■ اهمیت نماز در روایات(3)
جامع آيات و احاديث موضوعى نماز
اولين سوال از انسان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اول ما يساءلون عنه الصلوات الخمس؛
اولين چيزى كه از انسانها سوال مى شود، نمازهاى پنج گانه است .
(كنزالعمال ، ج 7، حديث 18859)
نخستين عملى كه بالابرده مى شود
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اول ما يرفع من اعمالهم الصلوات الخمس ؛
اولين عملى كه از انسانها بالابرده مى شود، نماز پنج گانه است .
(كنز العمال ، ج 7، حديث 18899)
نماز، موجب گشايش مشكل
فى مكارم الاخلاق :
عن ابى عبيدة الخداء قال : كنت مع الباقر - عليه السلام - فضل بعيرى ، فقال - عليه السلام - صل ركعتين ثم كما اقول : اللهم راد الضالة ، مادئا من الضلالة رد على ضالتى فانها من فضلك و عطائك ، ثم قال - عليه السلام -: يا ابا عبيدة تعال فاركب مع ابى جعفر - عليه السلام - فلما يسرنا اذا سواد على الطريق فقال - عليه السلام -: يا ابا عبيدة ! هذا بعير فاذا هو بعيرى ؛
ابى عبيده خداء گفت : با حضرت باقر (ع ) بودم ، مركبم گم شد.امام - عليه السلام - فرمود: دو ركعت نماز بگذار و بعد بگو: خداوند!تو كه گمشده را باز مى گردانى ، و از گمراهى به هدايت مى آورى گمشده ام را به من بازگردان كه آن از احسان و بخشش توست ، بعد امام (ع ) فرمود: اى اباعبيده !پيش آى و سوار شو.با حضرت سوار شدم ، همچنان كه راه مى پيمودم در راه يك سياهى به چشم ما خورد، امام (ع ) فرمود: اين شتر توست .چون دقت كردم دريافتم كه شتر من است .
(مكارم الاخلاق ، ص 259)
بهترين عمل بنده
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلوة من افضل اعمال العباد ؛
نماز از بهترين اعمال بندگان است .
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 184)
نور نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلوة نور ؛
نماز، روشنى است .(ميزان الحكمه ، ج 10، ص 234)
ريزش گناهان با نماز
عن سلمان الفارسى قال :
كنا مع رسول الله صلى الله عليه و اله فى ظل شجرة فاخذ غصنا منها فنفضه فتساقط ورقه ، فقال الا تسالونى عما صنعت ؟فقالوا اخبرنا يا رسول الله .قال : ان العبد المسلم اذا قام الى الصلوة تحاطت خطاياه كما تحاطت ورق هذه الشجرة ؛
از سلمان فارسى نقل شده گويد: با پيامبر خدا (ص ) در سايه درختى بوديم ، يك شاخه از آن برداشت و آن را تكان داد تا برگهاى آن ريخت ، سپس فرمود: آيا از آن چه كردم نمى پرسيد: عرض كردند: يا رسول الله !به ما خبر بده ، فرمود: همانا بنده مسلمان هرگاه كه به نماز قيام مى كند گناهان او ريخته مى شود، همان طور كه برگ اين درخت ريخته شد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 30)
زيادى خواب ، سبب قلت نماز
قال عيسى بن مريم - عليه السلام -:
يا بنى اسرائيل لاتكثروا الاكل فانه من اكثر الاكل اكثر النوم و من اكثر النوم اقل الصلاة و من اقل الصلاة كتب من الغافلين ؛
اى بنى اسرائيل در خوردن زياده روى نكنيد، همانا محصول زياد خوردن بسيار خوابيدن است و هر كس بسيار بخوابد، نماز و عبادتش كم خواهد بود و آن گاه در زمره غافلان به شمار خواهد آمد. (تنبيه الخواطر و نزهة النواظر، ص 38)
تاثير زياد سجده كردن
جاء رجل الى رسول الله - صلى الله عليه وآله - فقال :
ادع الله ان يدخلنى الجنة ، فقال : اعنى بكثرة السجود ؛
