■ آثار بهداشتی استنشاق
فوايد بهداشتى استنشاق
منبع : راز نيايش (فوايد طبى و درمانى نماز)
استنشاق شستشوى بينى از مقدمات نماز است . شخص رسول گرامى اسلام صل الله عليه و آله هميشه هنگام وضو گرفتن آب در داخل بينى استنشاق مى نمودند و مكررا اين امر مستحبى را به مسلمين توصيه مى كردند. نظافت خيشوم مجراى تنفس بينى يكى از مستحبات وضو گرفتن و نماز است . و همان طور كه مى دانيد ميكروب ها با تنفس از راه بينى وارد بدن انسان مى شوند و بينى مانند صافى عمل مى كند؛ يعنى پيچ و خم ها و موهاى داخل بينى و مخاط مرطوب مانع ورود ميكروب به داخل بدن مى شوند، پس لازم مى آيد كه انسان هميشه اين عضو از صورت را كه در حقيقت راه تنفسى است به وسيله شستشو با آب سرد پاكيزه نگاه دارد تا لانه كثافت و ميكروب ها نگردد.
دكتر تومانيانس در كتاب خود مى نويسد:
در غضروفهاى بينى گاهى كرمى توليد مى شود كه سبب سردرد فوق العاده شديدى مى شود و كمى بينايى چشم ايجاد مى كند، براى دفع اين كرم بهترين وسيله شستشوى بينى با آب سرد است . [1]
چند تن از موثقين و معتمدين تحصيل كرده ايرانى در يكى از سفرهاى خود به اروپا در مطب پزشك مشهورى حاضر شده و مشاهده مى نمايند كه پزشك جمجمه انسانى را تشريح مى نمايد و پس از بررسى بسيار به اين نتيجه مى رسد كه علت مرگ صاحب جمجمه چيزى نيست ، جز اينكه در آخرين حفره هاى بينى و در جوف مخاط او كرم هاى بسيار ريز و كوچك وجود داشته است كه همان ها موجب مرگ آن شخص شده است .
روزى دكتر مزبور كرم ها را براى آزمايش روى صفحه شيشه اى قرار مى دهد تا با ميكروسكوپ آنها را مشاهده نمايد از قضا چند قطره آب سرد روى كرم ها مى ريزد و طولى نمى كشد كه كرم ها كه چند روزى بود در هواى عادى زندگى مى كردند، مى ميرند و بر پزشك معلوم مى شود كه داروى مرگ كرم هاى مخاط، چيزى جز آب سرد نيست .[2]
درباره انعكاسات اعصاب سمپاتيك سالها بود كه اطلاعات مبسوطى كشف كرده بودند، ولى اخيرا يكى از پزشكان بزرگ فرانسه دكتر پول ژيه رئيس سابق كلينيك دانشگاه ليون ، كشف هاى عجيبى درباره اعصاب سمپاتيك كرده است . او مى گويد:
امراض بسيارى مانند ضعف اعصاب ، قانقاريا در نوك انگشتان ، امراض عصبى ، ترك هاى پوست ، بى خوابى ، ماليخوليا، هيسترى ، درد سينه ، دردهاى روماتيسمى سردردهاى سخت يا فلج و غيره ممكن است بر اثر اعصاب سمپاتيك به وجود آيد.
اكنون دكتر ژيه پس از سالها تحقيق طريقه معالجه اين امراض را يافته و سالها است كه از آن استفاده مى كند.
اساس معالجات او عبارت از اين است كه بزرگترين نوك مركز عصبى سمپاتيك كه به محيط خارج تماس دارد، در ميان سوراخهاى بينى واقع است و ترتيب معالجه آن چنين است كه دو ميله باريك را كه سر آنها گرد است داخل دو سوراخ بينى بيمار مى كنند. بيمار ابتدا احساس ناراحتى مى كند. اما پس از چند ثانيه نتيجه مطلوب انجام مى گيرد؛ زيرا دكتر در ميان مخاط بينى مريض سر عصب سمپاتيك را يافته و ميله را به آن تماس مى دهد.
بيمار دفعتا مقدار زيادى هوا استنشاق كرده چشمانش پر از اشك مى شود، چهره اش سرخ مى گردد و گاهى عطسه مى زند ولى عمل ديگر تمام شده بيمار شفا يافته است .
با اين طريق دكتر ژيه ، بسيارى از مبتلايان به امراض عصبى را معالجه كرده كه واقعا تعجب آور است و رمز كار او در تحريك نوك عصب سمپاتيك در بينى است كه اسلام براى اين تحريك استنشاق آب خنك را تجويز كرده است .
