■ نماز جماعت در روایات(2)
برگرفته از کتاب: جامع آيات و احاديث موضوعى نماز، مرکز تخصصی نماز
جبران و فوت تكبيراول
عن عبدالله بن مسعود - رحمه الله - انه فاتته تكبيرة الافتتاح يوما فاعتق رقبة و جاء الى النبى - صلى الله عليه وآله - فقال يا رسول الله فاتتنى تكبيرة الافتتاح يوما فاعتقت رقبة هل كنت مدركا فضلها؟ فقال : لافقال ابن مسعود ثم اعتق اخرى هل كنت مدركا فضلها؟ فقال : لايابن مسعود! و لو انفقت ما فى الارض جميعا لم تكن مدرك فضلها؛
عبدالله بن مسعود روزى به تكبير اول نماز جماعت نرسيد و براى جبران فوت اين ثواب يك بنده آزاد كرد، آمد خدمت رسول خدا (ص ) عرض كرد: يا رسول الله من به تكبير اول نماز جماعت نرسيدم و جهت جبران يك بنده آزاد كردم . آيا با اين كار آن ثواب فوت شده را درك خواهم كرد؟ حضرت فرمود: خير، ابن مسعود گفت : يك بنده ديگر آزاد خواهم كرد آيا به ثواب فوت شده خواهم رسيد؟ حضرت فرمودند: خير، اى ابن مسعود اگر آن چه در زمين است در راه خدا انفاق كنى ثواب فوت شده را درك نخواهى كرد.
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 488)
مداومت بر نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
و من لزم جماعة المسلمين حرمت عليهم غيبته و ثبتت عدالته ؛
كسى كه بر نماز جماعت مداومت داشته باشد، غيبت او بر مسلمانان حرام و عدالتش ثابت مى شود. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 394)
فضيلت نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
صلاة الجماعة افضل من صلاة الفرد بخمس و عشرين درجة ؛
يك نماز كه به جماعت برگزار گردد، برترى و فضيلت دارد بر بيست و پنج نماز فرادى .
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 374)
غيبت و قطع رابطه با تارك نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لاصلاة لمن لايصلى فى المسجد مع المسلمين الا من علة و لاغيبة لمن صلى فى بيته و رغب عن جماعتنا و من رغب عن جماعة المسلمين سقطت عدالته و وجب هجرانه ؛
كسى كه بدون عذر موجهى با مسلمين در مسجد نماز جماعت نمى خواند نمازش كامل نيست ، و كسى كه در منزلش نماز مى خواند و نسبت به جماعت مسلمين بى توجه است غيبتش جايز است و كسى كه نسبت به جماعت مسلمين بى توجه است از عدالت ساقط است و واجب است دورى كردن از او.(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 394)
امام جماعت فكر مامومين
قال الصادق - عليه السلام -:
ينبغى للامام ان يكون صلاته صلاة اضعف من خلفه ؛
بر امام جماعت شايسته است كه نمازش بر اساس نماز ضعيفترين مامومين خود باشد (نماز را در حال نماز جماعت طولانى نكند).(من لايحضره الفقيه ، ص 381)
اهميت نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلاة جماعة و لو على راس زج اذا سئلت عمن لايشهد الجماعة فقل : لااعرفه ؛
نماز بايد به صورت جماعت خوانده شود، ولو بر نوك تيز پيكان باشد، زمانى كه از شما سؤ ال شد در مورد كسى كه به جماعت حاضر نمى شود، بگوييد او را نمى شناسيم .
