■ اهمیت و فضیلت نماز شب در روایات (6)
برگرفته از کتاب: جامع آيات و احاديث موضوعى نماز
شرافت مرد در نماز شب
عن سهل بن سعد قال :
جاء جبرئيل الى النبى -صلى الله عليه وآله - فقال : يا محمد! عش ما شئت فانك ميت ، و احبب ماشئت فانك مفارقه ، و اعمل ما شئت فانك مجزى به و اعلم ان شرف الرجل قيامه بالليل ، و عزه استغناؤ ه عن الناس
از سهل بن سعد نقل شده است كه مى گويد: جبرئيل به حضور پيامبر اسلام (ص ) آمد و عرض كرد: اى محمد! هرقدر مى خواهى زندگى كن ، اما خواهى مرد، هركس را خواستى دوست دار، اما از اوجدا خواهى شد هر عملى خواستى انجام ده ، اما پاداش آن را خواهى ديد. آگاه باش كه شرافت مرد، عبادت او در شب است و عزت وى در بى نيازى جستن از مردم است . (بحارالانوار، ج 87، ص 136).
ريزش گناهان
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ان الحسنات يذهبن السيئات قال : صلاة الليل تكفر ما كان من ذنوب النهار
از امام صادق - عليه السلام - نقل شده كه در تفسير آيه ((همانا نيكى ها، بدى ها را مى زدايد))فرمود: نماز شب است و صاحبان خود را از گناهان روز پاك مى كند. (تفسير العياشى ، ج 2، ص 164).
منزلت نماز شب
عن ابى جعفر - عليه السلام - قال :
ثلاث درجات : افشاء السلام ، و اطعام الطعام و الصلاة بالليل والناس نيام
از امام باقر (ع ) نقل شده كه فرمود: سه چيز منزلت و مقام را مى افزايد: سلام دادن ، غذا دادن وشب نماز خواندن ، آن زمان كه مردم در خوابند. (بحارالانوار، ج 87، ص 141).
مبغوض ترين مخلوقات
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ابغض الخلق الى الله جيفة بالليل و بطال فى النهار
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمود: دشمن ترين مخلوقات نزد پروردگار عالم كسى است كه در شب مردار است و در روز بيكار است (تا صبح مانند مردار مى افتد مى خوابد و در روز وظايف دينى خود را انجام نمى دهد) (بحارالانوار، ج 87، ص 158).
آثار نماز شب
عن رسوله -صلى الله عليه وآله - قال :
صلاة الليل ، مرضاة الرب ، وحب الملائكة و سنة الانبياء، ونور المعرفة و اصل الايمان ، وراحة الابدان و كراهية الشيطان وبركة فى الرزق ، سلاح على الاعداء و اجابة للدعاة ، و قبول الاعمال ، و شفيع بين صاحبها و بين ملك الموت و سراج فى قبره و فراش تحت جنبه و جواب مع منكر و نكير و مونس و زائر فى قبره الى يوم القيامة فاذا كان يوم القيامة كانت الصلاة ظلافوقه ، تاجا على راءسه ، ولباسا على بدنه و نورا يسعى بين يديه ، و سترا بينه و بين النار و حجة للمؤ من بين يدى الله تعالى ، و ثقلا فى الميزان و جوازا على الصراط و مفتاحا للجنة لان الصلاة تكبير وتحميد وتسبيح و تمجيد و تقديس و تعظيم و قراءة و دعاء، و ان افضل الاعمال الصلاة لوقتها .
از پيامبر اسلام (ص ) نقل شده است كه فرمود: نماز شب موجب خشنودى پروردگار و دوستى فرشتگان و روش پيامبران ونور شناختن وريشه ايمان ومايه راحتى بدن ها و ناخشنودى شيطان و اسلحه اى عليه دشمنان و موجب قبولى دعا و پذيرفته شدن اعمال و زيادى روزى است ميان نمازگزار و عزرائيل ميانجى است و چراغ قبر صاحب خود خواهد بود و زيرانداز او است (كنايه از عدم جدايى نماز و نمازگزار است ) و جواب نكير و منكر است و تا روز قيامت در قبرش و مونس وهمدم او مى باشد آنگاه كه روز قيامت شد، نماز در بالاى سرش سايه خواهد افكند و برسرش تاج و بر بدنش لباس مى باشد و نورى است كه پياپيش او مى تابد و راه او را روشن مى كند و ميان او و آتش حايل شود و در برابر خداوند متعال برهان مؤ من و مايه سنگينى ميزان است و برات عبور از صراط و كليد بهشت مى باشد نماز، تكبير، ستايش ، تنزيه ، به بزرگى ، و پاكى ياد كردن و تعظيم و خواندن قرآن و دعا است و برترين اعمال ، نماز خواندن در وقت آن است . (بحارالانوار، ج 87، ص 161).
تقوا و نماز شب
قال على - عليه السلام -
عبادالله ان تقوى الله حمت اولياء محارمه و الزمت قلوبهم مخافته حتى اسهرت لياليهم
اى بندگان خدا پرهيزكارى دوستان خدا را از انجام كارهاى حرام باز مى دارد و ترس از خدا آنچنان در دل آنان جاى مى گيرد كه شب ها را (براى نماز) بيدار مى مانند. (نهج البلاغه ، خطبه 113).
