■ آثار مادي و معنوي نماز
بسم الله الرحمن الرحیم
نماز از جمله عباداتي است كه اثرات مادي و معنوي بسيار زيادي در زندگي بشر دارد. مقدمات نماز از هنگام وضو تا پايان نماز هر كدام جزء به جزء فوايد و آثاري دارد كه در اين جا قادر به بيان همهي آن ها نيستيم و تنها به نكاتي چند اشاره ميكنيم.
آثار بهداشتي نماز از جمله صحيح بودن پاك نگه داشتن بدن، لباس و جاي نماز و پرهيز از نجاستها كه موجب زدودن ميكروبها و آلودگيها از محيط زندگي و حفظ بهداشت جسماني است.
وضو سمبل طهارت عمومي بدن و موجب نشاط و سلامت است و مانند غسل، داراي آثار روحي و معنوي است و در پيشگيري و درمان بيماري هاي جسمي و رواني، اثر دارد..
البته نبايد اعمال عبادي را به خاطر اين فوايد اجرا كرد كه موجب بطلان آن خواهد شد، زيرا اگر كسي غسل و وضو كند. تا ضمن آن خنك شود يا از فوايد بهداشتي آن بهرهمند شود و يا قيام و ركوع و سجود كند تا ضمن آن حركات ورزش و نرمش اجرا كند نماز شركآلود خوانده است.
نماز بزرگترين و محكمترين پناهگاه معنوي است. نماز كه مشتمل بر عقل، علم، اختيار حس مسئوليت، اتكا به حضرت حق و قدرت بيانتهاي او و قطع اميد از اغيار است. بزرگترين و محكمترين سنگر اطمينان و آرامش و استنقاي روح انسان است.
از جمله آثار اخلاقي و تربيتي نماز پيام پرورشي پروردگار است. نماز بازدارنده از بديها، معراج هر مومن پاكيزه، مايهي نزديكي هر انسان پرهيزگار به خدا، پاككننده گناهان، شستشو دهندهي جسم و جان، خاموش كنندهي آتش دوزخ، بن اسلام، پايه دين، نردبان رسيدن به اوج كمال و انسانيت، مهمترين نماد دين، بهترين كارها و معيار سنجش اعمال است. اگر نماز قبول شود كارهاي ديگر هم پذيرفته ميشود و اگر نماز رد شود كارهاي ديگر نيز مردود است..
وقتشناسي و زمانسنجي از مهمترين عوامل پيشرفت جوامع بشري است برنامهريزي هاي شخصي و اجتماعي بدون سنجيدن زمان و اوقات مناسب هر كار ممكن نيست و ميتوان گفت نماز وقت شناسي و زمان سنجي است.
نماز خواندن داراي خاصيت خودتاثيري و خودالقايي است. همانطور كه از طريق تلقين ميتوانيم بر ديگران اثر بگذاريم. گاهي ميتوانيم خود را نيز تحت تاثير تلقينهاي خود قرار دهيم. اسلام كه واقعبيني خاص خود را دارد با وضع نماز و تنظيم برنامه آن، بهترين دستور علمي و عملي را براي تلقين حقايق و خوبيها به نمازگزار تدارك ديده است و با مقرركردن آن مسلمانان را موظف كرده است كه در هر شبانه روز پنج بار به خود تاثيري بپردازند و تلقين كنندهي آن حقايق و خوبيها و وظيفهها به نفس خود باشند.
نماز برطرف كنندهي كبر است. امام علي(ع) فرمودند: خدا، ايمان را براي پاككردن از نجاست شرك و نماز را براي پاكيزه كردن از پليدي كبر واجب كرد.
رسول خدا(ص) فرمود: «شيطان پيوسته تا وقتيكه فرزند آدم بر نمازهاي پنجگانه محافظت و مواظبت دارد از وي ترسان است و چون نمازها را ضايع كند بر او دلير ميشود و او را در گناهان بزرگ مياندازد.»
نماز عامل سازندهاي است كه پايداري و مقاومت انسان را در برابر فراز و نشيب هاي زندگي حفظ ميكند و نمازگزار در برابر هر خير و شر، خوبي بدي، خويش را حفظ نموده و با هر بادي نميلرزد.
نماز حسّ مسئوليت و تقوا و پرهيزكاري و خداترسي و حقشناسي را در انسان زنده ميكند. نماز انسان را به ياد خدا و ياد دادگاه عدل او مياندازد. و گرد غبار خودپسندي و خودپرستي را از صفحهي دل او ميشويد و او را از جهان محدود بيرون آورده و به جهان ماوراي طبيعت و به عالم پاكيها متوجه ميسازد.
نماز وسيلهاي است كه انبياء(ع) و اولياي الهي در رفع هر مشكلي و دفع هر شرّي و دور ماندن از هر دشمني از آن استمداد مينمودند. نماز انسان را به قدرت لايزالي پيوند ميدهد كه همهي مشكلات براي او سهل و آسان ميشود، همين احساس سبب ميشود كه انسان در برابر حوادث نيرومند و خونسرد باشد. نماز يك نهر روان و يك چشمهي كوثر است هم آتشهاي گذشته را خاموش ميكند و هم نميگذارد انسان بعداً گرفتار آتش شود هم جلوي بديها را ميگيرد و هم آن بدي هاي گذشته را از بين ميبرد يكي از بارزترين ذكر خداوند نماز است، عشق و محبت به خداست كه علاقه به امور دنيوي را از دل خارج ميكند و شوق لقاي حق تعالي را در دل زندهتر مي سازد. رسول خدا(ص) فرمودند: نماز اسلحهاي است در برابر كافر.
نماز باعث بركت و رحمت الهي است خداوند سبحان در سوره ي انفال آيه 2و 3، پنج صفت براي مومنان بيان ميكند كه يكي از آن اوصاف اقامهي نماز است يعني نه تنها خود نماز ميخواند بلكه ديگران را هم وادار به نماز ميكند بعد براي آن ها چهار پاداش ذكر ميكند كه يكي از آن پاداشها رزق كريم است لذا ميفرمايد: «رِزْقٌ كَريمٌ»
آثار نماز در عالم برزخ(قبر):
رسول خدا(ص) فرمودند: «نماز بين نمازگزاران و عزرائيل (سلام الله عليه) فرشته ي مرگ، شفاعت ميكند. (تا نمازگزار راحتتر جان بدهد)
«نماز در قبر مونس و همدم نمازگزار است»، « نماز فرش نمازگزار در قبر ميشود».
آثار نماز در قيامت:
رسول خدا(ص) فرمود: «نماز واقعي و با حضور قلب در روز قيامت تاجي بر سر نمازگزاران است»، «نماز واقعي و با حضور قلب (در روز قيامت) نور چهرهي نمازگزاران است»، «نماز با حضور دل، روز قيامت پوشش و مانعي بين نمازگزار و آتش دوزخ ميگردد»
اميد است كه خداوند متعال ما را از نمازگزاران واقعي قرار دهد.