■ سخنان امام حسین علیه السلام درباره نماز
علاقه به نماز و نيايش
حضرت اباعبدالله عليه السلام به برادر فرمود:
اِرْجَعْ اِلَيْهِمْ فَاِن اِسْتَطَعْتَ أَنْ تُؤَخِّرَهُمْ إِلي غَدْوَةٍ وَتَدْفَعَهُمْ عَنَّا الْعَشِيَّةَ، لَعَلَّنا نُصَلّي لِرَبِّنا اللَّيْلَةَ وَنَدْعُوهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، فَهُوَ يَعْلَمُ أَنّي کُنْتُ اُحِبُّ الصَّلاةَ لَهُ وَتِلاوَةَ کِتابِهِ وَکَثْرَةَ الدُّعاءِ وَالْاِسْتِغْفارِ. [1]
ب) اقامه کنندگان نماز
الحسين بن علي ع في قوله تعالى الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ قال هذه فينا أهل البيت[2]
نماز امام حسين (ع) در حوائج
امام حسين عليه السلام براي برطرف شدن مشکلات و برآورده شدن حاجتها، نمازي چهار رکعتي با ويژگيهاي زير را سفارش ميفرمود:
صَلَاةٌ فِي الْمُهِمَّاتِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع تُصَلِّي أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ تُحْسِنُ قُنُوتَهُنَّ وَ أَرْكَانَهُنَّ تَقْرَأُ فِي الْأُولَى الْحَمْدَ مَرَّةً وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ فِي الثَّانِيَةِ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ قَوْلَهُ ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ فِي الثَّالِثَةِ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ قَوْلَهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ فِي الرَّابِعَةِ الْحَمْدَ مَرَّةً وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ سَبْعَ مَرَّاتٍ ثُمَّ يَسْأَلُ حَاجَتَهُ صَلَاةٌ لِمَنْ أَصَابَتْهُ مُصِيبَةٌ تُصَلِّي أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ الْإِخْلَاصِ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ مَرَّةً فَإِذَا سَلَّمَ يَقُولُ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ وَ آلِهِ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ ثُمَّ يُسَبِّحُ وَ يُحَمِّدُ وَ يُهَلِّلُ وَ يُكَبِّرُ فَيُعْطِيهِ اللَّهُ مَا وَعَدَ [3]
بلند گفتن بسم الله در نماز
دستور رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم و سنّت او چنين بود که در نمازهاي يوميّه، بسم الله الرّحمن الرّحين با صداي بلند گفته شود، در نماز ظهر و عصر که بايد حمد و سوره را آهسته خواند، بسم الله را بايد بلند گفت:
پس از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم اين سنّت را تغيير دادند، و آهسته ميخواندند، امّا اهلبيت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم سنّت رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم را ادامه ميدادند.
قال الامام الحسين عليه السلام: اِجْتَمَعْنَا وُلْدُ فاطِمَةَعليها السلام عَلي ذلِکَ [4]
امام حسين عليه السلام فرمود: (ما فرزندان فاطمهعليها السلام اتّفاق نظر داريم بر بلند خواندن بسم الله در نمازها.)
ت) ثواب تلاوت قرآن در نماز
عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ مَنْ قَرَأَ آيَةً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي صَلَاتِهِ قَائِماً يُكْتَبُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ مِائَةُ حَسَنَةٍ فَإِذَا قَرَأَهَا فِي غَيْرِ صَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ عَشْرَ حَسَنَات [5]
ث) برترین نوع عبادت
وَ قَالَ ِ الْحُسَيْنع إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْأَحْرَارِ وَ هِيَ أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ [6]
ج) قنوت در نماز
يکي ديگر از مستحبّات نماز قنوت است، که متأسّفانه پس از رحلت پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم قنوت را از نمازها حذف کردند، و هم اکنون نيز بسياري از فِرَق اهلسنّت، نماز بدون قنوت ميخوانند.
در حالي که امام حسين عليه السلام از قنوت رسول خدا در هر نماز خبر ميدهد.
رَوَى الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص اسْتِحْبَابَ الْقُنُوتِ فِي كُلِّ صَلَاةٍ وَ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقْنُتُ فِي صَلَاتِهِ كُلِّهَا وَ أَنَا يَوْمَئِذٍ ابْنُ سِتِّ سِنِين [7]
امام حسين عليه السلام فرمود: (من از زماني که شش ساله بودم رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم را ميديدم، که در هر نماز، قنوت ميخواند.)
