■ جایگاه مساجد در نزد خداوند
بسم الله الرحمن الرحیم
انتساب مساجد به عنوان خانه های خداوند بر روی زمین در جهت حفظ قداست این اماکن است.
در راستای تبیین جایگاه و منزلت مسجد در فرهنگ اسلامی، در برخی از روایات ویژگی هایی برای این مکان مقدس ذکر شده است؛ در یکی از این احادیث قدسی وارد شده، حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرماید: «خداوند فرموده است: إِنَّ بُيُوتِي فِي الْأَرْضِ الْمَسَاجِدُ تُضِيءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا تُضِيءُ النُّجُومُ لِأَهْلِ الْأَرْضِ أَلَا طُوبَى لِمَنْ كَانَتِ الْمَسَاجِدُ بُيُوتَهُ أَلَا طُوبَى لِعَبْدٍ تَوَضَّأَ فِي بَيْتِهِ ثُمَّ زَارَنِي فِي بَيْتِي أَلَا إِنَّ عَلَى الْمَزُورِ كَرَامَةَ الزَّائِرِ أَلَا بَشِّرِ الْمَشَّاءِينَ فِي الظُّلُمَاتِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ السَّاطِعِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.»
به این معنا که خانه های من در زمین همان مساجدند که برای اهل آسمان می درخشند، آن گونه که ستارگان برای اهل زمین می درخشند.خوشا به حال آنان که مساجد را خانه خویش قرار داده اند... خوشا به حال بنده ای که در خانه خویش وضو بگیرد، آن گاه مرا در خانه ام زیارت کند! آگاه باشید که بر زیارت شونده لازم است که زائر خویش را بزرگ شمارد و به وی احسان کند. کسانی را که در دل تاریکی شب به سوی مساجد گام بر می دارند، به نوری درخشان در روز قیامت، بشارت دهید!»[1]
حدیث قدسی، همان کلام وحی است که به اذن و دستور خداوند از طرف خداوند و به وسیله فرشتگانش بر پیغمبر نازل می شود؛ بر قلب پیامبر و معصومین علیهم السلام نقش می بندد و به عنوان فرمایش خداوند به مومنین منتقل می شود.
وی با تاکید بر این که این حدیث به روشنی ماهیت عبادی مسجد را نشان می دهد، اظهار کرد: خداوند می فرمایند خانه های من در روی زمین مساجدند؛ اما باید این مسئله را مدنظر قرار داد که خداوند با این همه عظمت و جلال چه نیازی به مسجد دارد؟ در حالی که تمامی جهان هستی متعلق به خداوند و آفریده خداوند است.
این موضوع که خداوند در مسجد عبادت می شود، پس خود آن مکان چه جایگاهی در نزد خداوند دارد ریشه در این امر دارد که پروردگار متعال برای این که این اماکن، قداست و معنویت خود را داشته باشد آن را منتسب به خود می کند؛ به این معنا که مومنین همواره در خانه های پروردگار هستی حضور پیدا کنند و آن را خانه خود قرار دهند.
همان گونه که ستارگان آسمان برای زمینیان علامت و نشانه است و انسان ها می توانند درخشش این نورها را از فاصله بسیار دور مشاهده کنند، مساجد نیز در زمین این گونه اند؛ به این صورت که انوارشان به آسمان ساطع می شود و فرشتگان آسمانی نیز این انوار را به وضوح مشاهده می کنند.
خانه های من در زمین همان مساجدند که برای اهل آسمان می درخشند، آن گونه که ستارگان برای اهل زمین می درخشند. خوشا به حال آنان که مساجد را خانه خویش قرار داده اند... خوشا به حال بنده ای که در خانه خویش وضو بگیرد، آن گاه مرا در خانه ام زیارت کند! آگاه باشید که بر زیارت شونده لازم است که زائر خویش را بزرگ شمارد و به وی احسان کند. کسانی را که در دل تاریکی شب به سوی مساجد گام بر می دارند، به نوری درخشان در روز قیامت، بشارت دهید»
روایات
الإمامُ الصّادقُ علیهالسلام:
عَلَيْكُمْ بِإِتْيَانِ الْمَسَاجِدِ فَإِنَّهَا بُيُوتُ اللَّهِ فِي الْأَرْضِ وَ مَنْ أَتَاهَا مُتَطَهِّراً طَهَّرَهُ اللَّهُ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ كُتِبَ مِنْ زُوَّارِهِ فَأَكْثِرُوا فِيهَا مِنَ الصَّلَاةِ وَ الدُّعَاء
بر شما باد به رفتن مساجد؛ زیـرا مـساجد خانههاى خدا در روى زمینند. هر كه پاك و پاكیزه وارد آنها شود خداوند او را از گناهانش پاك گرداند و در زمره زائران خود قلمدادش كند. پس، در مساجد نماز و دعا بسیار بگزارید.[2]
الإمامُ الصّادقُ علیهالسلام:
مَن بَنى مَسجِدا بَنَى اللّه لَهُ بَیتا فی الجَنّةِ .
هر كس مسجدى بسازد، خداوند براى او در بهشت خانهاى بسازد.[3]
همان گونه که ستارگان آسمان برای زمینیان علامت و نشانه است و انسان ها می توانند درخشش این نورها را از فاصله بسیار دور مشاهده کنند، مساجد نیز در زمین این گونه اند؛ به این صورت که انوارشان به آسمان ساطع می شود و فرشتگان آسمانی نیز این انوار را به وضوح مشاهده می کنند.
رفتن به مسجد چه ثوابهایی دارد؟
رسولُ اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم:
مَنْ مَشَى إِلَى مَسْجِدٍ يَطْلُبُ فِيهِ الْجَمَاعَةَ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ يُرْفَعُ لَهُ مِنَ الدَّرَجَاتِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ مَاتَ وَ هُوَ عَلَى ذَلِكَ وَكَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ يَعُودُونَهُ فِي قَبْرِهِ وَ يُبَشِّرُونَهُ وَ يُؤْنِسُونَهُ فِي وَحْدَتِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لَهُ حَتَّى يُبْعَث ...
هر كه بـراى شـركت در نـماز جماعت بـه مسجدى رود، براى هر قدمى كه برمىدارد هفتاد هزار حسنه منظور شود و به همان اندازه درجاتش بالا رود و اگر در آن حال بمیرد، خداوند هفتاد هزار فرشته بگمارد كه تا زمانى كه برانگیخته شود در قبرش به عیادت او روند و انیس تنهایى او باشند و برایش آمرزش طلبند.[4]
ثواب نشستن در مسجد تا چه اندازه است؟
رسولُ اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم:
یا أبا ذَرٍّ ، إنّ اللّه تعالى یُعطِیكَ مادُمتَ جالِسا فی المَسجِدِ بِكُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّستَ دَرَجةً فی الجَنّةِ ، وتُصَلِّی علَیكَ الملائكةُ ، وتُكتَبُ لَكَ بِكُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّستَ فیهِعَشرُ حَسَناتٍ ، وتُمحى عنكَ عَشرُ سَیّئاتٍ.
اى ابوذر! تا زمانى كه در مسجد نشستهاى خداوند متعال به تعداد هر نفسى كه مىكشى ، یك درجه در بهشت به تو مىدهد و فرشتگان بر تو درود مىفرستند و براى هر نفسى كه در مسجد مىكشى ده حسنه برایت نوشته مىشود و ده گناه از تو پاك مىگردد.[5]