تنظيم صفوف نماز جماعت
فى الرواية : كان رسول الله - صلى الله عليه وآله - يسوى صفوفنا كانما يسوى بها القداح ؛
راوى مى گويد: رسول گرامى اسلام (ص ) وقت نماز جماعت آن چنان صفوف جماعت ما را منظم مى كرد كه تو گويى كاسه ما را پهلوى هم مى چيند و منظم مى كند.(جامع احاديث الشيعه ، ج 6، ص 470)
فضيلت دو ركعت نماز جماعت
قال الصادق - عليه السلام -:
ان الصلاة فى الجماعة تفضل على صلاة الفرد ثلاث و عشرين درجة تكون خمسا و عشرين صلاة ؛
(دو ركعت ) نماز جماعت فضيلت دارد بر نماز فرادى به بيست و سه درجه و بيست و پنج نماز محسوب مى شود.(ثواب الاعمال ، ص 87)
فضيلت سمت راست
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
فضل ميامن الصفوف على مياسرها كفضل صلوة الجماعة على صلوة الفرد؛
فضيلت سمت راست بر سمت چپ ، صفهاى جماعت همانند فضيلت نماز جماعت است بر نماز فرادى .(جامع احاديث الشيعه ، ج 6، ص 465)
پاداش قدم برداشتن براى نماز جماعت
عن جعفر بن محمد عن ابائه - عليهم السلام -:
وفى وصية النبى - صلى الله عليه وآله - لعلى - عليه السلام - قال ثلاث درجات منها المشى بالليل و النهار الى الجماعات ؛
رسول خدا (ص ) در وصيتى به على (ع ) فرمود: سه چيز موجب درجه و قرب به خداست يكى از آن سه چيز، روز و شب به طرف نماز جماعت قدم برداشتن است .(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 372)
انتظار نماز جماعت كفاره گناهان
عن ابى الحسن - عليه السلام -:
انتظار الصلوة جماعة من جماعة الى جماعة كفارة كل ذنب ؛
انتظار نماز جماعت ، از نماز جماعتى تا نماز جماعتى ديگر، كفاره همه گناهان است .(جامع احاديث الشيعه ، ج 6، ص 388)
محو گناه
ابا الحسن موسى بن جعفر عليهما السلام يحدث عن ابيه - عليه السلام - انه قال :
من اسبغ وضوئه فى بيته و تمشط و تطيب ثم مشى من بيته غير مستعجل و عليه السكينة و الوقار الى مصلاة رغبة فى جماعة المسلمين لم يرفع قدما و لم يضع اخرى الا كتب له حسنة ، و محت عنه سيئة و رفعت له درجة فاذا ما دخل المسجد الى ان قال - عليه السلام - ثم افتتح الصلوة مع الامام جماعة الا وجبت له من الله المغفرة و الجنة من قبل ان يسلم الامام ؛
امام موسى بن جعفر (ع ) از پدر بزرگوارش نقل فرمود: كسى كه در منزلش وضوى كامل بگيرد و مويش را شانه كند و خود را معطر نمايد، سپس از خانه اش بدون عجله و با آرامش و وقار بيرون آيد و به طرف محل نماز برود در حالى كه ميل به جماعت مسلمين دارد قدمى از زمين بر نمى دارد و نمى گذارد مگر اين كه يك حسنه برايش نوشته شود و يك گناه از او محو گردد و يك درجه به خدا نزديك شود تا زمانى كه داخل مسجد شود. تا اينكه فرمود: سپس نماز را با امام جماعت شروع كند از طرف خدا مغفره و بهشت بر او واجب مى شود قبل از اينكه امام سلام نماز را بدهد.(جامع احاديث الشيعه ، ج 6، ص 387)
پاداش حركت به سوى مسجد
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
و من مشى الى مسجد يطلب فيه الجماعة كان له بكل خطوة سبعون الف حسنة ، و يرفع له من الدرجات مثل ذلك ، فان مات و هو على ذلك و كل الله به سبعين الف ملك يعودونه فى قبره و يبشرونه و يونسونه فى وحدته و يستغفرون له حتى يبعث ؛
كسى كه به قصد شركت در نماز جماعت به سوى مسجد گام بر مى دارد، خداوند متعال در مقابل هرگامى كه بر مى دارد، هفتاد هزار حسنه به او پاداش مى دهد و به همين ميزان نيز درجات وى بالا خواهد رفت و اگر در چنين حالى بميرد، خداوند متعال هفتاد هزار فرشته را مامور مى نمايد تا در قبر به ديدار او رفته ، وى را بشارت دهند و در تنهايى قبر انيس او باشند و تا روز قيامت برايش طلب آمرزش كنند.(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 372)
