بسم الله الرحمن الرحیم

نویسنده: آيت الله حاج شيخ على نمازى شاهرودى (قده )

منبع: ابواب رحمت

تهیه کننده: مرکز تخصصی نماز

فضيلت تسبيح و تنزيه خداوند از آنچه لايق به او نيست

اما تسبيح ، پس در آيات قرآن زياد ترغيب شده و بيان شده كه تمام اشيا تسبيح خداوند تبارك و تعالى مى گويند: و معنى ((سبحان الله )) تنزيه خداوند است از آنچه لايق به او نيست . يعنى : خداوند منزه و مبراست از هر چه كفار و مشركين و ظالمين بگويند. و در پنج نماز در ركوع و سجود 153 تسبيح است هر ركعتى نُه عدد.

از كتاب توحيد و معانى الاخبار نقل شده كه سوال كردند از اميرالمؤ منين (عليه السلام ): چيست تفسير ((سبحان الله ))؟ فرمود: تعظيم جلال خداى عزوجل است . و تنزيه خداست از هر چه هر مشركى بگويد. پس وقتى كه آن را بنده بگويد، تمام ملائكه بر او صلوات مى فرستند. يعنى طلب رحمت مى كنند از خدا براى او. و اين خبر را در مستدرك و بحار ج 19 در ابواب ذكر ص 7 و در ج 9 ص 455 از كتاب فضائل ثقه جليل شاذان بن جبرئيل نقل كرده .

جناب برقى نقل كرده از امام باقر (عليه السلام ) كه فرمود رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم : وقتى كه بنده بگويد: ((سبحان الله )) تنزيه كرده خدا را و حق است بر خدا كه او را يارى فرمايد.

و نيز از ابوبصير نقل كرده كه گفت : شنيدم او را (يعنى امام باقر يا صادق صلوات الله عليهما) كه مى فرمود: رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند: كسى كه بگويد: ((سبحان الله )) بدون تعجب ، خداوند خلق فرمايد از كلام او پرنده سبزى كه در سايه عرش ‍ جاى گيرد و تسبيح كند و نوشته شود ثواب آن براى او تا روز قيامت .

و در مستدرك و بحار ج 14/81، و ج 93/184 از عده الداعى نقل كرده كه در ضمن حديثى حضرت سليمان (عليه السلام ) فرمود: يك ذكر تسبيح كه خدا قبول فرمايد، بهتر است از تمام آنچه به آل داود داده شده است .

و در حديث ديگر فرمود: اين ثواب براى اين است كه ثواب تسبيح باقى مى ماند و ملك سليمان فانى مى شود.

و در حديث ديگر در بحار ج 14/83 فرمود: يك تسبيح در نامه عمل مؤمن ، بهتر است از آنچه به سليمان داده شده . براى اينكه تسبيح باقى است و آن فانى است .

و در ص 72 نقل كرده از كتاب قصص الانبيا و تفسير قمى كه : ملكى از آسمان ندا كرد: ثواب يك تسبيح اعظم است از آنچه ديديد.

صدوق به سند صحيح نقل كرده از امام صادق (عليه السلام ) كه فرمود: كسى كه بگويد: سبحان الله و بحمده سبحان الله العظيم و بحمده بنويسد خدا براى او سه هزار حسنه ، و محو كند از او سه هزار گناه ، و بلند كند براى او سه هزار درجه ، و خلق فرمايد از آن كلام پرنده اى در بهشت كه تسبيح كند خدا را و ثواب تسبيح او براى گوينده اين كلام باشد.

در كتاب وسائل و بحار از معانى الاخبار به سند خود نقل كرده از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم كه فرمود: كسى كه بگويد: ((سبحان الله و بحمده )) بنويسد خدا براى او هزار هزار حسنه و محو كند از او هزار هزار گناه ، و بلند كند براى او هزار هزار درجه . و اگر زيادتر گويد، خداوند زيادتر كند حسنات او را. و كسى كه استغفار كند خدا را، بيامرزد او را.

در كتاب مستدرك از سيد ابن طاووس در كتاب فلاح السائل از ربيع بن محمد المسلى در كتاب اصل خود به اسنادش از محمد بن طلحه از امام صادق (عليه السلام ) كه فرمود: كسى كه بگويد: ((سبحان الله و بحمده سبحان الله العظيم )) بدون تعجب ، محو كند خدا از او هزار گناه ، و ثابت كند براى او هزار حسنه ، و بنويسد براى او هزار شفاعت ، و بلند كند براى او هزار درجه ، و خلق فرمايد خدا از اين كلمه پرنده سفيدى كه بپرد و بگويد: سبحان الله و بحمده سبحان الله العظيم تا روز قيامت و نوشته شود براى گوينده اين كلام .

و روايات ديگر در بحار و وسائل و مستدرك در فضيلت تسبيح نقل كرده اند، براى رعايت اختصار ترك شد.

فضيلت و شرافت تسبيحات اربعه

تسبيحات اربعه يعنى : سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر.

قال تعالى : و الباقيات الصالحات خير عند ربك ثوابا و خير املا.

باقيات صالحات بهتر است نزد پروردگارت از حيث ثواب و بهره .

در روايات مباركات ((باقيات صالحات )) تفسير شده به تسبيحات اربعه .

