آداب نماز جماعت 1

اسلام ديني است که براي حضور مردم در جنبه­هاي گوناگون و به ويژه اجتماعات ديني اهميت فراواني قائل است؛ زيرا وحدت مسلمين که از مهم­ترين تعاليم اسلامي است با همين اجتماعات تأمين مي­شود. به همين جهت در قرآن و روايات اسلامي به نماز جماعت و عبادات جمعي تأکيد شده است. بديهي است هر چه اجتماعات مسلمين با شکوه­تر باشد آثار و برکات بيشتري به دنبال خواهد داشت.

از نمونه ­هاي روشن اجتماع مسلمانان، نمازهاي جماعت يوميه است که مورد تأکيد فراوان قرار گرفته است. قرآن کريم مي‌فرمايد: "وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِين"[1]‏؛ و نماز را برپا داريد و زکات را بپردازيد و همراه رکوع کنندکان رکوع کنيد. بعضي مفسران قرآن، بخش پاياني آيۀ فوق را دربارۀ "نماز جماعت" مي­دانند[2].

امام رضا (ع) در روايتي اهميت نماز جماعت و فلسفه آن را چنين بيان فرموده­اند: نماز جماعت براي اين قرار داده شده است که اخلاص، [اعتقاد به] توحيد، تسليم خدا بودن، آشکار باشد. زيرا آشکار کردن آن موجب اتمام حجت [الهي] بر همۀ مردم دنيا مي­شود … به علاوه در نماز جماعت فايده­هايي از قبيل ياري بر کارهاي نيک و پرهيزگاري و باز داشتن از گناهان نيز وجود دارد.[3]

در فضيلت نماز جماعت مرحوم آيت الله سيد کاظم يزدي صاحب عروةالوثقي مي­نويسد: نماز جماعت از مستحبات مورد تأکيد در همۀ نمازهاي واجب به ويژه نمازهاي يوميه است. نسبت به نمازِ جماعت، صبح، مغرب و عشا و براي همسايۀ مسجد و کسي که صداي اذان را بشنود بيشتر تأکيد شده است. به قدري در فضيلت نماز جماعت و نکوهش ترک کنندۀ آن روايات و تأکيدات وجود دارد که آن را در آستانۀ واجب الهي قرار داده است.

سپس روايتي را از امام رضا (ع) نقل مي­کند که راوي از آن حضرت مي­پرسد: اگر کسي نماز واجب را به تنهايي در مسجد کوفه مي­خواند بالاتر است يا همان نماز را به جماعت [ولي در غير مسجد کوفه] بخواند؟ امام (ع) مي­فرمايند: نماز جماعت افضل است.

صاحب عروه پس از ذکر روايت بالا مي­نويسد: اين در حالي است که نماز در مسجد کوفه طبق روايات معادل هزار نماز و بلکه دو هزار نماز است![4]

پاداش نماز جماعت

در ثواب نماز جماعت روايات فراواني نقل شده است که به يک روايت اکتفا مي­کنيم. رسول خدا(ص) مي­فرمايند: پس از نماز ظهر جبرئيل همراه هفتاد هزار فرشته نزد من آمد و گفت: اي محمد! به راستي پروردگارت به تو سلام رسانده و دو هديه به تو عنايت فرموده است. گفتم آن دو هديه چيست؟ گفت: سه رکعت وتر[5] و نمازهاي پنچ­گانه به جماعت. گفتم: اي جبرئيل براي امتم چه پاداشي در نماز جماعت خواهد بود؟ گفت: اي محمد! هرگاه در نماز جماعت دو نفر باشند خداوند براي هريک از آنها در برابر هر رکعت از نماز صد و پنجاه نماز مي­نويسد. اگر سه نفر باشند در برابر هر يک رکعت نمازشان شش صد نماز؛ اگر چهار نفر باشند براي هر يک ثواب هزار و دويست نماز؛ اگر پنج نفر باشند براي هر يک در برابر هر رکعت دو هزار و چهارصد نماز؛ اگر شش نفر باشند براي هر يک به هر رکعتي چهار هزار و هشتصد نماز؛ اگر هفت باشند براي هر يک در برابر هر رکعتي نه هزار و ششصد نماز؛ اگر هشت نفر باشند براي هر يک به هر رکعتي سي و شش هزار و چهار صد نماز؛ اگر ده نفر باشند براي هر يک به هر رکعتي هفتاد و دو هزار و هشتصد نماز مي­نويسد!

سپس گفت: اي محمد! هرگاه مؤمن تکبير [اولِ] نماز را با امام درک کند براي او بهتر است از شصت هزار حج و عمره و بهتر از دنيا و آنچه در آن است به هفتاد هزار مرتبه. يک رکعت نماز مؤمن با امام بهتر است از صد هزار دينار که به فقرا صدقه دهد. سجده­اي که مؤمن با امام در جماعت مي­گذارد بهتر است از آزاد کردن صد برده![6]

مرحوم آيت الله سيد کاظم يزدي صاحب عروةالوثقي پس از نقل روايت بالا مي­نويسد: مخفي نماند که هرچه اسباب فضيلت نماز بيشتر شود پاداش نماز مضاعف خواهد شد و سپس توضيح مي­دهد که به تناسب مکان برگزاري نماز جماعت و بزرگي شأن امام جماعت و نمازگزاران و نيز تعداد آنها، فضيلت و پاداش نماز بيشتر خواهد بود.[7]

این مطلب را به اشتراک بگذارید :