مردى به حضور پيامبر اسلام (ص ) آمد و عرض كرد: دعا كن خدا مرا به بهشت داخل كند، فرمود: مرا با زيادى سجده كردن همراهى كن .(وسائل الشيعه ، ج 30، ص 30)
نماز، ستون دين
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان عمود الدين الصلاة ، و هى اول ما ينظر فيه من عمل ابن ادم فان صحت نظر فى عمله ، و ان لم تصح لم ينظر فى بقية عمله ؛
همانا ستون دين نماز است ، و آن اول چيز است كه به آن از عمل فرزند آدم رسيدگى مى شود. اگر صحيح باشد، به ساير عمل رسيدگى مى شود و اگر صحيح نباشد، به ساير عملهاى او توجهى نمى شود.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 23)
دو ركعت نماز و بخشش گناهان
قال الصادق - عليه السلام -:
من صلى ركعتين يعلم ما يقول فيهما انصرف و ليس بينه و بين الله - عز و جل - ذنب الا غفره له ؛
هر كس دو ركعت نماز بخواند وبداند چه مى گويد، از نماز فارغ مى شود، در حالى كه ميان او و ميان خداى عز و جل گناهى نيست ، مگر خداوند براى او مى بخشد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 240، اصول وافى ، ج 2، ص 100)
نماز براى وحشت قبر
قال الباقر - عليه السلام -:
وقف ابوذر - رحمة الله عليه - عند حلقة باب الكعبة فوعظ الناس ، ثم قال : حج حجة لعظائم الامور، و صم يوما لزجرة النشور، و صل ركعتين فى سواد الليل لوحشة القبور ؛
ابوذر خدا رحمتش كند، دركنار در كعبه ايستاد و به مردم پند داد، سپس گفت : حجى براى كارهاى بزرگ به جا آور و براى راندن و خروش رستاخيز روزه بگير، در تاريكى شب براى وحشت قبر دو ركعت نماز بخوان .
(بحارالانوار، ج 87، ص 160)
سيماى مكتب
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلوة وجه دينكم ؛
نماز سيماى مكتب است .(فروع كافى ، ج 1، ص 270)
بسيار نماز بخوانيد
قال على - عليه السلام -:
تعاهدوا امر الصلوة و حافظوا عليها و استكثروا منها و تقربوا بها ؛
مراقب نماز خود باشيد و آن را حفظ كنيدو زياد (نماز مستحبى ) بخوانيد و به وسيله آن تقرب جوييد.(نهج البلاغه ، خطبه 190)
وسيله سنجش
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلوة ميزان؛
نماز وسيله سنجش است .(پرتوى از اسرار نماز، ص 80)
آخرين فريضه تا دم مرگ
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان اول ما فرض الله على عباده الصلاة ، و اخر ما يبقى عند الموت الصلاة ، و اول ما يحاسب يوم القيمة الصلاة ، فمن اجاب فقد سهل ما بعده و من لم يجب فقد اشتد ما بعده ؛
همانا اولين فريضه اى كه از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرين فريضه اى كه تا دم مرگ از او ساقط نمى گردد و وجوبش همچنان باقى است نماز است و اولين چيزى كه بنده به آن در روز قيامت محاسبه مى گردد، نماز است .پس اگر كسى جواب داد بعد از آن ، كار بر اوآسان مى گردد و اگر جواب نداد، بعد از آن كار بر او سخت مى شود.(لئالى الاخبار، ج 4، ص 8)
نماز در سفر
قال على - عليه السلام -:
لايخرج فى سفر يخاف فيه على دينه و صلاته ؛
در سفرى كه مى ترسيد بر دينتان و نمازتان خارج نشويد.(بحارالانوار، ج 10، ص 108.ميزان الحكمه ، ج 4، ص 475)
همت بر نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اظهر امر الاسلام كله صغيرة و كبيرة و لكن اكثر همك الصلوة ؛
همه دستورات اسلام را از كوچك و بزرگ آشكار كن ، ولى بيشتر همت تو درباره نماز باشد.
