سپس اهلخانه.
اولویت واجبات
اِنَّ مَنْ طَلَبَ الْعِبادَةَ تَزَكّى لَها وَ اِذا اَضَرَّتِ النَّوافِلُ بالْفَرِيضَةِ فَارْ فَضُوها؛[6]
امام حسن (ع) فرمود: هر كس خواهان عبادت خداوند است، دل را براى آن پاك مى كند، و هنگامي که نمازهاى مستحبى با عث ضرر به نمازهاى واجب شد، بايد آن را ترك كنيد.