■ نماز امام زمان(عجل الله تعالی فرجه شریف)
چون نماز بهترین عبادات و کلید حل مشکلات است، بر آن شدیم که به مناسبت آغاز امامت و ولایت حضرت حجت بن الحسن(علیه السلام) کیفیت خواندن نماز آن حضرت را بیان کنیم. این نماز را علماى بزرگ شیعه در کتابهاى خود روایت کرده اند که ما در اینجا به چهار طریق آن را نقل مى کنیم:
الف - سیدبن طاووس مى نویسد:
صلوة الحجّه القائم علیه السلام رکعتان، تقرء فى کلّ رکعه الفاتحه الى اِیّاکَ نعبد وایّاک نستعین، ثمّ تقول مأه مرّه: ایّاک نَعبد و ایّاک نستعینُ، ثمّ تتمّ قرائه الفاتحه و تقرء بعدها الاخلاص مرّه واحده، وتدعو عقیبها تقول اَللّهُمَّ عَظُمَ الْبَلاءُ، و بَرِحَ الْخِفاءُ، وَانْکَشَفَ الْغِطاءُ، وَضاقَتِ الْأَرْضُ بِما وَسِعَتِ السَّماءُ، و اِلَیْکَ یا رَبِّ الْمُشْتَکى، وَعَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فى الشِّدَّهِ وَالرَّخاءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ اَلَّذینَ أَمَرْتَنا بِطاعَتِهِمْ وَعَجِّلِ اللّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقائِمِهِمْ، وَاَظْهِرْ إعْزازَهُ، یا مُحَمَّدُ یا عَلِیُّ یا عَلِیُّ یا مُحَمَّدُ، إِکْفِیانِی فَإِنَّکُما کافِیایَ، یا مُحَمَّدُ یا عَلِیُّ یا عَلِیُّ یا مُحَمَّدُ أُنْصُرانی فَإِنَّکُما ناصِرایَ، یا مُحَمَّدُ یا عَلِیُّ یا عَلِیُّ یا مُحَمَّدُ، اِحْفَظانی فَإِنَّکُما حافِظایَ، یا مَوْلایَ یا صاحِبَ الزَّمانِ - ثلاث مرّات - اَلْغَوْثَ اَلْغَوْثَ اَلْغَوْثَ، أَدْرِکْنی أَدْرِکْنی أَدْرِکْنی، ألْأَمانَ ألْأَمانَ.
نماز حضرت قائم علیه السلام دو رکعت است. در هر رکعت فاتحه الکتاب را تا آیه إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعینُ مى خوانى، سپس این آیه را صد مرتبه تکرار کرده، آنگاه سوره را تمام مى کنى و بعد سوره توحید را مى خوانى و بعد از نماز دعاى اللهم عظم البلاء... را قرائت مى نمایى.
ب - شیخ طبرسى صاحب تفسیر مجمع البیان در کتاب کنوز النجاحه( روایت کرده است از احمدبن الدربى از خدّامه ابى عبداللَّه حسین بن محمد بزوفرى که او گفته است:
از ناحیه مقدّسه حضرت صاحب الزمان - علیه الصلوه والسلام - توقیعى بیرون آمد که اگر کسى را به سوى حق تعالى حاجتى باشد، باید بعد از نصف شب جمعه غسل کند و به مکان نماز خود برود و دو رکعت نماز گزارد: در رکعت اول سوره حمد را بخواند و چون به إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعین مى رسد، صد مرتبه آن را تکرار نماید و بعد از آنکه صد مرتبه تمام شود، بقیه سوره حمد را بخواند؛ پس از تمام شدن سوره حمد سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدْ را یک مرتبه بخواند و رکوع و دو سجده به جا آورد و سبحان ربّی العظیم وبحمده را هفت مرتبه در رکوع بگوید و سبحان ربى الاعلى و بحمده رادر هر یک از دو سجده هفت مرتبه بگوید و بعد از آن رکعت دوم را نیز مانند رکعت اول به جاى آورد و بعد از تمام شدن نماز این دعا را بخواند؛ پس خداوند حاجت او را - هر چه که باشد - برآورده سازد مگر آنکه حاجت او در قطع کردن صله رحم باشد؛ دعا این است:
