■ نماز و ارتباط آن با آرامش روحي
با توجه به جايگاه و اهميت نماز در تمامي شرايع و اديان، به خصوص جايگاه رفيع آن در دين مبين اسلام و توجه و عنايت اسلام نسبت به آن و به خصوص بيان نماز و «آرامش روحي » براين عقيده ايم كه بين نماز و آرامش روحي ارتباطي مستقيم وجود دارد. با تدبّر در آيات و روايات و جستجو در مطالب روان پزشكي، ديني، اخلاقي و. ..، اين فرضيه ثابت گرديد كه: نماز در تسكين دردهاي جسمي و ايجاد آرامش روحي دخالت مستقيم دارد. براي اين كه بتوانيم اثر نماز را بر آرامش روح و روان مورد بررسي قرار دهيم،ابتدا اثرات فردي، خانوادگي، اجتماعي نماز را بيان مينماييم و از بين تمامي اين اثرات، به مهمترين و سازنده ترين اثر نماز كه همان، ايجاد آرامش روحي مي باشد، ميپردازيم. و سرانجام پي بردم كه : نماز در آرامش روح دخالت مستقيم دارد. نماز، در تقويت روحيه مثبت انديش نيز دخالت دارد.و در سايه نماز و قرب به خدا افسردگي از انسان رخت بر مي بندد.،و همچنين نماز در تسكين آلام روحي مؤثر است و روحيه ي اميد و نشاط و شادابي را در انسان به وجود مي آورد.و تمامي اين مسائل ميسّر نيست مگر در سايه راز و نياز و نماز با خالق هستي. هنگام راز ونياز و قرب به خداست كه انسان،نسبت به گذشته، حال و آينده خود اميدوار مي شود و در ايجاد روحيه ي مثبت انديشي او دخالت دارد. در هنگام توسّل و تعبّد به خداست كه تمام مشكلات، دلهره ها و افسردگي ها كه ناشي از مشكلات روزمّره يا بيماريهاي روحي و رواني است،از انسان رخت بر مي بندد. در اين تحقيق سعي شده تا از منابع مختلف و دست اول براي رسيدن به هدف و مقصود اصلي پژوهش استفاده گردد. مثلاً از منابع روايي، تاريخي، اخلاقي،تفسيري،روان شناسي و.... روش انجام رسيدن به اين تحقيق،به صورت كتابخانه اي و فيش برداري از مطالب بوده است. هركدام از اثرات مختلف نماز، به نحوي مؤثر در رفتار فرد و زندگي او مي باشند. به طور ي كه هر كدام از اين اثرات، يا انسان را به كار خيري وادار مي سازند و يا او را از كارهاي زشت و ناپسند بازمي دارند،امّا مهم ترين تأثير نماز،هنگامي است كه فرد به يك آرامش روحي و رواني برسد تا بتواند تمام اثرات نماز را به هر نحوي كه توان دارد در خود ايجاد نمايد. اين نماز و ياد خداست كه به انسان روحيه نشاط عنايت مي كند تا در پي اين روحيّه، به دنبال فعاليتهاي روزمره ي زندگي اش باشد و با عنايت و توكّل بر خدا، بتواند تمامي مشكلات و سختي هاي راه را برطرف سازد. از همه مهم تر اين است كه: نماز، انسان را در تصميم گيريهاي مهم زندگي ياري مي رساند و باعث مي شود تا نه تنها انسان هاي پاك و با ايمان مشتاق به آن شوند،بلكه با توجه به اثرات سازنده ي آن، حتي افراد بي ايمان و شكست خورده در زندگي، رو به سوي تنها مأمن و پناهگاه اصلي بيايند و در حريم امن الهي، آسايش يابند. آرامش روحي كه در اثر يادخدا به وجود مي آيد نه تنها در كشورهاي اسلامي، بلكه در ساير كشورهاي غربي و حتي كشورهايي كه داراي مردم بي دين و لاابالي هستند، نيز مورد توجه قرار گرفته است. چه بسا، پزشكان و روان شناسان غربي كه خود به اين نكته رسيده اند كه هر كس رو به خدا آورد، به آرامش راه يافت و بيماري هاي جسمي و روحي اش برطرف شد. زيرا اين آرامش،آرامش جسمي تنها نيست،بلكه آرامش معنوي است كه قابل مقايسه با آرامش هاي ظاهري نيست. چه بسا، افرادي كه در اثر شكست و سرخوردگي از مشكلات، رو به خودكشي آورده و هنگام هدايت به سوي ياد خدا، به روحيه اي اميد و نشاط و جبران مافات دست يافته اند. در هر صورت اين حقير، تا جايي كه مي توانست به دنبال راه هاي رسيدن به آرامش روحي در اثر ياد خدا و چگونگي تثبيت اين آرامش پرداخت. اميدواريم كه ما نيز بتوانيم اين روحيه ي مطمئن يافته و آرام را هميشه و همه جا كسب و حفظ نمائيم.