■ دلیل سجده بر مهر از طرف شیعیان
پرسش دلیل فقهی شیعیان در سجده بر مهر چیست ؟
پاسخ
1- به لحاظ فقهی، اختلاف فقه شیعه با دیگر فرق اسلامی این است که آیا سجده در نماز بر هر چیزی صحیح است یا باید بر اشیاء خاصی سجده کرد؟ فقه شیعه معتقد است که سجده بر امور خوردنی و پوشیدنی و بعضی از معادن صحیح نیست و سجده مثلاً بر سنگ و گیاه ناخوردنی و خاک و چوب و... صحیح است. و نمی توان مثلاً بر فرش (که از پشم یا پلاستیک و مواد نفتی باشد) سجده کرد. اکنون که زندگی ما به گونه ای شده است که بعضی مواقع در مکانی نماز می گزاریم که زیر انداز ما، قابل سجده صحیح در نماز نیست؛ ما قطعه ای از آن چه که سجده بر آن صحیح است را تهیه کرده و به عنوان محل سجده استفاده می کنیم. امام صادق(ع) می فرماید: سجده جایز نیست مگر بر زمین یا آن چه از زمین روید الا آن چه که پوشیدنی و خوردنی است.[1] 2- شیعه بر خاک و سنگ و اصطلاحاً «مهر» سجده می کند و بر چیزی سجده کردن غیر از «برای چیزی سجده کردن» خواهد بود. یعنی «مهر» مسجود علیه است نه «مسجود له». 3- سیره عملی مسلمین در عصر پیامبر اکرم(ص)، سجده بر زمین مسجد بود که با ریگ،کف آن مفروش شده بود و وقتی هوا گرم می شد آنان مشتی ریگ را در دست می گرفتند و خنک می کردند تا سجده بر آن آسان باشد. جابر بن عبدالله انصاری می گوید: با پیامبر(ص) نماز ظهر می گزاردم که یک قبضه از ریگ ها را در کف گرفتم تا سرد بشوند و بتوانم بر آنها سجده کنم [2]یکی از صحابه از این که پیشانیش به خاک برسد اجتناب می کرد و پیامبر بدو فرمود: که پیشانیت را بر خاک بگذار[3]و یکی از اصحاب بر پیچ عمامه اش سجده می کرد که پیامبر(ص) با دست خود عمامه را از پیشانیش بر داشت [4]و روایات دیگر اهل سنت دلالت دارند که پیامبر(ص) بر حصیر و خمره (گل کوزه) سجده می فرمود.[5] |