أَللّهُمَّ اِنْ اَطَعْتُکَ فَالْ'مَحْمِدَهُ لَکَ وَاِنْ عَصَیْتُکَ فَالْحُجَّهُ لَکَ،مِنْکَ الرَّوْحُ وَمِنْکَ الْفَرَجُ، سُبْحانَ مَنْ أَنْعَمَ وَشَکَرَ، سُبْحانَمَنْ قَدَرَ وَغَفَرَ، اَللّهُمَّ اِنْ کُنْتُ عَصَیْتُکَ فَاِنّی قَدْ اَطَعْتُکَ فی أَحَبِّ الْاَشْیاءِ اِلَیْکَ وَهُوَ الْایمانُ بِکَ لَمْ أَتَّخِذْ لَکَ وَلَدا وَلَمْ أَدْعُ لَکَ شَریکا مَنّا مِنْکَ بِهِ عَلَىَّ لامَنّا مِنّى بِهِ عَلَیْکَ وَقَدْ عَصَیْتُکَ یا اِلهی عَلى غَیْرِ وَجْهِ الْ'مُکابَرَهِ، وَ الْخُرُوجِ عَنْ عُبُودِیَّتِکَ، وَلَا الْجُحُودِ لِرُبُوبِیَّ-تِ-کَ وَلکِنْ اَطَعْتُ هَواىَ وَاَزَلَّنِی الشَّیْطانُ فَلَکَ الْحُجَّهُ عَلىَّ وَالْبَیانُ، فَاِنْ تُعَذِّبْنی فَبِذُنُوبی، وَاِنْ تَغْفِرْ لی وَتَرْحَمْنی فَاِنَّکَ جَوادٌ کَریمٌ
و بعد از آن تا نفس او وفا کند یا کَریمُ یا کَریمُ را مکرّر بگوید، بعد از آن بگوید:
یا امِنا مِنْ کُلِّ شَی ءٍ وَکُلُّ شَىْ غ ءٍ مِنْکَ خائِفٌ حَذَرٌ اَسْئَلُکَ بِاَمْنِکَ مِنْ کُلِّ شَىْ غ ءٍ وَخَوْفِ کُلِّ شَیْ ءٍ مِنْکَ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُعْطِیَنی اَمانا لِنَفْسی وَاَهْلی وَوَلَدی وَسایِرِ ما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ حَتّى لا أَخافَ وَلا اَحْذَرَ مِنْ شَیْ ءٍ اَبَدَا اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ، وَحَسْبُنا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکیلُیا کافِیَ اِبْراهیمَ نَمْرُودَ وَیا کافِیَ مُوسى فِرْعَوْنَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَکْفِیَنی شَرَّ فُلانِ بْنِ فُلانٍ
و به جاى فلان بن فلان، نام شخصى را که از ضرر او مى ترسد و نام پدر او را بگوید، و از خداوند طلب کند که ضرر او را دفع نماید و کفایت کند. بعد از آن به سجده رود و حاجت خود را مسئلت نماید وبه درگاه خداوند تضرع و زارى کند.هر مرد مؤمن و زن مؤمنه اى که این نماز را به جا آورد و این دعا را از روى اخلاص بخواند، درهاى آسمان براى برآمدن حاجات او گشوده مى شود و دعاى او مستجاب مى گردد، و این به سبب فضل و انعام خداوند تعالى بر ما و بر مردمان است.
ج - قطب راوندى رحمه اللَّه در کتاب دعوات در ضمن نمازهاى معصوم علیهم السلام مى گوید
نماز مهدى - صلوات اللَّه و سلامه علیه - دو رکعت است: در هر رکعتى حمد یک مرتبه و صد مرتبه إِیّاکَ نَعْبُدُ وَإِیّاکَ نَسْتَعین ، و بعد از نماز، صد مرتبه صلوات بر پیغمبر و آل او (صلوات اللَّه علیهم).صاحب کتاب مونس الحزین در ضمن بیان داستان مسجد مقدّس جمکران قم، از قول حسن بن مثله جمکرانى چنین مى نویسد.
