■ اثر نماز و نیایش در انگیزش انسان به رعایت حقوق دیگران
نماز و نیایش از راههاى گوناگونى انسان را به اندیشه و منش و روش سالم فرا مىخواند:
نخست از راه آشنا ساختن گسترهى جان با یاد خدا و عشق به او و انجام فرمان او براى جلب خشنودى او.
آن گاه از راه دمیدن روح اخلاص و راستى و درستى در وجود نمازگزار و اندیشه و منش و عملکرد او.
سپس از راه دل سپردن به محتواى واژه واژهاى نماز که در هر شبانهروز از بینش و باورها و از شناخت خدا و راز و نیاز با او تا حکمت و مهر و عدالت او و دادن پاداش و کیفر کارها و تا رفتار و کردار درست را در چشمانداز نمازگزار قرار مىدهد.
و یکى هم از راه توجه دادن به شناخت شرایط و مقدماتى است که رعایت آنها براى درستى نماز واجب است، و نمازگزار را موظف مىسازد تا در راه آماده سازى خود براى نماز به بهداشت جسمى و روحى و پاکسازى ظاهرى و باطنى و پالایش مادى و مالى و مسکن و لباس خود بیندیشد؛ چرا که برابر مقررات، نمىتوان در مکان غصبى نماز خواند، نمىتوان با لباس غصبى و نیز غیر بهداشتى نماز خواند، نمىتوان بر روى فرشى که از پول حرام فراهم آمده است، نماز خواند. جز با آب پاک و مباح و جز در مکانى که از غصب و حقکشى و تجاوز به حقوق دیگران پاک و پاکیزه باشد، نمىتوان به نماز و نیایش ایستاد، و نیز نمىتوان با ستم و تجاوز، غصب و بردن حقوق خصوصى و ملى، با ربا و رانتخوارى، و رشوه و کم فروشى و...، مقدمات نماز و پیش شرطهاى آن را فراهم آورد؟
پس فرد و خانوادهى نمازگزار و جامعه و مدیریتى که به راستى در اندیشهى نماز و برپایى نماز و ترویج و همگانى ساختن فرهنگ و ادب و اخلاق نماز است نمىتواند تنها به شعار و آداب ظاهرى و انواع تحمیلها و تهدیدها بسنده نماید، بلکه براى خواندن نماز واقعى و برپایى فرهنگ و منش نماز و نیایش، ناگزیر از رعایت همهى اینها در فراهم ساختن مقدمات و پیش شرطهاى نماز درست است. با این بیان، فرد و جامعهى با ایمان و نمازگزار با دل سپردن به نماز و نیایش و تعهد به تمرین و تکرار این برنامهى معنوى و سرود شبانهروزى باید هر روز بارها و بارها مراقب رعایت حقوق مردم باشد و بکوشد تا با دست و زبان و قلم و قدم و اندیشه و روش و قدرت و رفتار و برنامهریزى و سیاستورزى خویش از هر نوع ستم و حقکشى و تحمیل و تهدید دورى جوید. ( زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، على کرمىفریدنى، ص170-173.)