در كافى به سند صحيح از امام صادق (عليه السلام ) كه در ضمن حديثى فرمود: رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند: كسى كه صد مرتبه تكبير بگويد، هست افضل از صد بنده آزاد كردن . كسى كه تسبيح بگويد صد مرتبه ، هست افضل از بردن صد بُدْنه (شتر يا گاو) به سوى قربانى مكه . و كسى كه حمد كند خدا را صد مرتبه ((لا اله الا الله )) بگويد، افضل تمام مردم است از حيث عمل در آن روز مگر كسى كه زيادتر بگويد. و همين خبر را صدوق در كتاب ثواب الاعمال و غير آن نقل فرموده است .

و نيز در كتاب كافى به سند خود از امام باقر (عليه السلام ) نقل كرده كه در ضمن حديثى فرمود: رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند به مردى : وقت صبح و شام بگو: سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر كه به هر تسبيحى كه بگويى ده درخت در بهشت از انواع ميوه براى تو است . و اين كلمات ((باقيات صالحات )) است .

و در كافى به سند خود از امام صادق (عليه السلام ) نقل كرده است كه فرمود: اميرالمؤ منين صلوات الله عليه فرمودند: تسبيح نصف ميزان است . و ((الحمد لله )) پر مى كند ميزان را. و ((الله اكبر)) پر مى كند ما بين آسمان و زمين را. و اين روايت را در مستدرك از جعفريات و غيره نقل كرده است .

در كافى به سند خود از امام صادق (عليه السلام ) نقل كرده است كه فرمود: ثمن و قيمت بهشت ((لا اله الا الله و الله اكبر)) است .

در كتاب امالى صدوق به سند خود از امام حسن مجتبى صلوات الله عليه نقل كرده در روايات سوالات يهودى از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم كه عرض كرد يهودى : يا محمد صلى الله عليه و آله و سلم خبر ده مرا از آن كلماتى كه اختيار كرد خداوند آنها را براى حضرت ابراهيم (عليه السلام ) وقتى كه بنا كرد خانه كعبه را. پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: آن كلمات ((سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر)) است . يهودى عرض كرد: تفسير آن چيست ؟ پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:

خداوند عزوجل دانست كه اولاد آدم دروغ مى بندند بر خدا، پس فرمود: ((سبحان الله )). يعنى مبرا و منزه مى باشم از آنچه مى گويند.

و اما ((الحمد لله )) پس خدا دانست كه بندگان ادا نمى كنند شكر نعمتهاى او را، پس حمد فرمود خودش را قبل از آن كه حمد كنند او را. و آن است اول كلام . اگر اين كلمه نبود، خدا نعمتى به كسى نمى داد.

و اما ((لا اله الا الله )) پس اقرار به وحدانيت است . قبول نمى كند خدا اعمال را مگر به بركت اين كلمه. و آن است كلمه تقوا. سنگين مى كند خدا به اين كلمه ميزان اعمال را در روز قيامت .

و اما ((الله اكبر)) پس اين اعلى كلمات است و محبوبترين كلمات است به سوى خداوند. يعنى : نيست چيزى بزرگتر از خدا و افتتاح نمى شود نماز مگر به اين كلمه ، براى كرامت و بزرگوارى اين كلمه نزد خدا. و آن است اسم اكرم خدا.

يهودى عرض كرد: راست فرمودى اى محمد صلى الله عليه و آله و سلم . ثواب اين كلمات چيست ؟ فرمود:

وقتى كه بنده گويد: ((سبحان الله )) تسبيح كند با او آن چه دون عرش است و عطا مى شود به گوينده آن ده مقابل آنها.

و وقتى كه بگويد ((الحمد لله )) خدا انعام مى فرمايد به او نعمتهاى دنيا را در حالى كه متصل باشد به نعمتهاى آخرت . و اين كلمه اى است كه اهل بهشت مى گويند وقتى كه داخل بهشت شوند.

و اما ((لا اله الا الله )) پس بهشت ثواب اوست ...

از كتاب امالى و ثواب الاعمال روايتى از امام صادق (عليه السلام ) نقل شده كه آن حضرت از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نقل فرمود كه براى گوينده هر كلمه از اين چهار كلمه يك درخت در بهشت مى باشد.

از كتاب تفسير قمى به دو سند صحيح و امالى شيخ به سند ديگر از امام صادق (عليه السلام ) نقل شده كه فرمود: پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم وقت معراج به بهشت وارد شدند، ديدند ملائكه مشغول بنايى مى باشند، گاهى مى ايستند. پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: چرا توقف مى كنيد؟ عرض كردند: تا آنكه مخارج ما برسد. فرمود: مخارج شما چيست ؟ عرض كرند: مخارج ما گفتار مؤ من است در دنيا سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر. چون بگويد، مشغول شويم . و چون نگويد، ما متوقف مى شويم .

از كتاب ثواب الاعمال روايتى نقل شده از امام صادق (عليه السلام ) از پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم كه فرمود: سپرى براى آتش ‍ جهنم تهيه كنيد به گفتن سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر و اين روايات را در كتاب وسائل نقل كرده است .

این مطلب را به اشتراک بگذارید :