■ جایگاه نماز جمعه در روایات(3)
جامع آيات و احاديث موضوعى نماز، مرکز تخصصی نماز
جمعه در نظر اهل بهشت و اهل جهنم
عن ابى بصير عن احدهما عليهما السلام قال :
اذا كان يوم الجمعة ، و اهل الجنة فى الجنة و اهل النار، فى النار عرف اهل الجنة يوم الجمة و ذلك انهم يزاد فى نعيمهم و عرف اهل النار يوم الجمعة و ذلك ان كلهم يبطش بهم الزبانيه
از ابى بصير نقل شده كه امام باقر يا امام صادق - عليهماالسلام - فرمود: آنگاه كه روز جمعه ، شد و اهل بهشت در باشند و اهل جهنم در جهنم ، اهل بهشت روز جمعه را مى شناسد كه (در آن روز) نعمت آنان افزوده مى شود، و اهل آتش روز جمعه را مى شناسند، اين از اين جهت است كه شعله آتش به آنها حمله مى كند. (بحارالانوار، ج 89، ص 283).
اهميت نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ثلث تعلم امتى ما لهم فيهن لضربوا عليهن بالسهام : الاذان و الغدو الى الجمعة و الصف الاول
سه چيز است كه اگر امت من فضيلت آنها را مى دانستند، براى (سبقت در) انجام آن به قرعه متوسل مى شدند و آن عبارتند از:
1 - اذان گفتن
2 - بيرون رفتن به سوى نماز جمعه
3 - صف اول نماز جماعت (مستدرك الوسائل ، ج 1 ص 490، بحارالانوار، ج 89، ص 197).
مرگ در راه نماز جمعه
عن على - عليه السلام - قال :
ضمنت لستة على الله الجنة منهم رجل خرج الى الجمعة فمات فله الجنة
از على (ع ) نقل شده كه فرمود: براى شش نفر بهشت را ضامن هستم كه خداوند به آن ها عطا كند: از آن ها مردى است كه در راه رفتن به نماز جمعه بميرد. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 11).
به نماز جمعه برويد !
عن عبدالملك قال :
قال لى ابوجعفر - عليه السلام - مثلك يهلك و لم يصل فريضة فرضها الله ، قال : قلت : كيف اصنع ؟ قال : صلوا جماعة ، يعنى صلاة الجمعة
از عبدالملك نقل شده كه گويد: امام باقر (ع ) به من فرمودند: همچون تويى بميرد و واجبى را كه خداوند واجب كرده ، به جانياورد؟ گويد: عرض كردم : چه كنم ؟ فرمود: نماز را با جماعت بخوانيد، يعنى نماز جمعه را به جا بياوريد. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 12).
ترس از عدم حضور در نماز جمعه
نهى على - عليه السلام - ان يشرب الدواء يوم الخميس مخافة ان يضعف من الجمعة
على (ع ) از خوردن دارو و در روز پنج شنبه نهى فرمود: مبادا (به دليل سستى ) از حضور در نماز جمعه ناتوان شود. (بحارالانوار، ج 89، ص 197).
نماز جمعه و مسافرت
قال على - عليه السلام -
و لاتسافر فى يوم جمعة حتى تشهد الصلاة الا فاصلا فى سبيل الله ، او فى امر تعذر به
پيش از حضور در نماز جمعه سفر مكن ، مگر اينكه كار واجبى (مانند جهاد) در راه خدا انجام دهى ، يا به سراغ كارى بروى كه شرعا معذور باشى . (نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 1070، 1069).
اهميت شب و روز جمعه
عن النبى -صلى الله عليه وآله - قال :
ان ليلة الجمعة و يوم الجمعة اربع و عشرون ساعة ، لله ، - عزوجل - فى كل ساعة ست ماءة الف عتيق من النار
از پيامبر (ص ) نقل شده كه فرمود: همانا شب جمعه و روز جمعه ، بيست و چهار ساعت است كه خداوند در هر ساعت ششصد هزار تن را از آتش آزاد مى كند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 55).
عن على - عليه السلام - قال :
لاتسافر فى اليوم الجمعة حتى تشهد الصلاة الا فاصلا فى سبيل الله او فى امر تعذر فيه
از على (ع ) نقل شده كه فرمود: در روز جمعه مسافرت نكن مگر در راه خدايا در امرى كه معذور هستى . (بحارالانوار، ج 89، ص 199).
حق روز جمعه
عن ابى عبدالله - عليه السلام - قال :
ان للجمعة حقا واجبا فاياك ان تضيع او تقصر فى شى ء من عبادة الله و التقرب اليه بالعمل الصالح ، و ترك المحارم كلها، فان الله يضاعف فيه الحسنات ، و يمحوفيه السيئات و يرفع فيه الدرجات و يومه مثل ليلده فان الستطعت ان تحييها بالدعاء و الصلاد فافعل ، فان الله يضاعف فيه الحسنات و يمحوفيه السيئات ، وان الله واسع كريم
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمود: براى جمعه حقى است واجب ، بترس از اينكه آن را ضايع كنى ، يا در چيزى از پرستش خدا، ونزديكى جستن به سوى او با عمل شايسته و ترك كردن همه حرامها كوتاهى كنى ، زيرا خداوند در آن نيكيها را مى افزايد و گناهان را محو مى سازد و در آن مقامها را بالا مى برد و روز آن مانند شبش هست واگر توانستى آن را با دعا و نماز احيا كنى ، بكن زيرا خداوند در آن نيكى ها را مى افزايد و گناهان را محو مى كند، همانا خداوند بسيار بخشنده و كريم است . (بحارالانوار، ج 89، ص 275).