وقتى كه شما استنشاق مى كنيد و با ينى خود، آب را بالا مى كشيد، فورا بر روى عصب سمپاتيك شما اثر كرده و به جهت آن سوزش و اشك چشم و سرخى چهره را در خود احساس مى كنيد، علاوه بر اينها سردردهايى كه بر اثر هواى ناسالم و خستگى به وجود مى آيد را از بين مى برد و اين كارى است كه يك نمازگزار واقعى هر روز چند بار هنگام وضو گرفتن انجام مى دهد.[3]
سواى آنچه گذشت استنشاق با آب سرد فوايد ديگرى نيز دارد كه از جمله آنها اين است كه : استنشاق نمازگزار را از مبتلا شدن به امراضى چون سل و آسم و امراض ريوى و زكام ، مصون داشته و تعادل عصبى حالت نشاط، تعادل و فرح در نهاد آدمى ايجاد مى نمايد.[4]
فوايد بهداشتى مضمضه و مسواك :
امام صادق عليه السلام به نقل از پيامبر صل الله عليه و آله فرمود:
هر آينه بايد مبالغه كند تكرار كند هر يك از شما در مضمضه و استنشاق پس به درستى كه مضمضه و استنشاق بخششى است از براى شما و موجبات نفرت و دورى از شيطان است .
نيز از رسول گرامى اسلام صل الله عليه و آله منقول است كه درباره اهميت مسواك زدن فرمود:
اگر بر امت دشوار نبود هر آينه واجب مى كردم بر آنها مسواك كردن را.
نيز به حضرت على عليه السلام فرمود:
يا على با هر وضويى كه براى نماز مى گيرى ، دهان خود را مسواك كن .
و فرمود:
جبرييل آنقدر مرا به مسواك كردن توصيه نمود كه گمان بردم آن از جمله واجبات است .
حضرت امام محمد باقر عليه السلام در اهميت مسواك فرمود:
هر گاه از رختخواب برخاستى به اطراف آسمان ها نظر كن و بگو: سپاس مخصوص خداوند است و بر تو لازم است كه مسواك كنى ، زيرا مسواك كردن در سحر قبل از وضو از سنت است و سپس وضو بگير.
امام صادق عليه السلام ضمن حديثى مفصل درباره اهميت و فوايد مسواك كردن فرمود:
در مسواك كردن يازده فايده است كه آنها عبارتند از:
1 - مراعات سنت سنت همه پيامبران است
2 - پاكيزه كردن دهان
3 - روشن كننده چشم
4 - خشنودى خدا
5 - سفيدى دندان
6 - پاك كردن حفره هاى دهان
7 - محكمى لثه ها
8 - اشتهاى زياد
9 - زايل كردن بلغم
10 - تقويت حافظه
11 - زياد شدن حسنات .
همچنين در احاديث درباره اوقات مسواك زدن چنين آمده است :
اول پيش از غذا تا ميكروب و آلودگى وارد بدن شخص نشود.
دوم پس از صرف غذا تا چيزى لاى دندان ها باقى نماند كه عواقب سويى را به دنبال داشته باشد.
سوم هنگام خوابيدن .
آنچه از احاديث و روايات درباره مسواك زدن نقل نموديم ، همگى آنها را علم پزشكى به تجربه دريافته و مهر تاييد بر آنها مى زند. به عنوان نمونه اينكه فرموده اند، مسواك نور چشم را تقويت مى نمايد حقيقتى است كه علم پزشكى آن را تاييد مى كند، زيرا اگر دندان مسواك نشود، ريشه دندان و لثه چركى شده ، مخاط حلق و در نتيجه بينى و سينوسهاى چركى ، موجب تارى چشم مى گردد و حتى وجود يك مركز عفونى در دهان به كبد و كليه اثر نموده و از راه خون بر روى چشم نفوذ كرده ، روشنايى چشم را كم مى كند.[5]
دكتر تومانيانس مى نويسد:
دندانها را بايد مسواك كرد و بيش از هر چيزى رعايت و مواظبت نمود چه آنكه زيبايى انسان و جلوه او از حيث صحبت كردن و حرف زدن و جويدن غذا كه نجويدن آن سوء هضم توليد مى كند، به دندان است . دندآنها كه فاسد و خراب شد به لثه سرايت مى كند، ورم لثه و درد دندان سبب متورم شدن لوزتين و نمور زير فك شده و در نتيجه عمل تنفس و بلع مشكل خواهد گرديد.
لثه هاى دندان كه فاسد شد، ميكروب ها در لثه توليد مرضى مى نمايند كه موسوم به مرض پيوره كه تا بحال علاج قطعى آن ممكن نگرديده است مى باشد. البته ميكروبهاى مرض ممكن است ، به نقاط ديگر بدن هم از قبيل بينى و چشم و مفاصل سرايت كنند، در اين صورت امراض خطرناكى را براى انسان بر مى انگيزانند.[6]
[1] قرآن وعلوم روز، سيد محمود افتخاريان ، ص 19.
[2] فلسفه احكام ، ص 245 و اعجاز اسلام در پيشگويى علوم جديد، ص 64.
[3] اقتباس از چرا نماز بخوانيم ، ص 52 به نقل از نشريه انجمن تبليغات اسلامى ، ص 150 153 تهران .
[4] فلسفه احكام ، ص 243.
[5] براى كسب اطلاع بيشتر به كتاب حقايق بهداشتى در اسلام ، سيد جمال الدين شريف زاده ، ص 75 رجوع نماييد.
[6] قرآن و علوم روز، ص 15.