پایان نامه؛ بررسی عوامل و موانع اقبال قلب در نماز از منظر روایات

نماز به عنوان وسیله تقرب به خدا و ستون خیمه دین، آداب و احکامی دارد که بدون رعایت آن نمی توان و نباید انتظار بهره مندی از فوائد آن را داشت. از جمله مهمترین این آداب؛ "اقبال قلب" یا به عبارت رایج امروزی "حضور قلب در نماز" است. نوشتار حاضر با موضوع "بررسی عوامل و موانع اقبال قلب در نماز از منظر روایات"، به روش کتابخانه ای و به گونه ی توصیفی _ تحلیلی تدوین شده است. مطابق معارف دین، هر مقدار نماز گزار با حضور قلب بیشتری به عبادت بپردازد، از نتایج دنیوی و اخروی آن بیشتر بهره مند خواهد شد و نماز به اندازه ی اقبال قلب نمازگزار پذیرفته خواهد شد. اسبابِ ایجابی آن، در قالب "عوامل" و اسبابِ سلبی اقبال قلب، با عنوان "موانع" مطرح می باشند و در هر محور نیز ادله، تحلیل ها و نتایج در سه گونه ی "بینشی"، "گرایشی" و "کنشی یا رفتاری" مطرح شده است. عواملی همچون "معرفت و باور به خداوند، آگاهی از اهمّیت و ثمرات نماز، علم به احکام، آداب و اسرارنماز و همچنین معرفت و باور نسبت به مشهودِ خدا و ملائکه بودن در حین نماز" در زمره ی عوامل بینشی و نگرشی محسوب می شوند. از بُعدِ عوامل گرایشی نیز "حب به خداوند، فراغت قلب، و حفظ اشتیاق قلب با مراعات حالات قلب" مطرح می باشد. در حیطه عوامل کنشی و رفتاری نیز عواملی همچون "اهتمام به احکام و آداب نماز، برنامه ریزی صحیح و فراغت وقت، ذکر و یاد مداوم خدا، رفتار صحیح با دیگر مخلوقات، و خودداری از شهوات " بر میزان اقبال قلب نمازگزار تاثیرگذار اند. در محور دوم یعنی موانع اقبال قلب، موانعی همچون "نقص معرفتی نسبت به اهمیت، احکام، و آداب نماز و همچنین بی اطلاعی از تاویل و اسرار نماز" در دسته ی موانع بینشی جای می گیرند. همچنانکه "حب و تعلق به دنیا و شهوات، و آرزوی طولانی " دو مانع جدی از حیث موانع گرایشی محسوب می شوند. و مواردی چون "بی مبالاتی نسبت به آداب نماز، آلودگی به گناه، همنشینی با غافلان و رعایت ننمودن شرایط جسمی و ظاهریِ لازم" از مهم ترین موانع کنشی و رفتاری مطرح در زمینه حضور قلب در نماز به شمار می روند که متناسب با حجم و سطح این نوشتار به نحو مبسوط و همراه با تحلیلِ روایات مرتبط مورد بررسی قرار گرفته است.

نگارنده: رسول مرادی

نحوه دسترسی به پایان نامه:

اصل این پایان نامه در کتابخانه مرکز تخصصی نماز موجود است. جهت دسترسی و اطلاع از سایر پایان نامه ها با موضوع نماز، به لینک زیر، قسمت کتابخانه مرکز تخصصی نماز مراجعه فرمایید.

ورود به سامانه فراکاوش:  https://farakavosh.ismc.ir/PhraseSearch.aspx

این مطلب را به اشتراک بگذارید :