افضل روزها
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ما طلعت الشمس بيوم افضل من يوم الجمعة ، و ان كلام الطير فيه اذا لقى بعضها بعضا: سلام سلام يوم صالح
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمودن خورشيد به روزى طلوع نكرد كه از روز جمعه افضل باشد، آنگاه كه مرغان در آن روز به هم مى رسند گويند، سلام ، سلام ، روز مبارك است . (بحارالانوار، ج 89، ص 273).
نماز جمعه و زندانيان
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ان على الامام ان يخرج المحبسين فى الدين يوم الجمعة الى الجمعة و يوم العيد الى العيد و يرسل معهم فاذا قضوا الصلاة و العيد ردهم الى السجن
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمود: همانا برعهده امام است آنان را كه زندانى هستند روز جمعه به نماز و روز عيد به نماز عيد بيرون آورد و ماءمورها را با آنان بفرستند، آنگاه كه نماز را خواندند آنها را به زندان برگردانند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 36).
ب ) ترك نماز جمعه
كار در وقت نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من استاءجر اجيرا فلا يحسبه عن الجمعة فياءثم
هركس كارگرى را به كار گمارد، او را از رفتن به نماز جمعه منع نكند، كه مرتكب گناه شده است . (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 7).
ترك نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
من ترك ثلاث جمع متعمدا من غير علة طبع الله على قلبه
كسى كه سه مرتبه عمدا وبدون جهت نماز جمعه را ترك كند، خداوند قلب او را مهر مى زند. (ميزان الحكمه ، ج 5، ص 427).
نتيجه ترك نماز جمعه
قال على - عليه السلام -
من ترك الجمعة ثلاثا متتابعة لغير علة كتب منافقا
هركس كه سه نوبت پياپى نماز جمعه را بدون عذر ترك نمايدت در زمره منافقان به شمار مى رود. (مستدرك الوسائل ، ج 8، ص 407، ميزان الحكمه ، ج 5، ص 427).
ترك جمعه بدون عذر
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من ترك الجمعة ثلاث مرات من غير علة ولا مرض ولا عذر طبع الله على قلبه
هر كس سه بار نماز جمعه را بدون آن كه بيمارى يا عذر ديگرى داشته باشد، ترك گويد، خداوند بر قلبش مهر مى زند. (كنزالعمال ، حديث 21147).
كفاره ترك جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من فاتته الجمعة بغير عذر فليتصدق بدرهم او نصف درهم اوصاع حنطة او نصف صاع
(قدامة بن وبره روايت كرده كه ) پيامبرگرامى (ص ) فرمود: هر كسى كه سه نماز جمعه را بدون عذر از دست دهد، بايد يك درهم يا نيم درهم ، يك صاع يا نصف صاع گندم صدقه دهد. (كنزالعمال ، حديث 21139).
بى اعتنايى به نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من ترك ثلاث جمع تهاونا بها، طبع الله على قلبه
هر كسى كه نماز جمعه را سه بار و از روى سهل انگاير و بى اعتنايى ترك كند، خداوند بر قلب او مهر مى زند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 6، كنزالعمال ، حديث 21133).
مهر نفاق بر قلبها
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لينتهين اقوام عن ودعهم الجمعات او ليختمن الله على قلوبهم ثم ليكونن من الغافلين
از ترك جمعه بپرهيزيد كه در غير اين صورت بر قلبهاى شما مهر نفاق زده خواهد شد، و در صف غافلان قرار خواهيد گرفت .(كنزالعمال ، حديث 21134).
سبك شمردن نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لايزال العبد متهاونا بالجمعة حتى يغضب الله عليه
بنده اى كه نماز جمعه را سبك بشمارد، خداوند بر او خشم گيرد. (كنزالعمال ، حديث 21155).))
ج ) آثار نماز جمعه
ثواب نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان لكم فى كل جمعة حجة و عمرد فالحجة الهجيرة للجمعة و العمرة انتظار العصر بعد الجمعة
هر روز جمعه براى شما ثواب يك حج و يك عمره است ، حج شما شتاب و مبادرت به نماز جمعه و عمره است ، حج شما شتاب و مبادرت به نماز جمعه و عمره شما انتظار اقامه نماز عصر پس از نماز جمعه است . (كنزالعمال ، ج 7، ص 737، حديث 21173).
تاثير نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
ما من قدم سعت الى الجمعة الا حرم الله جسدها على النار
هرگامى كه به سوى نماز جمعه برداشته شود، خداوند آتش دوزخ را بر صاحب آن گام حرام مى كند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 3).
آزادى از آتش
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان الله تعايل فى كل يوم جمعة ست ماءة الف عتيق يعقتهم من النار كلهم قداستو جبوا النار
همانا خداوند در هر روز جمعه صدهزارنفر را، كه تمامى آن ها مستحق جهنم مى باشند از آتش دوزخ آزاد مى كند. (كنزالعمال ، حديث 31034).
اشتياق مسافر به نماز جمعه
عن الصادق جعفر بن محمد عن ابيه عليهم السلام :
ايما مسافر صلى الجمعة رغبة فيها وحبا لها اعطاه الله - عزوجل - اجر مائة جمعة للمقيم
هر مسافرى كه از روى اشتياق نماز جمعه بخواند، خدا به او اجر صد نماز جمعه مقيم را بدهد. (امالى شيخ صدوق ، ص 11، وسائل الشيعه ، ج 5، ص 36).
نماز جمعه كفاره گناهان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الجمعة كفارة لمابينها و بين الجمعة التى قبلها، و زيادة ثلاثة ايام
نماز جمعه كفاره گناهان ميان اين جمعه و جمعه قبل و سه روز پيش از آن مى باشد. (كنزالعمال ، حديث 21088).