■ مروری بر اسرار نماز از دیدگاه عرفان اسلامی
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه و هدف :
نماز، نردبان آسمان ، معراج مؤمن ، ستون دین و محور رد و قبول سایر اعمال است. و مانند سایر اعمال دینی، علاوه بر احکام ، آداب، و آثار ظاهری ، دارای اسرار و آثار غیبی و ناپیدایی است که حکم باطن و ملکوت آن را دارد و با طهارت باطن می توان به آن راه یافت. و ما در این نوشتار برآنیم که از این زاویه به نماز بنگریم و به جهاتی از آن بپردازیم که امروزه کمتر به آن پرداخته می شود. و در این راه می کوشیم با بهره گیری از قرآن و حدیث و کتب اهل عرفان و بخصوص امام راحل، گزیده ای از اسرار باطنی نماز را با زبانی تا حد امکان ساده و عاری از اصطلاحات ارائه دهیم تا انگيزه اي برای تدبّر بیشتر در این عبادت عزیز باشد.
بحث : در متن این نوشتار به بیان تفاوت آثار ، آداب و اسرار نماز اشاره شده و سپس با تفصیل بیشتری به اسرار نماز در دو بعد افعال نماز و اذکار آن پرداخته ایم. و گفته ایم که طبق فرمودة امام صادق علیه السلام نماز 4 هزار شرایط و حدود باطنی دارد که ممکن است فردی 60 -70 سال نماز بخواند اما نتواند حداقل های آن شرایط را به جا آورد. همچنین اشاره کرده ایم که اکثر آثار و خواصی که برای نماز شمرده شده، مشروط به رعایت حدود و شرایط باطنی آن است و در صورت عدم رعایت این حدود، نه تنها اثر چندانی از نماز نخواهیم دید بلکه گاهی اثر معکوس داشته و به جای آنکه بازدارنده از فحشا و منکرات باشد ، عامل عجب و غرور و ابتلاء به بدترین منکرات می گردد .
همچنین در این مقاله اثبات شده که انسان ، هرگز از نماز بی نیاز نخواهد شد و نماز یک نیاز همیشگی است حتی پس از رسیدن به یقین ، زیرا دوام یقین به تداوم عبادت خداست و با زوال عبادت، یقین نیز زائل می شود.
نتیجه گیری: نماز ، با همه عظمتی که دارد ، فرع بر معرفت است و نماز بدون معرفت، پوسته ای بی مغز است و ارزش و اثر چندانی نخواهد داشت ، بلکه نام نماز گذاشتن بر آن، نوعی مجاز است و ما باید بکوشیم عمق معرفت خود را نسبت به نماز، که یک عبادت جامع و کامل است و نسبت به خدای متعال که برای او نماز می گزاریم، افزایش دهیم. « قال الصادق علیه السلام: َ مَا أَعْلَمُ شَيْئاً بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ أَفْضَلَ مِنْ هَذِهِ الصَّلَاة»[1]
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
