■ انواع بر خوردها با نماز
اقسام نماز
قال النبى صلى الله عليه و آله: امتى على اربعه اصناف، صنف يصلون و لكنهم فى صلوتهم ساهون فكان لهم الويل و الويل اسم دركه من دركات جهنم، قال الله تعالى: فويل للمصلين، الذين هم عن صلاتهم ساهون[1]، و صنف تصلون احيانا و لا يصلون احيانا فكان لهم الغى و الغى اسم دركه من دركات جهنم، قال الله تعالى: فخلف من بعدهم اضاعوا اضاعوا الصلوه و اتبعوا الشهوات فسوف يلقون غيا[2] و صنف لا يصلون ابدا فكان لهم سقر و سقر اسم دركه من دركات جهنم قال الله تعالى: ما سلككم فى سقر، قالوا لم نك من المصلين[3] و صنف يصلون ابدا و هم فى صلوتهم خاشعون، قال الله تبارك و تعالى: قد افلح المومنون الذينهم فى صلوتهم خاشعون[4]
پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: امت من بر چهار صنف مى باشد:
صنف اول: كسانى هستد نماز مى خوانند ولكن از نماز بى خبرند براى آنها (ويل) است كلمه ويل اسم دركه از دركات جهنم كه در قرآن مى فرمايد: پس واى بر نماز گزارانى كه نماز خود را به دست فراموشى مى سپارند.
صنف دوم: كسانى هستند كه گاهى نماز مىخوانند، گاهى ترك مىكنند براى آنها غى است، غى اسم دركه از دركات جهنم كه خداوند در قرآن كريم مىفرمايد: فرزندانى ناشايسته بعد آنها روى كار آمدند كه نماز را ضايع كردند و پيروى از شهوات نمودند و به زودى مجازات گمراهى خود را خواهند ديد اصل معنى خلف يعنى: فرزند صالح لكن در اينجا به معنى فرزند ناصالح است كه ديدند محل مجازات خود را در دنيا و در آخرت هم خواهند ديد.
صنف سوم: گروهى هستند اصلا نماز نمىخوانند براى آنها هم وعده سقر داده شده است كه خداوند مى فرمايد چه شده است شما را كه آوردند ميان آتش در جواب مىگويند ما اهل نماز نبوديم.
صنف: چهارم: نماز مىخوانند هميشه و آنها اهل نماز و عبادت هستند خداوند تبارك و تعالى به آنها وعده رستگارى مىدهد مىفرمايد رستگارت شدند آنان كه در نمازشان خضوع كردند.
مولف: نمازى كه خداوند متعال مىفرمايد رستگار شدند مومنين با شرايط، يعنى: لغويات نباشد غيبت نكند دروغ نگويد فحاشى نكند اذيت به همسايه نكند اذيت به عموم نرساند كم فروشى نكند اجناس را چندين برابر به مردم قالب نكند كلاه سر بندگان خدا نگذارد خمس و يا زكات مالش را بدهد اگر واجب الحج است برود اعمال حج را بجاى آورد كارهاى خيرى كه انجام مىدهد خالصا لوجه الله باشد ريا در كار نباشد.
روز قيامت عمل خالص از انسان طلب مىشود عمل خالص بدرد انسان مىخورد در روايت آمده است خداوند تعالى به حضرت موسى فرمود:
هل عملت لى عملا خالصا، قال نعم صليت لك و صمت لك و سبحت لك قال الله تعالى الصلوه جواز على الصراط و الصوم جنه لك من النار و التسبيح لك درجات فى الجنه فبكى، و قال، يا رب ادلنى على عمل خالص لك قال: هل نصرت مظلوما و هل كسوت عريانا و هل سقيت عطشانا و هل اشبعت جائعا اكرمت عالما هذا عمل خالص لى[5]
خداوند تبارك و تعالى به حضرت موسى فرمودند: يا موسى آيا يك عمل خالص براى من انجام داده اى؟
حضرت موسى عرض كرد: بلى نماز براى تو خواندهام، روزه براى تو گرفته ام تسبيح براى تو گفته ام.
خداوند تبارك و تعالى فرمودند: نمازت گذرنامهاى است كه بتوانيد از صراط عبور كنيد (اگر نماز نباشد يا قبول نشود اعمال قبول نيست) روزه شما هم سپرى است در برابر آتش و تسبيحات تو هم براى تو درجاتى است در بهشت مقام تو در بهشت بالا مى رود.
حضرت موسى گريه كرد، عرض كرد: خداوندا مرا راهنمايى كن بر يك عمل خالص كه براى تو باشد خداوند فرمود: آيا به مظلوم كمك كرديد؟ آيا به يك شخص برهنه لباس پوشاندى؟ آيا يك تشنه را سيراب كرديد و آيا يك گرسنه را سير كرديد؟ آيا يك عالم و دانشمند را اكرام كرديد؟ اينها عمل خالص است براى من.
اگر عمل خالص باشد هم نتيجه دنيوى دارد و هم نتيجه اخروى، يكى از اثرات گناه اين است كه روزى انسان را تنگ مى كند و زندگى را هم تلخ مى نمايد.