برترى نماز جماعت در مسجد
وساله رجل فقال : ان لى مسجدا على باب دارى فايهما افضل اصلى فى منزلى فاطيل الصلاة او اصلى لهم و اخلف فكتب : صل بهم و احسن الصلاة و لاتثقل ؛
مردى از حضرت امام صادق (ع ) سؤ ال كرد: مسجدى در همسايگى من قرار دارد من در خانه (با انجام مستحبات ) و طولانى نماز بخوانم بهتر است يا در مسجد با جماعت (به طور مختصر) نماز بخوانم بهتر است ، امام در جواب نوشت : با جماعت نماز بخوان و از نماز فرادى طويل بپرهيز.(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 477)
كامل كننده نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
سووا صفوفكم فان تسوية الصف تمام الصلاة ؛
صفهاى نماز جماعت ، را مساوى كنيد، پس همانا كه مساوى كردن صفها، كامل كننده نماز است .(بحارالانوار، ج 88، ص 20)
ترك همسايگى مسجد
قال الصادق - عليه السلام -:
رفع الى اميرالمؤ منين - عليه السلام - بالكوفة ان قوما من جيران المسجد لايشهدون الصلاة جماعة فى المسجد فقال : ليحضرن معنا صلاتنا جماعة او ليتحولن و لايجاورونا و لانجاورهم ؛
به حضرت على (ع ) خبر دادند كه در كوفه قومى هستند در همسايگى مسجد، كه به جماعت مسلمين در مسجد حاضر نمى گردند امام فرمود: بايد به جماعت ما و نماز با ما در مسجد حاضر شوند، و گرنه بايد كوچ كنند و از همسايگى مسجد دور شوند و با ما همسايه نباشند و ما نيز با آنان مجاور نباشيم . (بحارالانوار، ج 88، ص 13)
همسايه مسجد و حضور در نماز جماعت
قال الباقر - عليه السلام -:
لاصلاة لمن لايشهد الصلاة من جيران المسجد الامريض او مشغول ؛
كسى كه همسايه مسجد است و به نماز (جماعت ) حاضر نمى شود نمازش كامل نيست، مگر مريض باشد يا عذر موجهى داشته باشد.(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 375)
حضور در نماز جماعت با قصد پاك
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اتى الجماعة ايمانا و احتسابا استانف العمل ؛
كسى كه در نماز جماعت با ايمان و قصد پاك و خشنودى خدا داخل شود، اعمال خود را از سر گيرد. (كنايه از اين است كه گناهان گذشته اش بخشيده مى شود.)(ثواب الاعمال ، ص 87)
سبب ورود بهشت
قال الصادق - عليه السلام -:
من صلى عن يمين الامام اربعين يوما دخل الجنة ؛
كسى كه سمت راست امام جماعت چهل روز نماز بخواند وارد بهشت مى شود.(جامع احاديث ، ج 6، ص 465)
اخطار به همسايه مسجد
عن رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
و ما منكم من احد يخرج من بيته متطهرا فيصلى الصلوة فى الجماعة مع المسلمين ثم يقعد ينتظر صلوة الاخرى الا و الملائكة تقول : اللهم اغفر له ، اللهم ارحمه ؛
وقتى شما از خانه خارج مى شويد، با طهارت باشيد، و شركت در جماعت با مسلمين بكنيد، و انتظار نماز باشيد، در اين صورت ملائكه براى شما دعا مى كنند، خدايا او را بيامرز، خدايا بر او رحم كن .(جامع احاديث ، ج 6، ص 387)
صفوف نماز جماعت ، مثل صفوف ملائكه
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اما الجماعة صفوف امتى كصفوف الملائكة و الركعة فى الجماعة اربع و عشرون ركعة ، كل ركعة احب الى الله - عز و جل - من عبادة اربعين سنة ؛
اما نماز جماعت ، به درستى كه صفوف امت من ، مثل صفوف ملائكه است و يك ركعت نماز در جماعت بيست و چهار ركعت به حساب مى آيد، كه هر ركعتى محبوبتر است نزد خدا از عبادت چهل سال .(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 372)
صف اول و صف ملائكه
قال على - عليه السلام -:
افضل الصفوف اولها و هو صف الملائكة و افضل المقدم ... ؛
بهترين صفهاى نماز جماعت ، صف اول است ، و آن صف ملائكه است و بهترين جاى صف اول سمت راست امام است .(بحارالانوار، ج 88، ص 18)