ح) دعاي امام پس از نماز طواف
ربيع الأبرار: ديده شد که امام حسين عليه السلام گِرد کعبه طواف کرد. سپس به مقام ابراهيم عليه السلام رفت و نماز خواند. پس از آن، گونهاش را بر مقام نهاد و گريست و گفت: «بنده کوچکت بر درگاهت ايستاده است. گدايت بر درت ايستاده است. بينوايت بر درگاه توست». اين را بارها تکرار کرد و سپس باز گشت.
خ) نماز بر جنازه منافقين
صفوان به نقل از امام جعفر صادق عليه السّلام روايت کرده است:
در زمان امام حسين عليه السّلام، يکي از منافقين مُرده بود؛ و حضرت به دنبال جنازه آن منافق حرکت مي نمود، در بين راه، به يکي از اصحاب خويش برخورد نمود که به سرعت از آنجا عبور مي کرد تا همراه جنازه قرار نگيرد، حضرت به او فرمود: کجا مي روي؟
عرض کرد: از جنازه اين منافق فرار مي کنم که بر او نماز نخوانم.
امام حسين عليه السّلام فرمود: همراه من بيا، و در نماز بر او آنچه از زبان من شنيدي، تو هم مثل من همان کلمات را بازگو کن.
پس از آن که جنازه را بر زمين گذاشتند و شروع به خواندن نماز ميّت کردند، حضرت دست هاي خود را همانند ديگران بالا برد و پس از تکبير، گفت:
«اَللّهُمَّ خُذْ عَبْدَکَ في عِبادِکَ وَ بِلادِکَ، اَللّهُمَّ أصِلْهُ اَشَدَّ نارِکَ، اَللّهُمَّ اَذِقْهُ حَرَّ عَذابِکَ، فَاِنَّهُ کانَ يَتَوَلّي اَعْدائَکَ، وَ يُعادي اَوْليائَکَ، وَ يُبْغِضُ أَهَلَبَيْتِ نَبِيِّکَ» [8]
خداوندا! او را از بين بندگان و شهرها برگير، و شديدترين عذاب را بر او مسلّط گردان؛ و سوزش و سختي عذاب را به او بچشان، چون او دشمنان تو را دوست، و دوستان تو را دشمن مي داشت و از دوستان تو بيزار بود، و با اهل بيت پيغمبرت بغض و کينه داشت.
قرآن، نماز و امام حسین ع
- اگر قرآن در آغاز بزرگ ترين سوره ي خود (بقره) مي فرمايد: الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ[9] و همچنين در کوچک ترين سوره ي خود (کوثر) از نماز سخن به ميان مي آورد، امام حسين عليه السلام آن را اقامه مي نمايد. اَشهد انّک قد اقمت الصلوة
- اگر قرآن مي فرمايد: َ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعينَ [10]، امام حسين عليه السلام نماز را با جماعت آن هم در برابر صفوف دشمن برگزار مي کند.
- اگر قرآن نحوه ي اقامه نماز در ميدان جنگ را به پيامبر صلّي اللّه عليه و آله آموزش مي دهد؛ وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَک...[11]، امام حسين عليه السلام در ميدان جنگ نماز را اقامه مي فرمايد.
- اگر قرآن نماز را به عنوان يک منبع انرژي زاي غيبي معرّفي و مؤمنان را امر به استعانت از آن مي فرمايد: وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ[12] و الصلوۀ، امام حسين عليه السلام نيز در بحبوحه ي جنگ و مشکلات آن، از نماز استعانت مي جويد.
- اگر قرآن اقامه ي نماز را در اوّل وقت سفارش مي فرمايد؛ أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ[13]، امام حسين عليه السلام نماز ظهر عاشورا را در اوّل وقت اقامه فرمودند.
- اگر حضرت عيساي مسيح عليه السلام تا زماني که نفس دارند، مأمور به اقامه نماز شده اند؛ ُ وَ أَوْصاني بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا[14] ، امام حسين عليه السلام نيز تا آخرين لحظه همراه نماز است.
- اگر قرآن از کساني که تجارت آنها را از نماز غافل نمي سازد، ستايش مي کند؛ رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ..... [15]، راجع به امام حسين عليه السلام چه بايد گفت که حتّي حفظ جان هم او را از نماز غافل نساخت.
[1] - بحارالأنوار ج : 44 ص : 391
[2] - المناقب، ج4، ص47
[3] - بحارالأنوار ج : 88 ص : 358
[4] - مستدركالوسائل ج : 4 ص : 189
[5] - الكافي، ج2، ص611
[6] - بحارالأنوار ج : 75 ص : 117
[7] - مستدركالوسائل ج : 4 ص : 396
[8] - وسائل الشّيعه: ج 2، ص 770، ح 3040،
[9] - بقره /3
[10] -بقره/43
[11] - النساء/102
[12] -بقره 45
[13] - الاسراء/78
[14] -مریم/ 31
[15] - نور / 37