تسبيح در شب
عن جعفر بن محمد: - عليه السلام - فى قول الله - عزوجل - و سبح بحمد ربك حين تقوم و من اليل فسبحه و ادبار النجوم (3) قال : امره ان يصلى بالليل
از امام صادق - عليه السلام - نقل شده است كه در تفسير سخن خداوند - عزوجل - كه مى فرمايد: ((و تسبيح به سپاس پروردگار خودگوى ، گاهى كه برمى خيزى و از شب تسبيح گويش تا سپيده دمان ))چنين فرمود: او را دستور داده تا در دل شب نماز بخواند.
(بحارالانوار، ج 87، ص 159).
نماز شب با شك
و قد سمع - عليه السلام - رجلا من الحرورية يتهجد و يقراء فقال : نوم على يقين خير من صلاة على شك
امام على (ع ) شنيد كه يكى از مردم حروريه (خوارجمهورى اسلامى ايران نماز شب به جا مى آورد و قرآن مى خواند. حضرت فرمود: با يقين خوابيدن بهتر از نماز خواندن با شك است . (نهج البلاغه ، حكمت 92).
كسب هيبت و ابهت با نماز شب
روى ان عليا - عليه السلام -
اجتاز بقصاب و عنده لحم سمين ، فقال : يااميرالمؤ منين ! هذااللحم سمين ، اشرت منه ، فقال : ليس الثمن حاضرا فقال : انا اصبر يا امير المؤ منين ! فقال له : انا اصبر عن اللحم و ان الله سبحانه وضع خمسة فى خمسة : العز فى الطاعة ، والذل فى المعصية و الحكمة فى جوف البطن و الهيبة فى صلاة الليل و الغنا فى القناعة
روايت شده است كه اميرالمؤ منين (ع ) از مقابل دكه قصابى مى گذشت قصاب گفت : اى اميرالمؤ منين !گوشت چاق و خوب موجود است امام (ع ) فرمود: پول آن موجود نيست قصاب گفت : من مهلت مى دهم و صبر مى كنم . امام على (ع ) پاسخ داد: بر من نخوردن گوشت صبر مى كنم (و افزود): خداوند متعال پنج چيز را در پنج چيز ديگر قرار داده است : عزت را در بندگى ، ذلت را در معصيت ، حكمت را در كم خوردن و خالى بودن شكم ، هيبت و ابهت را در روى آوردن به نماز شب و ثروتمندى و بى نيازى را در قناعت . (ارشاد القلوب ، ديلمى ، باب القناعة )
نماز شب و رفع مشكلات :
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ايهاالناس ، ما من عبد الا و هو يضرب عليه بحزائم معقودة فاذا ذهب ثلثا اليل و بقى ثلثه ، اتاه ملك فقال له : قم فاذكرالله فقد دناالصبح قال : فان هو تحرك و ذكر الله انحلت عنه عقده ، و ان هو قام فتوضاء، و دخل فى الصلاة انحلت عنه العقد كلهن ، فيصبح حين يصبح قرير العين
اى مردم !هيچ كس از شما نيست مگر اين كه مشكلات همچون كمربندى او را محاصره كرده است . پس زمانى كه دو سوم از شب گذشت (و يك سوم آن باقى ماند) ملكى بر او وارد مى شود و به او مى گويد: برخيز و ذكر خداوند بگوى كه صبح نزديك است اگر او حركت كرد و ذكر خداوند گفت ، يك گره از گرفتارى هايش گشوده خواهد شد و اگر او برخاست و وضو گرفت و به نماز ايستاد، تمامى گره هاى گرفتارى از او گشوده مى شود و صبحگاهان شادمان و با روشنى چشم از خواب برمى خيزد. (بحارالانوار، ج 82، ص 223).
زينت دنيا و آخرت
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ثلاثة هن فخرالمؤ من ، وزينة فى الدنيا و الاخرة : الصلاة فى اخر الليل و ياءسه مما فى ايدى الناس و ولاية الامام من ال محمد - عليهم السلام -
سه چيز مايه افتخار و برترى انسان مؤ من و زينت دنيا و آخرت او است : نماز شب ، ماءيوس بودن از اين و آن پذيرفتن ولايت امالى از آل محمد (ع ). (سفينة البحار، ج 2، ص 326).
معصيت و محروميت از نماز شب
قال الصادق - عليه السلام -
ان الرجل يذنب الذنب فيحرم صلاة الليل و ان العمل السيى ء اسرع فى صاحبه من السكين فى اللحم
شخصى كه به عصيان روى مى آورد، از خواندن نماز شب محروم مى شود، زيرا اثر كار بد در انسان ، از اثر كارد تيز بر گوشت ، سريع تر است . (ميزان الحكمه ، ج 5، ح 110467).
سفارش پيامبر (ص )
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يابنى عبدالمطلب !افشوا السلام ، و صلوا الارحام ، و تهجدوا و الناس نيام ، و اعطعموا الطعام ، و اطيعوا الكلام ، تدخلوا الجنة بسلام
اى فرزندان عبدالمطلب !آشكارا سلام كنيد و صله رحم انجام دهيد و هنگامى كه مردم در خواب هستند، شب زنده دارى كنيد و به عبادت خداوند بپردازيد و مردم را اطعام كنيد و سخن خوب بگوييد تا به سلامت وارد بهشت شويد. (محاسن برقى ، ج 2، ص 142).