(بحارالانوار، ج 77، ص 129، روايت 33)
چهار نياز شيعه
قال الكاظم - عليه السلام -:
لاتستغنى شيعتنا عن اربع : خمرة يصلى عليها، و خاتم يتختم به و سواك يستاك به و سبحة من طين قبر ابى عبدالله - عليه السلام - ؛
پيروان ما از چهار چيز بى نياز نيستند:
1 - سجاده اى كه بر روى آن نماز خوانده شود.
2 - انگشترى كه در انگشت باشد.
3 - مسواكى كه با آن دندآنهارا مسواك كنند.
4 - و تسبيحى از خاك مرقد امام حسين (ع ).(تهذيب الاحكام ، ج 6، ص 75)
نماز برترين چيز بعد از توحيد
سئلت اباعبدالله - عليه السلام -:
عن افضل ما يتقرب به العباد الى ربهم و احب ذلك الى الله - عز و جل - ما هو؟فقال : ما اعلم شيئا بعد المعرفة افضل من هذه الصلاة الاترى ان العبد الصالح عيسى بن مريم قال : و اوصانى بالصلاة ...؛
از امام صادق - عليه السلام - پرسيدم : برترين چيزى كه بندگان مى توانند به وسيله آن به درگاه خدا تقرب جويند و محبوبترين آنها وى چيست ؟فرمود: پس از مسئله معرفت خدا برتر از اين نماز چيزى را سراغ ندارمساءله مگر نديدى كه بنده صالح خدا(حضرت مسيح ) گويد: خدا مرا به نماز سفارش كرده ...(بحارالانوار، ج 82، ص 209)
اولين مساله مورد بازجويى
عن الساباطى عن الامام الصادق - عليه السلام - قال :
اول ما يسئل عن العبد اذا وقف بين يدى الله - عز و جل - الصلوات المفروضات ، و عن الزكاة ، و عن الحج ، و عن الجهاد، و عن ولايتنا اهل البيت ، فمن اقر بولايتنا اهل البيت ثم مات عليها، قبلت صلاته و زكاته و صومه و حجه ؛
امام صادق (ع ) در پاسخ عمار ساباطى فرمود: اولين چيزهايى كه در پيشگاه خداوند متعال از انسان سؤ ال مى شود: نمازهاى واجب ، زكات ، روزه ، حج ، جهاد، و ((ولايت ما اهل بيت )) است . و افزود: پس كسى كه به ولايت ما اهل بيت ، اقرار و اعتراف دارد و با اين اعتقاد از دنيا برود، نماز، زكات ، روزه ، و حج وى مورد پذيرش خداوند متعال قرارمى گيرد.
(معالم زلفى ، باب 98، ص 228)
نماز، بهترين عمل
قال الصادق - عليه السلام -:
يا هشام ! افضل ما يتقرب به العبد الى الله بعد معرفة به الصلوة و بر الوالدين و ترك الحسد و العجب و الفخر ؛
بهترين وسيله اى كه انسان را به خداوند نزديك مى سازد، بعد از خداشناسى ، نماز و نيكوكارى به پدرو مادر و ترك رذيله هاى حسد و عجب و فخرفروشى است .(تحف العقول ، ص 455)
استقبال از نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من عرف الله و عظمه منع فانه من الكلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصيام و القيام ؛
كسى كه خدا را شناخت و به عظمتش پى برد، دهان خود را از سخن (بى مورد)، و شكم را از غذاى حرام باز مى دارد، و به استقبال سختى روزه و نماز جهت دريافت پاداش و جلب رضايت حق مى شتابد.(سفينة البحار، ج 2، ص 178)
توجه خدا به نماز
ان ربك يصلى يقول : ((سبوح قدوس رب الملئكة و الروح )) ؛
همانا پروردگار تو نماز مى گزارد و مى فرمايد: ((منزه و مقدس است پروردگار ملائكه و روح .))(اصول كافى ، ج 2، ص 329)