امام زمان علیه االسلام فرمود :
دو رکعت نماز تحیّت مسجد بگزارند، در هر رکعتى یک بار الحمد و هفت بار قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدْ بخواند و تسبیح رکوع و سجود را هفت بار بگویند؛ و دو رکعت نماز امام صاحب الزمان علیه السلام بگزارند بر این نسق: چون فاتحه خواند به إِیّاکَ نَعْبُدُ وَإِیّاکَ نَسْتَعین رسید، صد بار آن را بگوید، و بعد از آن فاتحه را تا آخر بخواند؛ و رکعت دوم را نیز به همین طریق بگزارد و در رکوع و سجود هفت بار تسبیح بگوید، و چون نماز را تمام کرد، تهلیل بگوید و تسبیح فاطمه زهراعلیهاالسلام را، و چون از تسبیح فارغ شد سر به سجده نهد و صد بار صلوات بر پیغمبر و آلش - صلوات اللَّه علیهم - بفرستد، و این نقل از لفظ مبارک امام علیه السلام است که فَمَن صلّیهما فکأنّما صلّى فى البیت العتیق ؛ یعنى هر که این دو رکعت نماز را بگزارد، گویى دو رکعت نماز در کعبه گزارده است.
نماز مسجد جمکران را مرحوم حاجى نورى -که از بزرگترین محدّثان قرون اخیر است.
در کتابهاى نجم الثاقب کلمه طیبه و جنه المأوى در ضمن حدیث تأسیس مسجد جمکران نقل نموده است، و قبل از ایشان هم جمعى از بزرگان آن را با اختلاف اندک روایت کرده اند که عبارتند از :
۱ - خبیر مرحوم محمد تقى ارباب قمى ، از دانشمندان دوره ناصرى (پدر مرحوم آیت اللَّه حاج میرزا محمد ارباب قمى)؛ ایشان حدیث مسجد جمکران را در کتاب تاریخ دارالایمان قم -که در سال ( ۱۲۹۵)قمرى بنا به خواسته حاکم دارالایمان قم تحریر یافته است- بدون ذکر سند مرقوم داشته است.
در نقل ایشان، این مسجد به نام مسجد قدمگاه صاحب الزمان علیه السلام مطرح است.
۲ - محدّث و مورخ عظیم الشأن، مرحوم صفى الدین محمدبن محمد هاشم حسینى قمى ، حدیث تأسیس مسجد جمکران را در کتاب خلاصه البلدان که در سال ( ۱۱۷۹) قمرى از تدوین آن فارغ گردیده، روایت نموده است؛
گرچه در نسخه چاپى، این حدیث نیامده، ولى طبق نقل الذریعه نام کتاب خلاصه البلدان فى اخبار قم و شرفها و ذکر بناء مسجد جمکران است، و صاحب کتاب انوار المشعشعین آن را از خلاصه البلدان نقل کرده است.
۳ - مرحوم سید نعمت اللَّه جزائرى - متوفاى ( ۱۱۱۲) قمرى - بنا به نقل مرحوم حاجى نورى، آن را در مجموعه اى که در دست مرحوم نوری بوده، مرقوم داشته است.
نقل دیگران چون مرحوم نهاوندى، محدث قمى و صاحب کتاب انوارالمشعشعین به این بزرگواران منتهى مى گردد
این تذکر لازم است که گزارش این سه شخصیّت به کتاب ترجمه تاریخ قدیمى قم، که اصل آن تألیف حسن بن محمدبن حسن قمى - معاصر شیخ صدوق - است، منتهى مى گردد. این کتاب در سال ( ۱۳۷۸) قمرى تدوین و در سال ( ۸۰۶ - ۸۰۵ ) توسط بهاءالدین حسن بن على بن حسن بن عبدالملک قمى، در بیست باب، به فارسى ترجمه شده است.
متأسّفانه در حال حاضر تنها پنج باب از بیست باب ترجمه موجود است، و اصلِ عربى و مابقى ترجمه به کلّى مفقود مى باشد
بزرگانى که حدیث مسجد جمکران را از تاریخ قم نقل کرده اند به صراحت گفته اند که صاحب تاریخ قم، آن را از کتاب مونس الحزین شیخ بزرگوار صدوق روایت نموده است .